ესსეები

• სათაური: ესსეები
• ISBN კოდი:
• ავტორი: გრიგოლ რობაქიძე
• გამომცემელი: Philos
• გამოცემის თარიღი: 2016
• ენა: ქართული
• გვერდები: 24
• კატეგორია: წიგნები
• ნახვები: 1994
• რეიტინგი: 4.0

მზის ხანა საქართველოში;

საკრალური წყობა;

ერის სული და შემოქმედება;

დავით აღმაშენებელი;

თამარ;

ლენინი;

ქართული რენესანსი;

სარჩევი
 
მზის ხანა საქართველოში
საკრალური წყობა
ერის სული და შემოქმედება
დავით აღმაშენებელი
თამარ
ლენინი
ქართული რენესანსი
 
 
მზის ხანა საქართველოში

1. დიდი ბრძენის პლატონის მსოფლმხედველობაში გვხვდება: "თვალი მზიური." გოეტჰემ მზიურობა თვალისა ერთ თავის შაირში შესანიშნავ ხტილად გამოკვეთა: "თუ არ იყოს თვალი მზიურ, ვით შეეძლოს მას ხილვა მზისა?" მტევნის მწიფობის დროს ქართველი მევენახე ამბობს: "თვალი ჩასულა მტევანში." თვალით აქ ნაგულისხმევია მზე. პლატონი, გოეტჰე, ქართველი მევენახე - სამივე დიდ საიდუმლოს აცნაურებენ, მხოლოდ ერთი განსხვავებით: პლატონისათვის და გოეტჰესათვის თვალი "მზიურია", ქართველი მევენახისათვის კი იგი მზეა თვითონ. ხატული "სახეობის" მხრით ქართველი მევენახის თქმას თვითონ გოეტჰეც არგუნებდა პირველობას. თვალი მზეა, ფიქრობს ქართველი, რადგან იცის, რომ "მზე" და "მზერა" სადღაც ეთანხმებიან ერთიმეორეს. გავიხსენოთ საბა სულხან ორბელიანის განმარტება სიტყვისა "ღმერთი": "წვა და ხედვა." ეს განმარტება მზეზეა თითქო გამოჭრილი. მზე იწვის, არ იფერფლება, იწვის და "მზერს": ანათებს. "თვალი ჩასულა მტევანში" - ეს ნამდვილი პოემაა, პოემასთან ერთად "ირმის ნახტომი."
2. უძველესი დროიდან სათაყვანო სიმბოლოდ მზისა "სვასტიკა" ითვლებოდა: კაკვიანი ჯვარი, ბორბალში მოქცეული. ბორბალი ანიშნებდა მნათობის კოსმიურ ბრუნვას და ეს იმ დროს: როცა ნივთიერ კულტურაში ურემი ჯერ კიდევ არ იყო ცნობილი. ავიღოთ ეხლა ქართული დასახელება: "ურმის თვალი". აქ თვალით ბორბალი იგულისხმება. აქვს ბორბალს მსგავსება თვალთან - ისე მაგალითად: როგორც წყაროს ძირიდან მოჩუხჩუხე ნაკადს, რომელსაც ჩვენ "წყაროს თვალს" ვუხმობთ? გარდა სიმრავლისა არავითარი. საგულვებელია მაშასადამე, რომ ქართულ ხილვას შერჩა სახულობა სვასტიკისა და რადგან ამ ხილვაში მზე თვალად იყო ცნეული, ურმის გამოგონებისას ბორბალი ჯვარისა ურმის თვალში გადმოვიდა საგნურად. ეს როგორც ჰიპოტეზი მხოლოდ.
3. მზე არის სიცოცხლის თესლი. ქართული ენის მკვლევარი მიხეილ წერეთელი...