„შემეცნების ფილოსოფია და თეორია“ შესტოვის ღრმა და შეუდარებლად ორიგინალური ექსკურსია წარსულში, როგორც ყოველთვის, სხვა ფილოსოფიურ სისტემათა მიუკერძოებელი და განყენებული კვლევა-შესწავლის ფონზე, შექმნილი 1912 წელს.
პიესის სამი პერსონაჟი საიდუმლო ოთახში ხვდება, ოთახი ჯოჯოხეთს წარმოადგენს. სამნი ერთმანეთს საკუთარ ცოდვებს უზიარებენ, ასე ფიქრობენ ჯოჯოხეთისთვის თავის დაღწევას, მაგრამ აღმოაჩენენ, რომ ერთმანეთზე არიან დამოკიდებულნი, ერთმანეთის ჯალათები არიან. ეს პიესაა წყარო სარტრის ცნობილი, ხშირად მცდარად ინტერპრეტირებული გამონათქვამისა: „ჯოჯოხეთი ეს სხვებია“. პიესა დაწერილია 1944 წელს, პრემიერა იმავე წელს შედგა თეატრში „ვიუ-კოლომბიერ“.
"მამა გორიო" სამართლიანად ითვლება ბალზაკის ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან რომანად, რომელიც ვატერლოოში ნაპოლეონის დამარცხების შემდგომი პარიზის სოციალურ ყოფას ასახავს. მოქმედება საფრანგეთის დედაქალაქში მიმდინარეობს, მისი გმირები კი შვილების მოსიყვარულე მამა გორიო, კრიმინალი ვოტრენი და სტუდენტი რასტინიაკი არიან, რომელთაგან სამივე თავისებურად ეპოქის მსხვერპლს წარმოადგენს. გამოქვეყნდა 1835 წელს.
"მკვდარი სულები", რომელიც თავად ავტორმა პოემის ჟანრს მიაკუთვნა, თავდაპირველად სამტომიან ნაწარმოებად იყო ჩაფიქრებული, რომლის პირველი ნაწილი 1842 წელს გამოქვეყნდა. მასში გადმოცემულია ყოფილი მებაჟის, ჩიჩიკოვის სრულიად უცნაური მისწრაფება გამდიდრების მიზნით მკვდარი სულების შეძენისა. ჩიჩიკოვის თავგადასავლის ფონზე ავტორი იმდროინდელი რუსეთის საზოგადოების მენტალობისა და ხასიათის ღრმა წვდომას გვთავაზობს.
თებეს ციკლის მესამე პიესაში დანაშაულისა და ბედისწერის თემებია პირველ პლანზე წამოწეული. თუმცა ოიდიპოსი სრულად დამნაშავედ არ შეიძლება ჩაითვალოს, რადგან მიუხედავად ჩადენილი დანაშაულისა, მან არ იცოდა, რომ დანაშაულს სჩადიოდა, ის მაინც ვერ აიცდენს იმას, რაც ბედისწერით აქვს განკუთვნილი. ღვთიური კანონის დარღვევა, მიუხედავად დამრღვევის პოზიიციისა, დანაშაულია და იგი ისჯება. დრამა შექმნილია სოფოკლეს სიკვდილამდე მცირე ხნით ადრე, დაახლოებით ჩვ. წ.ა. 406 წელს.
„ბუკინისტი მენდელი“ გახლავთ შტეფან ცვაიგის მიერ 1929 წელს დაწერილი მოთხრობა, რომელიც წიგნებით ექსცენტრული, მაგრამ უნიკალური უნარის მქონე რუსი ებრაელი ვაჭრის ტრაგიკულ ბედს მოგვითხრობს. მოთხრობა ასევე შესაძლოა წაკითხულ იქნას, როგორც მეტაფორა პირველი მსოფლიო ომის გავლენისა ავსტრიულ კულტურაზე.
„ცივილიზებული კაცობრიობის რვა მომაკვდინებელი ცოდვა“ 1973 წელს გამოქვეყნდა, იმავე წელს, როდესაც ლორენცს ნობელის პრემია მიენიჭა. წიგნში ავტორი იკვლევს ფაქტორებს, რომლებიც, მისი შეხედულებით, კაცობრიობის დეჰუმანიზაციას უწყობს ხელს, და ფრიად არასასურველ, შეიძლება ითქვას, შემაშფოთებელ დასკვნებამდე მიდის.
ახალგაზრდა, მაგრამ კარჩაკეტილი მხატვარი მოხუც, აღიარებულ ოსტატთან ინგლისიდან საფრანგეთში ჩადის მის შესახებ წიგნისათვის ცნობების მოსაგროვებლად. მოხუცი ორ ახალგაზრდა ინგლისელ ქალიშვილთან ერთად ცხოვრობს, როგორც თვითონ უწოდებს, „აბანოზის კოშკში“. მოვლენების ელვისებურად ვითარდება, პერსონაჟებს შორის ჩამოყალიბებულ ურთიერთობა ფონზე კი ავტორი მის შეხედულებებს გვთავაზობს, ერთის მხრივ, ხელოვნებისა და მისი დანიშნულების, მეორეს მხრივ კი, სიყვარულის, ღალატისა და ერთგულების, და რაც ალბათ ყველაზე მნიშვნელოვანია, ცხოვრებისა და ხელოვნების ურთიერთმიმართების შესახებ. იკითხება ერთი ამოსუნთქვით (1974).
აბსურდის თეატრის აღიარებული ოსტატის, ეჟენ იონესკოს "სკამების" მთავარი მოქმედი პირები, ბერიკაცი და დედაბერი, სრულ უაზრობაში ცხოვრობენ, თუმცა, მიუხედავად ამისა, კეთილდღეობის ილუზორული განცდის შექმნას ცდილობენ, ეს ილუზია კი სკამებია, მათი უკანასკნელი საშუალება ფუჭად განვლილი ცხოვრების შესანიღბად. გამოქვეყნდა 1952 წელს და იმავე წელს შედგა სასცენო პრემიერა.
XX საუკუნის ერთ-ერთი უდიდესი მწერლის ყველაზე უცნაური მოთხრობა ადამიანის მწერად გარდასახვისა, რაც აბსურდულ სამყაროში ადამიანის გაუცხოვებისა და ურთიერთობათა ნგრევა-განადგურების სადემონსტრაციოდ იქნა გამოყენებული, დღემდე არ ჰკარგავს თავის მნიშვნელობას და მრავალი დამწყები მწერლისთვის ქრესტომათიულს წარმოადგენს. დაწერილია 1915 წელს. არის არაერთხელ ეკრანიზებული და დადგმული სცენაზე.
რომანში აღწერილია 1918 წლის ომი უკრაინის დამოუკიდებლობისთვის, რომელშიც რამდენიმე მხარე იყო ჩართული - თეთრები, წითლები, გერმანიის იმპერიალისტური ჯარი და უკრაინელი ნაციონალისტები. რომანის პერსონაჟები ინტელექტუალთა წრეს ეკუთვნიან, რომლებიც სამოქალაქო ომის სოციალურ კატაკლიზმს განიცდიან. ნაწარმოები პირველად გამოქვეყნდა 1925 წელს.
"სამხედრო მფრინავი" - ეს არის მზვერავი პილოტის მოგონებები 1940 წელს "საფრანგეთისთვის ბრძოლის" შესახებ, როდესაც ეგზიუპერი საფრანგეთის საჰაერო ძალებში მსახურობდა. წიგნში მრავლადაა მსჯელობა ომის, ამ ომში საფრანგეთის როლის, ასევე ერთგულების, თავგანწირვის, ვალდებულების შესახებ. გამოქვეყნდა 1942 წელს.