„შემეცნების ფილოსოფია და თეორია“ შესტოვის ღრმა და შეუდარებლად ორიგინალური ექსკურსია წარსულში, როგორც ყოველთვის, სხვა ფილოსოფიურ სისტემათა მიუკერძოებელი და განყენებული კვლევა-შესწავლის ფონზე, შექმნილი 1912 წელს.
ლათინური ენის სასაუბრო პირველად იბეჭდება ქართულ ენაზე. საყოველთაოდ ცნობილია, რომ ე.წ. მკვდარი ენების სრულყოფილად დაუფლებას ის ართულებს,რომ მეტყველებაში მათი გამოყენების არეალი შეზღუდულია. წიგნის მიზანია ამ თვალსაზრისით ლათინური ენის ნაწილობრივი „გაცოცხლება“ ცნობილ და აპრობირებულ ე.წ. „ზეპირ“ მეთოდზე დაყრდნობით (ლექსიკის, იდიომატიკის, ფრაზეოლოგიზმების თემატურ ჯგუფებად თავმოყრა და მათი იმიტირებულ სიტუაციებში გამოყენება).