„შემეცნების ფილოსოფია და თეორია“ შესტოვის ღრმა და შეუდარებლად ორიგინალური ექსკურსია წარსულში, როგორც ყოველთვის, სხვა ფილოსოფიურ სისტემათა მიუკერძოებელი და განყენებული კვლევა-შესწავლის ფონზე, შექმნილი 1912 წელს.
პროვინციელი ახალგაზრდა კაცი დიდ ქალაქში ჩადის და სავაჭრო ფირმაში იწყებს მუშაობას. თითქოს ყველაფერი კარგად მიდის, მაგრამ თანდათან მთავარი გმირი (რომლის სახელი უცნობი რჩება) აღმოაჩენს, რომ სრულად ხდება დამოკიდებული ფირმასა და მის ხელმძღვანელზე - პატრონზე, იმდენად, რომ ოჯახსაც მისივე კარნახით ქმნის. ეს რომანი თანამედროვე კომერციალიზებული სამყაროს გმობაა. პირველად გამოქვეყნდა 1965 წელს.