ფსიქოლოგია

წიგნში ავტორი გვიყვება იმის შესახებ, თუ როგორი დიდი გავლენა იქონია იესო ქრისტემ მის ცხოვრებასა და რწმენაზე. იგი აღტაცებულია იესოთი, როგორც სულიერი ლიდერით, ფილოსოფოსით. გვიზიარებს, როგორ ესმის ქრისტეს მოძღვრება და რა როლი შეასრულა ქრისტემ მისი არა-ძალადობრივი მსოფლმხედველობის ჩამოყალიბებაში.

წიგნში ავტორი გვიზიარებს თავის ზედროულ შეხედულებებს იმის შესახებ, თუ როგორ შევინარჩუნოთ ჯანმრთელობა ექიმებისა და წამლების გარეშე. ავტორი გვეუბნება, რომ ეს შესაძლებელია ბუნების ისეთი ელემენტების გამოყენებით, როგორებიცაა სუფთა ჰაერი, სუფთა წყალი, ბუნებრივი საკვები. გარდა ამისა, საჭიროა დიეტის დაცვა, ვარჯიშები და ჯანსაღი ძილი. წიგნი 1942-1944 წლებში დაიწერა, როცა განდი ციხეში იჯდა ინდოეთის ქალაქ პუნაში. მას შემდეგ მრავალი წელი გავიდა, მაგრამ ის დღემდე ინარჩუნებს აქტუალურობას.

გერმანელ-ამერიკელი ქრისტიანი მოაზროვნე და კულტურის ფილოსოფოსი პაულ ტილიხი (1886-1965) ითვლება XX საუკუნის ერთ-ერთ უდიდეს თეოლოგად. მისი შემოქმედების მთავარი თემებია ქრისტიანობა და კულტურა, ქრისტიანობის ადგილი თანამედროვე კულტურასა და ადამიანის სულიერ გამოცდილებაში, ევროპელი ერების ისტორიული ბედისწერა სახარების ჭრილში. ამ პრობლემების განხილვისას მკვლევარი ონტოლოგიისა და ანთროპოლოგიის, კულტუროლოგიისა და ფილოსოფიის ისტორიის, ქრისტოლოგიისა და ბიბლიური ჰერმენევტიკის ტერმინებს იშველიებს. წიგნი შემდეგ კითხვებს უპასუხებს: რა კულტურულ ფორმებს იღებს ქრისტიანობა უკანასკნელ საუკუნეებში და დღეს? როგორ ახდენს ის ზეგავლენას ხელოვანთა შემოქმედებასა და აზროვნებაზე, თანამედროვე კულტურაზე?

ავტორის 33 თავისგან (ინტერვიუსგან) შემდგარი წიგნი – „სწრაფი ცვლილებების აუცილებლობა“ – ისეთ ფუნდამენტურ საკითხებს ეხება როგორებიცაა: გაცნობიერება, არსებობს თუ არა ღმერთი?, შიში, როგორ ვიცხოვროთ ამ სამყაროში, ურთიერთობა, კონფლიქტი, რელიგიური ცხოვრება, მთელის დანახვა, მორალი, თვითმკვლელობა, დისციპლინა, რაც არის, მაძიებლობა, ორგანიზაცია, სიყვარული და სექსი, აღქმა, ტანჯვა, გული და გონება, სილამაზე და ხელოვანი, დამოკიდებულება, რწმენა, სიზმრები, ტრადიციები, განპირობებულობა, ბედნიერება, სწავლა, თვითგამოხატვა, ვნება, წესრიგი, ინდივიდი და საზოგადოება, მედიტაცია და ენერგია, აზრის დასასრული, ახალი ადამიანი

წიგნში განხილულია, თუ რა გავლენა შეიძლება ჰქონდეს წარსულ გამოცდილებას ცხოვრების სხვადასხვა ეტაპზე, რადგან ყოველი ქმედება პირდაპირ თუ ირიბად აისახება და ილექება არაცნობიერში, რაც შემდეგში თავს იჩენს ამა თუ იმ გადაწყვეტილების განხორციელების დროს. კულტურისა თუ სხვა გარემოების მიერ დათრგუნული ლიბიდო არაერთი კომპლექსის წყაროდ გვევლინება. სანამ მოზარდის ორგანიზმში სექსუალური სურვილები აქტუალიზირდება, იქამდე გოგონასა თუ ვაჟის ცნობიერში ჩნდება და ხშირად განმსაზღვრელიც კი ხდება ოჯახისა და კულტურის მიერ შემუშავებული წარმოდგენები სექსუალობისა და სექსისადმი, რაც ამ უკანასკნელის დათრგუნვასა და ტაბუირებას განაპირობებს.

ავტორის 16 თავისგან (ლექციის ჩანაწერებისგან) შემდგარი წიგნი – „თავისუფლება ცნობილისგან“ – მიჩნეულია ავტორის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან ნაშრომად. „ამ წიგნის მთავარი ამოცანა ის არის, რომ თქვენში და შესაბამისად თქვენს ცხოვრებაში მოახდინოს რევოლუცია, რომელსაც საერთო არაფერი ექნება საზოგადოების სტრუქტურასთან როგორიც ის არის. საზოგადოება, როგორიც ის არის, შემაძრწუნებელია თავისი აგრესიითა და დაუსრულებელი ომებით, მიუხედავად იმისა, თავდაცვითია ეს ომები თუ დაპყრობითი. ჩვენ გვჭირდება რაღაც სრულიად ახალი – რევოლუცია-მუტაცია თვითონ ფსიქიკაში. მოხუც ტვინს არ შეუძლია გადაჭრას ადამიანთა ურთიერთობის პრობლემები. მოხუცი ტვინი არის აზიური, ევროპული, ამერიკული ან აფრიკული. ამიტომ, ჩვენ საკუთარ თავს ვუსვამთ შეკითხვას: შეიძლება თუ არა მუტაციის მოხდენა თვითონ ტვინის უჯრედებში?“ – ჯიდუ კრიშნამურტი.

„წიგნსაც კი თავის ბედისწერა აქვს“ . ეს ლათინური აფორიზმი სრულად შეესატყვისება „ტიბეტური თქმულება იესო ქრისტეზე“ - შუააზიურ აპოკრიფულ თქმულებას, როგორც იესო ქრისტეს შუა აღმოსავლეთში უწოდებენ, ისაზე

წიგნი შედგება ოშოს გამონათქვამებისგან სექსის შესახებ, გამონათქვამები აღებულია ოშოს შემდეგი წიგნებიდან: „სექსიდან სუპერცნობიერებამდე“; „სიყვარულის ძალა“; „რა არის მედიტაცია?“; „ფარული მისტერიები“; „ახალი ალქიმია: იმისათვის, რომ აღგაგზნოთ თქვენ“; „ეზოტერიკის ფსიქოლოგია“ და სხვ.

ევერეტ შოსტრომის ფსიქოლოგიური ბესტსელერი მაინტრიგებელი სახელწოდებით „ადამიანი – მანიპულატორი“ მილიონობით მკითხველს დაეხმარა საკუთარი თავისადმი რწმენის შეძენაში, გაუკეთესებაში, ცხოვრების შესწავლაში. ჯერ კიდევ უცნობია, თუ ვინ უფრო დიდი ჰუმანისტია – შოსტრომი, რომელიც თავის გარშემო მანიპულატორებს ხედავს, თუ კარნეგი, რომელიც მოგვიწოდებს, რომ ადამიანებს გულახდილი ინტერესით მოვეპყრათ. „შეეცადეთ მოერიდოთ კონფლიქტებს... აკონტროლეთ საკუთარი თავი... ამას ადვილად მოეკიდეთ“, – მუდმივად გვირჩევს დეილ კარნეგი. „მოსინჯეთ და როცა თქვენს ნერვულ სისტემას გამოფი ტავთ, ჩემთან მოდით სამკურნალოდ, მე პირდაპირ საპირისპიროს გირჩევთ“, – წერს ცნობილი ამერიკელი ფსიქოლოგი ევერეტ შოსტრომი. ადვილად წარმოსადგენია ეს საპირისპირო რჩევები: „ნუ მოერიდებით კონფლიქტებს, ნუ გააკონტროლებთ თავს“. ნუთუ ასეა? დაე, თავად ქართველმა მკითხველმა განსაჯოს, თუ ვის რჩევას დაუჯეროს.

მსოფლიოში ცნობილი ფსიქიატრის, ფსიქოლოგის და ფილოსოფოსის, ერიხ ფრომის ეს შესანიშნავი ნაშრომი წარმოადგენს ფსიქოანალიტიკურ ესსეს ჰიტლერის შესახებ, რომლის ქართულ თარგმანსაც ვთავაზობთ მკითხველს. იგი აჯამებს ავტორის მრავალწლიან ნააზრევს ამ საკითხის შესახებ. ეყრდნობა რა მრავალფეროვან ბიოგრაფიულ მასალებს, დოკუმენტებს და თანამედროვეთა ჩვენებებს, ავტორი ცდილობს ჰიტლერის პიროვნების ცნობიერი და არაცნობიერი მხარეების გამოკვლევას.

ალფრედ ადლერი (07.02.1870-28.05.1937) - ავსტრიელი ექიმი და ფსიქოთერაპევტი, ინდივიდუალური ფსიქოლოგიის სკოლის ფუძემდებელი.

დიდი ინგლისელი მწერლის ჯეიმს ალენის ყველაზე ცნობილი წიგნი „როგორ აზროვნებს ადამიანი“ გამოქვეყნდა 1902 წელს და ამჟამად ითვლება კლასიკურ ნაწარმოებად ადამიანის თვითგანვითარების სფეროში. ეს მომცრო წიგნი შეყვანილია მსოფლიოს იმ 50 საუკეთესო ფსიქოლოგიურ ნაწარმოებს შორის, რომლებიც ადამიანს ცხოვრების შეცვლაში დაეხმარება. ამიტომაც ამ გამოცემას ეს სათაური მივეცით. გამოცემაში შესულია ალენის კიდევ ორი ნაწარმოები: „გახდით თქვენი გონების, ჯანმრთელობის და ცხოვრების სრულუფლებიანი ბატონი“ და „წარმატების რვა ბურჯი“.

წინამდებარე გამოცემაში მკითხველს ვთავაზობთ მსოფლიოში ცნობილი ფსიქიატრის, ფსიქოლოგის და ფილოსოფოსის ერიხ ფრომის შინაარსობრივად ორ ერთმანეთთან ახლო მდგომ ნაწარმოებს: „ფსიქოანალიზი და რელიგია“ და „დოგმატი ქრისტეზე“. პირველ ნაწარმოებში ავტორი დიდი გულისხმიერებით მოეკიდა ისეთ რთულ საკითხს, როგორიცაა დაპირისპირება მრავალსაუკუნოვან რელიგიასა და ათეიზმის ტენდენციებს შორის. „დოგმატი ქრისტეზე“ საინტერესოა იმით, რომ ფრომი ცდილობს მიუახლოვდეს ადამიანის საიდუმლოს ამოხსნას, უპასუხოს კითხვაზე, თუ ბოლოს და ბოლოს ვინ არის ადამიანი. ეს ნაწარმოები მოიცავს ისტორიულ პერიოდს ქრისტეს დაბადებიდან ნიკეას პირველ კრებამდე. გაანალიზებულია, თუ როგორ იცვლებოდა იესოს რელიგიური გაგება იმ დროის სოციალურ-ეკონომიკურ რეალიებზე დამოკიდებულებით.

წინამდებარე წიგნიდან, გვსურს, მკითხველს დავანახოთ, რომ ის პათოლოგიური მდგომარეობა, რომელიც თან ახლავს ფსიქიკურ აშლილობას, დაძლევადია! ფსიქიკური აშლილობის სიმპტომური გამოვლინებები, აკვიატებები იქნება ეს თუ სხვა ფორმის ილუზიები, დროთა განმავლობაში უკან იხევს, თანდათანობით ქრება და ადგილს უთმობს ახალ შესაძლებლობებს. ბავშვობისდროინდელი განწყობა, რომ რაღაც საშინელებაა მოსალოდნელი, რომელიც არასდიდებით არ უნდა მოხდეს, იცვლება და ცხადი ხდება, რომ ის ნეგატიური გამოცდილება, რომელიც ცხოვრების გზის დასაწყისში, ოდესღაც გადავიტანეთ, რამაც უცილობელი ხიფათის მოლოდინი შეგვიქმნა, აღარ განმეორდება და სამუდამოდ წარსულს ჩაბარდება!

წინამდებარე ნაშრომი, „ემოციური ინტელექტის განმსაზღვრელი სოციალური ფაქტორები მოზარდებთან“, წარმოადგენს მონოგრაფიულ ნაშრომს, რომელიც ეხება ბავშვის აღზრდის ხანგრძლივ პროცესს. წიგნი განკუთვნილია ფსიქოლოგებისთვის, მასწავლებლებისთვის, სოციალური მუშაკებისთვის, სტუდენტებისთვის და სოციალური მეცნიერებებით დაინტერესებული პირებისთვის.

დევიანტურად (deviation - გადახრილი) იწოდება ფსიქოლოგიურად მდგრადი ქცევის ისეთი ტიპი, რომელიც არ შეესაბამება საზოგადოებრივად მიღებულ და ოფიციალურად დადგენილ მორალურ-სამართლებლივ ნორმებსა და ღირებულებებს. სოციუმის მწვავედ უარყოფითი შეფასება-დამოკიდებულება, რასაც თან სდევს სტიგმატიზაცია/სოციალური მარკირება, დევიანტს მხოლოდ იზოლაციის, მკურნალობის ან სასჯელის ალტერნატივას სთავაზობს. დევიანტური ქცევის განმსაზღვრელი კრიტერიუმები არაერთმნიშვნელოვანი და ხშირად საკამათოა, რაც განპირობებულია მისი წინააღმდეგობრივი, ფარდობითი და დროში ცვალებადი ბუნებით.