მემუარი

მოგონებების პირველ ნაწილში ნიკო ბაგრატიონმა თავისი ოჯახის თავგადასავალი და XIX საუკუნის საქართველოს ყოფის ცალკეული სურათები აღწერა, ხოლო მეორე ნაწილი მიუძღვნა ტრანსვაალის ომს, თავის მონაწილეობას ამ ომში, გათავისუფლებას და სამშობლოში დაბრუნებას.

„სიმართლე და ჩემი ექსპერიმენტების ამბავი“ განდის ცხოვრების უმნიშვნელოვანეს მოვლენებზე მოგვითხრობს. ოღონდ ეს წიგნი მხოლოდ იმას როდი ასახავს, თუ სად დადიოდა, ვის ხვდებოდა და რას სჩადიოდა განდი. მასში ასევე ასახულია განდის სისუსტეები და დაშვებული შეცდომები.

ეს წიგნი, რომელიც 1935 წელს გამოქვეყნდა,  სპარსეთში იძულებით გადასახლებული ქართველების შესახებაა, მათი ყოფა-ცხოვრებისა და ადათების, მათი არსებული მდგომარეობის, გამუსულმანების, სიდუხჭირის, უპერსპექტივობის და კიდევ იმის, რომ, მიუხედავად ამ ყველაფრისა, მათმა უმრავლესობამ მაინც შეინარჩუნა მშობლიური ენა.

გენერალ გიორგი კვინიტაძის "ჩემი პასუხი" არის რეაქცია 1953 წელს, ნოე ჟორდანიას გარდაცვალების შემდეგ ამ უკანასკნელის ავტორობით გამოქვეყნებულ წიგნზე "ჩემი წარსული", რომელშიც ის კრიტიკულად აფასებს მთავრობის თავმჯდომარის მიერ 1918-21 წწ. მოვლენების ინტერპრეტაციას.

"ჩემი წარსული" - ეს არის მთავრობის თავმჯდომარის მიერ მისი პოლიტიკური წარსულის შეფასება, როგორც საქართველოს დამოუკიდებლობამდე, ისე დამოუკიდებლობის პერიოდში, რაც არცთუ ერთმნიშვნელოვან შეფასებებს იმსახურებს თანამედროვეთა მხრიდან.

ეს არის ხანდაზმული, მაგრამ გაუტეხელი ფსიქოლოგის მოგონებები განვლილ გზაზე, ცხოვრებისეულ ქარტეხილებზე; იმ წინააღმდეგობათა დაძლევაზე, რომელსაც მას უქმნიდა გარემო თუ საკუთარი ხასიათი. მკითხველი შეხვდება მრავალ საინტერესო და ცნობილ ადამიანს - ფსიქოლოგებს, ფილოსოფოსებს, პოლიტიკოსებს, სპორტსმენებს და სხვ.,ვისთანაც მას ჰქონია ურთიერთობა.

"ეპოპეია" - ესაა აღწერა პოსტ-მენშევიკურ პერიოდში ქართული ემიგრაციის ბედისა, უსასოო და უსახსრო მდგომარეობისა ახალგაზრდების, რომლებიც განათლების მისაღებად თუ უბრალოდ თავის გადასარჩენად ოსმალეთისა, და მისი გავლით ევროპისკენ ეშურებიან. მემუარი ასევე მრავლად შეიცავს პოლიტიკურ შეფასებებს.

ჰერმან ჰესეს მიერ საკუთარი ცხოვრების ფრიად მოკლე, გულწრფელი და, იმავდროულად, მისტიური აღწერა არა მხოლოდ გერმანელი ნობელიანტის მოყვარულებს, არამედ მისი შემოქმედებისადმი გულგრილად განწყობილ მკითხველსაც დააინტერესებს.

"სამხედრო მფრინავი" - ეს არის მზვერავი პილოტის მოგონებები 1940 წელს "საფრანგეთისთვის ბრძოლის" შესახებ, როდესაც ეგზიუპერი საფრანგეთის საჰაერო ძალებში მსახურობდა. წიგნში მრავლადაა მსჯელობა ომის, ამ ომში საფრანგეთის როლის, ასევე ერთგულების, თავგანწირვის, ვალდებულების შესახებ. გამოქვეყნდა 1942 წელს.

„ადამიანთა მიწა“ სენტ-ეგზიუპერის მემუარია, პირველად გამოქვეყნებული 1939 წელს, რომელიც კოლეგებსა და, ზოგადად, ადამიანებს შორის მეგობრობის, თანადგომის, გმირობისა და სიკვდილის თემებს ეხება და, იმავდროულად, აყალიბებს ავტორის შეხედულებას ცხოვრების საზრისის შესახებ. არის აშშ-ის National Book Award-ის მფლობელი (1939).

„სიტყვები“ ჟან-პოლ სარტრის ავტობიოგრაფიული რომანია, რომელშიც ავტორი ბავშვობის მოგონებებს, წიგნებთან და ლიტერატურულ პერსონაჟებთან პირველი ნაცნობობის, მწერლად ქცევის სურვილს აღწერს. მოთხრობილია ბავშვური ილუზიებისა და ფანტაზიების შესახებ, რომლებმაც დაღი დაასვეს მწერლის ცხოვრებას. რომანი ორი ნაწილისგან შედგება - „ვკითხულობ“ და „ვწერ“. ევროპის ლიტერატურულმა წრეებმა ეს ნაწარმოები ეგზისტენციალიზმისგან სარტრის გამოჯანმრთელებად მიიჩნიეს. პირველად გამოქვეყნებულია 1963 წელს.

„აღსარება“ ლევ ტოლსტოის ავტობიოგრაფიული თხზულებაა, რომელიც 1880-იანი წლების დასაწყისში იქმნებოდა. მასში მოთხრობილია ავტორის რთულ სულიერ ძიებათა შესახებ, რომელმაც ნიჰილისტურ-ეგზისტენციალური მიდრეკილებებისა და თვითმკვლელობის სურვილის გადალახვა უბრალო ხალხის რწმენისკენ მოქცევით შეძლო, რითიც, ერთის მხრივ, აშკარად და ღიად დაუპირისპირდა მართლმადიდებლობას, მეორეს მხრივ კი სხვა, ნამდვილი ქრისტიანობის დამკვიდრება სცადა. პირველად გამოქვეყნდა ჟენევაში 1884 წელს.

ბორის პასტერნაკი მეორე რუსი მწერალია ბუნინის შემდეგ, ვისაც ნობელის პრემია მიენიჭა. ავტობიოგრაფიულ თხზულებებში, მათ შორის, წინამდებარე ნაშრომში, ავტორი თითქოს პოეზიიდან პროზაში გადმოსული ფრაზებით გვესაუბრება, ესთეტურ შეხედულებებს აყალიბებს და წარმოგვიდგენს საკუთარ შეხედულებას ხელოვნების შესახებ. ასევე, საინტერესოა საქართველოსა და ქართველი მეგობრების, პაოლო იაშვილისა და ტიციან ტაბიძისადმი, მიძღვნილი თავები.