„შემეცნების ფილოსოფია და თეორია“ შესტოვის ღრმა და შეუდარებლად ორიგინალური ექსკურსია წარსულში, როგორც ყოველთვის, სხვა ფილოსოფიურ სისტემათა მიუკერძოებელი და განყენებული კვლევა-შესწავლის ფონზე, შექმნილი 1912 წელს.
წინამდებარე ბრწყინვალე ნაშრომში ნიკოლაი ბერდიაევი ყოფიერებისა და ღმერთის, როგორც ცნებებისადმი, ადამიანის მონობის უაღრესად საინტერესო კონცეფციას აყალიბებს. "ადამიანის მონობა ბუნებისა და კოსმოსისადმი, - ამბობს ავტორი დასასრულს. - ხშირად ოდნავ თუ განსხვავდება ღმერთის, როგორც ობიექტისადმი მონობისგან."
„ზოგადი ფსიქოლოგია“ დიმიტრი უზნაძის ერთ-ერთი მთავარი ნაშრომია. მასში დაყენებული პრობლემატიკა ავტორის კონცეფციის - „განწყობის თეორიის“ პოზიციებიდან არის განხილული და სრულიად ახლებურ ხედვას გვთავაზობს, რაც დღესაც აქტუალურად რჩება და სწორედ ამის გამო წინამდებარე ნაშრომის გავლენა ქართული მეცნირული აზროვნების განვითარებაზე დღემდე განუზომლად დიდია. პირველ ტომში განხილულია შემდეგი ფენომენები: განწყობა, ემოციური განცდები, ქცევა და აღქმა. „ზოგადი ფსიქოლოგიის“ რამდენიმე ნაწილი უკვე იყო გამოქვეყნებული ცალკე წიგნებად.
"ჰამლეტი" ანუ სრული სახელწოდებით "ტრაგედია დანიის უფლისწულ ჰამლეტისა" არის უილიამ შექსპირის ყველაზე პოპულარული და გავლენიანი პიესა, დაწერილი 1599 და 1602 წლებს შორის, რომელშიც დრამატიზებულად არის გადმოცემული დანიის უფლისწულის შურისძიება მისი ბიძის - კლაუდიუსის წინააღმდეგ, რომელმაც საკუთარი ძმა, ჰამლეტის მამა - მეფე ჰამლეტი მოაკვდინა ტახტზე ასასვლელად და ძმის ქვრივი, ჰამლეტის დედა - გერტრუდა შეირთო ცოლად. შემოთავაზებულია ინგლისური ტექსტი.
ბრბო, ერთი შეხედვით მარტივი, თუმცა სინამდვილეში უაღრესად რთული ორგანიზმია. მისი შეხედულებების ჩამოყალიბება საუკუნეთა განმავლობაში მიმდინარეობს და ექვემდებარება, როგორც დისტანციურ (დრო, რასა, ტრადიციები, აღზრდა, განათლება), ისე მყისიერ ფაქტორებს (ხატები, ფორმულები, ილუზიები, გამოცდილება, გონება). სწორედ ამ ფაქტორების და არა ლოგიკის მართებულად გამოყენებით არის შესაძლებელი ბრბოს მართვა. როგორც თავად ავტორი ამბობს, „ვისაც ბრბოს შეცდომაში შეყვანა შეუძლია, ის იოლად იქცევა მის მბრძანებლად; ხოლო ვინც მის ჭკუაზე მოყვანას ცდილობს, ყოველთვის მისი მსხვერპლია“.
ზოგადი ფსიქოლოგიის ერთ-ერთი ყველაზე ნაკლებად შესწავლილი და რთული სფერო, წარმოსახვა, და მისი გამოხატვის ფორმები - ფანტაზია, ოცნება, სიზმარი, მხატვრული შემოქმედებაა განხილული დიმიტრი უზნაძის წინამდებარე ნაშრომში. ამასთანავე, მოცემულია ამ საკითხებთან მიმართებით არსებული ყველაზე გავრცელებული თეორიების ანალიზი.
საზარელი წინასწარმეტყველება, რომელიც მშობლის მკვლელობასა და დედასთან ქორწინებას გულისხმობდა, ახდენილია. თებეს მეფე ოიდიპოსია ის, ვინც მამამისი ლაიოსი მოკლა და დედა -იოკასტე შეირთო ცოლად. მწარე სიმართლის შეტყობამ იოკასტე თვითმკვლელობამდე მიიყვანა. ოიდიპოსი? თუმცა ის სრულებით არ არის დამნაშავე ჩადენილში, იღებს პასუხისმგებლობას საკუთარ თავზე და თვალებს დაითხრის. არისტოტელეს მიერ „ოიდიპოს მეფე“ შედევრად იყო მიჩნეული. ასეც არის.
დიდი ილია დღეს უაღრესად აქტუალურ თემას, ღვინის ქართულად დაყენების წესს, სახელდობრ კი ქვევრში ღვინის დაყენებას, მასთან დაკავშირებულ სირთულეებს, სხვა მეთოდებთან უპირატესობებსა და გამოწვევებს აღწერს. ასევე დიდ ადგილს უთმობს მის დროს ღვინის გაყალბების (ცნობილის, როგორც „ღვინის გაკეთება“) ევროპაში გავრცელებულ პრაქტიკასა და ხერხებს. მნიშვნელოვანი წიგნია მეღვინეობით დაინტერესებული ყველა ადამიანისთვის.
„ძალიან ადვილი სიკვდილი“ (1964) სიკვდილთან მთხრობელის დედის გარდუვალ შეხვედრას აღწერს. რთული საკითხავია, რამდენადაც სიკვდილთან ჭიდილი დეტალურად არის აღწერილი, თუმცა მის უკან ვხედავთ ზოგადად ადამიანის ტრაგედიას, ყველა ადამიანის საერთო ბედს კონკრეტული შემთხვევის მაგალითზე. მიჩნეულია ავტორის შედევრად.
რწმენით თუ მეცნიერებით? ღმერთით თუ მის გარეშე? როგორ იცხოვროს ადამიანმა? როგორ არის მართებული? და თუ რომელიმე გზა მართებულია, შესაძლებელიც თუა? ამ კითხვებზე ცდილობს პასუხის გაცემას დიდი რუსი ფილოსოფოსი. და ეს ყველაფერი ლევ ტოსლტოის ცხოვრების ფონზე. უაღრესად საინტერესო ნაწარმოებია.
ნაწარმოების მთავარი გმირი, გრიფინი, ახალგაზრდა ინგლისელი სწავლული ფიზიკოსია, რომელმაც მოიგონა მანქანა, რომელიც ადამიანს უჩინარს ხდის. მატერიალური სირთულეების გამო გრიფინი ვერ განაგრძობს სამეცნიერო სამუშაოს და იძულებულია უჩინარად იქცეს. რომანი მისი თავგადასავლებით სავსე ცხოვრების შესახებ მოგვითხრობს.