ფსიქოლოგია

ცნობილი ამერიკელი ფსიქოლოგი, მეცნიერებათა დოქტორი მეგ ჯეი იკვლევს ახალგაზრდა ადამიანების განვითარებას ოციდან ოცდაათ წლამდე ასაკში. ბერკლის უნივერსიტეტში იგი მუშაობდა ერთ-ერთ ყველაზე ხანგრძლივ კვლევაზე იმის შესახებ, ზრდისა და განვითარების როგორ სტადიებს განიცდის ქალის ორგანიზმი. მისი კვლევა ქალების, დეპრესიისა და გენდერული განსხვავებების შესახებ ჩატარდა ფსიქიკური ჯანმრთელობის ნაციონალური ინსტიტუტის დაკვეთით. ამ კვლევამ დიდი აღიარება მოიპოვა არა მარტო ამერიკაში, არამედ მთელ მსოფლიოში. კლიენტებთან და სტუდენტებთან მუშაობის გამოცდილება, მისი მეცნიერული კვლევის და დაკვირვების შედეგები საფუძვლად დაედო წიგნს „რატომ არ ღირს ცხოვრების მომავლისთვის გადადება“.

ალბათ თქვენ არაერთხელ გსმენიათ ან წაგიკითხავთ, რომ ჩვენი ორგანიზმის შესაძლებლობები ამოუწურავია. და მართლაც, ცნობილია შემთხვევები, როცა კრიტიკულ სიტუაციებში ადამიანი არ იყინება ყინულიან წყალში, მხედველობადაკარგული შესანიშნავად ორიენტირებს სივრცეში, ხელების გარეშე დარჩენილი ხატავს სურათებს, ან უცებ უარს ამბობს დიდი ხნის ნანატრ დაგეგმილ შვებულებაზე და ცოცხალი რჩება, რამეთუ ის თვითმფრინავი ჰაერში ფეთქდება, რომლითაც უნდა გაფრენილიყო. ასეთი მაგალითები უამრავია. ადამიანი საოცარი არსებაა. მას ბევრი რამის გაკეთება შეუძლია, უბრალოდ საჭიროა მისი ფარული შესაძლებლობების გაღვიძება. ეს შეიძლება ფსიქოტექნიკების დახმარებით. რა არის ფსიქოტექნიკა? როგორ შეიძლება მისი გამოყენება? სწორედ ამაზე იქნება საუბარი მოცემულ წიგნში. 

მკითხველს ვთავაზობთ ოშოს წიგნის სრულ თარგმანს, რომელიც გამოვიდა მას შემდეგ, რაც ავტორმა ეს სამყარო დატოვა. წიგნი შეიცავს 80 საუბარს (თავს). იგი ეძღვნება 112 სუტრას ტექნიკას, რომელიც გადმოცემულია უძველეს ტანტრას ტრაქტატში ვიგიან ბჰაირავა ტანტრას მიერ. ამ წიგნში რაჯნიში ლაპარაკობს ღმერთზე, როგორც რაღაც პოტენციალზე. ეს პოტენციალი ჩადებულია თავად ადამიანში, როგორც გარკვეული მდგომარეობა, რომელიც მასში უნდა რეალიზდეს.

ეს ტექსტი დანიელ გოულმანის წიგნის „ემოციური ინტელექტი“ შემოკლებული ვერსიაა. აქაა მოცემული ყველაზე უფრო ფასეული აზრები, იდეები, კეისები, მაგალითები. ყველამ იცის, რომ მაღალი IQ არ არის წარმატების, ბედნიერების და კეთილდღეობის გარანტია, მაგრამ ემოციური ინტელექტის აღმოჩენამდე მხოლოდ მკითხაობდნენ ამასთან დაკავშირებით. დანიელ გოულმანის „ემოციური ინტელექტი“ პასუხობს ამ კითხვას ფსიქოლოგიის და ნეირობიოლოგიის ფარგლებში. ამ წიგნის დახმარებით ადამიანი შეძლებს ემოციების კონტროლს, ისწავლის გრძნობების დაჭერას, რომლებიც სიტყვების მიღმა იმალება.

დოქტორი დიპაკ ჩოპრა გვთავაზობს სრულიად მოულოდნელ შეხედულებას მავნე ჩვევებზე, და ამ ჩვევებით შეპყრობილ ადამიანებზე. მიუხედავად იმისა, რომ მავნე ჩვევებს ჩვენთვის მოაქვს ფიზიკური და ემოციური ტანჯვები, ეს წიგნი სიყვარულზე და იმედზე, ჯანმრთელობაზე და ბედნიერებაზეა.

ეს წიგნი  შესანიშნავი სახელმძღვანელოა საკუთარი თავისთვის დახმარების გასაწევად ყოველდღიური ცხოვრების პრობლემურ სიტუაციებში, იმ შემთხვევებში, როცა შეიძლება საკუთარ თავს დავეხმაროთ სპეციალისტების მომსახურების გარეშე, აგრეთვე ფსიქოთერაპიის პერიოდში დამატებითი მხარდაჭერისთვის. ეს წიგნი ცოცხალი და რეალისტური აღწერაა იმისა, თუ ემოციურ, სომატურ, სოციალურ, ეგზისტენციალურ და რეალური ცხოვრების სხვა პრობლემებთან პერიოდულად შეჩეხებისას, როგორ სწავლობს რეალური ადამიანი მათ გადაწყვეტას საკუთარ შეცდომებზე და წარუმატებლობებზე მიღებული გამოცდილებიდან გაცნობიერებული გაკვეთილების საფუძველზე.

წინამდებარე სახელმძღვანელოში წარმოდგენილი ფსიქოლოგიის ისტორიის კურსის უდიდესი მნიშვნელობა ისაა, რომ ამ საგნის შინაარსი არსებითად გვევლინება იმ კულტურის საფუძვლად, რომელსაც აუცილებლად უნდა ფლობდეს ნებისმიერ სფეროში მომუშავე ფსიქოლოგი. სახელმძღვანელოს წაკითხვის შედეგად მკითხველი განსხვავებულად გაიაზრებს „პროგრესის“ ცნებას. პროგრესის გაგება იმ აზრით, რომ ახალი ცოდნა ხარისხობრივად უკეთესია ძველზე, შესაძლოა ტექნიკურ და არა სოციალურ მეცნიერებებში. მართლაც, დღეს კაცობრიობამ ზედმეტად ბევრი იცის ატომის, ადამიანის ნერვული სისტემის და ა.შ. შესახებ, მაგრამ ძველბერძენ და რომაელ ფილოსოფოსთა და ფსიქოლოგთა ღვაწლი თანამედროვე მეცნიერების მიერ შექმნილ შრომებზე არანაკლებ მნიშვნელოვანი და საინტერესოა. აქედან გამომდინარე, სახელმძღვანელოს სტრუქტურაც ამ პრინციპითაა აგებული. ფსიქოლოგიის ისტორია მკითხველს არამხოლოდ ფაქტებს აცნობს, არამედ აზროვნებასაც ასწავლის, უვითარებს ცალკეული ფსიქოლოგიური მოვლენისა თუ კონცეფციის გაგებისა და ადეკვატურად შეფასების უნარებს.

დიმიტრი უზნაძე (02.12.1886-09.10.1950) – ქართველი ფსიქოლოგი, ფილოსოფოსი, პედაგოგი და საზოგადო მოღვაწე, ფსიქოლოგიის ქართული სამეცნიერო სკოლის ფუძემდებელი, თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ერთ-ერთი დამფუძნებელი.

დიდი ქართველი მეცნიერი ამ შედარებით მცირე ზომის ნაშრომში, სხვადასხვა ფსიქოლოგიური მიდგომებისა და მიმდინარეობების კრიტიკული განხილვის ფონზე, ფსიქოლოგიის საგანსა და ამოცანებს აყალიბებს.

ნაშრომში დეტალურადაა განხილული ფსიქოლოგიური მიმართულებანი სამეცნიერო კვლევის სხვადასხვა სფეროში. ამასთან ერთად, გაშუქებულია პერსონოლოგიური პრობლემები ქართულ მწერლობაში – შოთა რუსთაველის, სულხან-საბა ორბელიანის, ნიკოლოზ ბარათაშვილის, ილია ჭავჭავაძის, ვაჟა-ფშაველასა და ივანე ჯავახიშვილის შემოქმედების მაგალითზე. მასალები განხილულია ევოლუციურ-დინამიკურ, ისტორიულ ასპექტში. განხილულია აგრეთვე საკითხები ადამიანის სულიერი ყოფიერების აზრის, მნიშვნელობისა და დანიშნულების შესახებ. ავტორი აგრეთვე ჩერდება კაცთმცოდნეობისა და მორალური სიფაქიზის პრობლემებზე.

ოშო მკითხველს მოუწოდებს, ახალი თვალით შეხედოს ცხოვრებას, გათავისუფლდეს სტერეოტიპული აზროვნებისგან, რომელიც ადამიანს აჯაჭვებს, ხელს უშლის, ცხოვრებისგან მიიღოს სიამოვნება. „მე არ ვარ ღმერთის წინააღმდეგი, - ამბობს ოშო. - მე მას ყველგან ვეძებდი და, აი, რა აღმოვაჩინე: ის არსად არ არის. მე ვეძებდი შიგნითაც და გარეთაც, მე ყველაფერს ვაკეთებდი, რაც შემეძლო. ღმერთი არ არის. ეს უბრალო კონსტატაციაა ფაქტის, სიბრაზის, მტრობის გარეშე. რისი გაკეთება შემიძლია, თუ ის არ არსებობს?! მე არ ვარ დამნაშავე“.

წიგნი ლექციების კურსის ფორმითაა შედგენილი და განკუთვნილია სტუდენტებისთვის და ასევე ფსიქოლოგიით დაინტერესებული მკითხველთა წრისთვის. ცხადია წიგნს ვერ ექნება ყოვლისმომცველობის პრეტენზია, მაგრამ ავტორთა ჯგუფი ორიენტირებულია თანამედროვე ეპოქის მოთხოვნებზე, რაც გამოყენებითი ფსიქოლოგიის შესწავლასა და მის პრაქტიკაში დანერგვას უკავშირდება. ვფიქრობთ, ნაშრომი ასევე დაეხმარება შრომით ჯგუფებში ჩართულ ნებისმიერ დაინტერესებულ პირს, რათა გააანალიზოს და გააკეთოს სავარაუდო დასკვნები თანამედროვე ორგანიზაციებში მიმდინარე ცვლილებებსა და მის შედეგებზე, როგორც შეუქცევად პროცესებზე.

ცნობილი ფსიქოანალიტიკოსი და სოციალური ფილოსოფოსი, ერიხ ფრომი, მილიონობით მამაკაცსა და ქალს დაეხმარა მდიდარი და პროდუქტიული ცხოვრების მიღწევაში სიყვარულის ფარული შესაძლებლობების განვითარებით. ამ საოცრად გულწრფელ და ობიექტურ წიგნში ის იკვლევს გზებს, რომლებითაც ამ არაჩვეულებრივ ემოციას თქვენი ცხოვრების მთელი მიმდინარეობის შეცვლა ძალუძს.

მიხეილ ჯავახიშვილი (ნამდვილი გვარი ადამაშვილი) (20.11.1880-30.09.1937) - XX საუკუნის ერთ-ერთი უდიდესი ქართველი მწერალი, საზოგადო და პოლიტიკური მოღვაწე, ესსეისტი და პუბლიცისტი, 1921-1924 წლების ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის ერთ-ერთი ლიდერი. საკუთარ შეხედულებათა გამო სტალინის რეპრესიული მანქანის მსხვერპლი გახდა.

«Преступление и наказание» – роман великого русского писателя, мыслителя, философа и публициста Федора Михайловича Достоевского (1821-1881). Написан в 1865-1866 годы. Впервые напечатан по частям в январе-декабре 1866 года в журнале «Русский вестник». Вскоре после окончания журнальной публикации романа Достоевский печатает его отдельным изданием, для которого сделал в тексте значительные сокращения и изменения: три части журнальной редакции были преобразованы в шесть, частично было изменено и деление на главы.

მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი უდიდესი კათოლიკე მწერლის შედევრი, „ასპიტთა ბუდე“, მოგვითხრობს ბატონი ლუის, გატანჯული მოხუცი ადვოკატის ამბავს, რომელმაც თავისი უბედურება მთელ თავის ოჯახზე გაავრცელა. ლუი წერს დღიურს, რათა აუხსნას მათ და საკუთარ თავს, თუ რატომ არის დეფორმირებული მისი სული.

მორიაკის რომანი ოსტატურად იკვლევს სიამაყით, სისასტიკით და სიძულვილით გამოწვეულ ხრწნას და მის საპირისპიროს – ღვთაებრივ მადლს, რომელიც ხელმისაწვდომი რჩება თითოეული ჩვენგანისთვის სიკვდილის წუთამდე. ეს არის დაუვიწყარი ამბავი ერთი ადამიანის სულის ხსნისთვის ბრძოლის შესახებ.