წიგნები

ნიკოლაი ბერდიაევი გამორჩეული ფილოსოფოსია, მისი შეხედულებები კი ხაზგასმით რელიგიური, თუმცა, მიუხედავად ამისა, ხშირად რადიკალურიც არის. ბერდიაევს ომისა და ანექსიის გამართლებაც შეუძლია, ადამიანის მსხვერპლად გაღებისაც, თუკი ეს ყველაფერი აღმატებული, ისტორიული, სამყაროული მიზნის მიღწევას ემსახურება. ტკივილისა და სისასტიკის მიღებაც უნდა შეეძლოს ადამიანს, რადგან სხვაგვარად, ავტორის აზრით, ისტორიული პროცესი არ წარიმართება. უაღრესად საინტერესო წიგნია, რომლის რამდენიმე ნაწილი ცალკე ტექსტად იყო გამოქვეყნებული.

უკიდურესად რთული და საინტერესო თემაა დიმიტრი უზნაძის კვლევის საგანი - ადამიანის აზროვნება მისი საიდუმლოებებითა და წარმოუდგენელი წიაღსვლებით, მოულოდნელი დასკვნებითა და გადახრებით. ეს ყველაფერი კი სხვა მეცნიერებთან კამათისა და ხილული მაგალითების ფონზე.

ქლარენს დაროუ გაშმაგებით ესხმის თავს სულის, შესაბამისად კი, უკვდავების იდეას და, მიუხედავად გავრცელებული შეხედულების საწინააღმდეგო პესიმისტური დასკვნისა, აქაური, მიწიერი ბედნიერების ფორმულას გვთავაზობს.

„ვისრამიანი“ გახლავთ ანტიკური სპარსული სასიყვარულო ამბავი გალექსილი სპარსელი პოეტის ფახრადდინ გორგანის მიერ მეთერთმეტე საუკუნეში. ქართული პროზაული თარგმანი შესრულებულია XII საუკუნის I ნახევარში სარგის თმოგველის მიერ. დღემდე წარმოადგენს თარგმნითი ხელოვნების მწვერვალს.

იაპონიის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი მწერლის ბრწყინვალე რომანი „ქალი ქვიშაში“ ერთდროულად გაშინებთ და გაფიქრებთ. ეს არის ამბავი მოყვარული ენტომოლოგისა, რომელიც სოფელში მიემართება იშვიათი ხოჭოს საძიებლად. მაგრამ სოფლელები მას აპატიმერებენ და ორმოში ათავსებენ ახალგაზრდა ქვრივთან, სადაც ეს უკანასკნელი მსჯავრდებულია ზურგში მოხრილმა ხვეტოს ულევი ქვიშა. ფილმი ეკრანიზებულია ჰიროში ტეშიჰაგარას მიერ (1964).

ბიურგერულ საზოგადოებაში ჩაკარგულ შეუმდგარ და პატარა ადამიანებს, რომელთა სიცოცხლე ხშირად ნაადრევი სიკვდილით სრულდება, ეხება კრებულში შესული სამი მოთხრობა: „ლუიზჰენი“, „ტრისტანი“ და „პატარა ბატონი ფრიდემანი“.

თუ ერის ისტორიული მისიის აღსრულება შემოქმედებას და მოძრაობას გულისხმობს, ხოლო სტატიკა დამღუპველია ისტორიული შემოქმედებისთვის, მაშინ ომი და ანექსიაც შეიძლება გამართლებული იქნეს. ასეთია ბერდიაევის ამ არაერთმნიშვნელოვანი ესსეის ძირითადი აზრი, სადაც ასევე რუსეთის (და ნაკლებად - ინგლისის) მსოფლიო დომინირების იდეაც ხმამაღლაა გამოთქმული.

ალბერტ აინშტაინი ამ ესსეიში შიშისა და სოციალური რელიგიის ცნებებს უმატებს კოსმოსური რელიგიის ცნებას და ამ გზით რელიგიასა და მეცნიერებას შორის ურთიერთობის ერთგვარად ახალ კონცეფციას გვთავაზობს, რომელიც საბოლოოდ ბუნების საყოველთაო კანონების არსებობის რწმენამდე დაიყვანება.

სპარსულ იგავ-არაკთა კრებული, თარგმნილი საქართველოს მეფე თეიმურაზ II-ის მიერ.

დიდი შვედი მწერლის მცირე პროზის კრებულში შესულია სამი გამორჩეული მოთხრობა: მათ შორის ყველაზე ცნობილი ("ბარაბა"), რომელიც რწმენა-ურწმუნობის პრობლემას ეხება; ღმერთის გააზრების მცდელობა ქურუმი ქალის ცხოვრების ფონზე ("სიბილა"); და პირადი ტრაგედიის გამოძახილად შექმნილი უკიდურესად რომანტიული "მარიამნა".

ის, რომ მეხსიერებას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს პიროვნების ფორმირების საქმეში, დიდი ხანია სიახლეს აღარ წარმოადგენს. მაგრამ როგორ მიმდინარეობს ეს პროცესი, სად იწყება, როდის აღწევს პიკს და რატომ? სრულდება ოდესმე? ამის შესახებაა დიმიტრი უზნაძის კიდევ ერთი შესანიშნავი წიგნი "მნემური პროცესების ფსიქოლოგია".

სულის უკვდავება შეუძლებელია, თუკი ის საერთოდ არსებობს - ასეთია ბერტრან რასელის დამოკიდებულება ამ ოდინდელი საკითხისადმი, რასაც ის ამ მცირე ზომის შესანიშნავ ესსეიში აყალიბებს.

წინამდებარე ნაშრომი ბრბოზე მოქმედ იდეებს, მის მიერ შეხედულების ჩამოყალიბების მექანიზმს, მისი მრწამსის რელიგიურ შემადგენელსა და ზოგადად რელიგიურობის გავლენას ეხება. ბრბო რელიგიურია, რელიგია კი ბრბოზე მოქმედებს - ამიტომაც აღმოჩნდა ეს სიმბიოზი ესოდენ გრძლევადიანი.

ეს მოთხრობა ლაგერკვისტის პირადი ტრაგედიის გამოძახილია, რომელმაც 1967 წელს საყვარელი მეუღლე დაკარგა, ვისთანაც ორმოცი წელიწადი თანაცხოვრობდა. სიუჟეტი ორი მოქმედი პირის, სიყვარულისა და სიწმინდის განსახიერების - მარიამნასა და, სასტიკი და ამაყი ჰეროდე დიდის გარშემო ვითარდება. მიუხედავად ძლიერი გრძნობისა, სიამაყე და ბოროტება დიდ მეფეს ჯალათად აქცევს.

მაქს შტირნერის ყველაზე ცნობილი ნაწარმოები, 1845 წელს შექმნილი „ერთადერთი და მისი საკუთრება“, არის შრომა, რომელმაც შეუქცევადი სახე მისცა ევროპული აზროვნების განვითარებას. დაასწრო რა ათწლეულობით ევროპულ კულტურაში ნიჰილიზმისა და ინდივიდუალიზმის წარმოქმნას, მან უდიდესი გავლენა მოახდინა მე-19 და მე-20 საუკუნის ფილოსოფიურ აზროვნებაზე. ამ წიგნმა ევროპული ცივილიზაციის იერსახე შეცვალა.

ქართველი მეფის პოემათა კრებულში შესულია ეროვნულ თემატიკაზე შექმნილი "ქეთევან დედოფლის წამება", სპარსულიდან გადმოქართულებულია "ვარდბულბულიანი" და "ლეილმაჯნუნიანი", და გაბაასების ჟანრში შესრულებული თხზულება "შედარება გაზაფხულისა და შემოდგომისა".