წიგნები

ნობელის პრემიის ლაურეატის, ერვინ შროდინგერის, "რა არის სიცოცხლე?" მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი უდიდესი კლასიკური მეცნიერული ნაშრომია. ის არაპროფესიონალისთვის არის დაწერილი, მაგრამ, როგორც აღმოჩნდა, სტიმულად იქცა მოლეკულური ბიოლოგიის წარმოშობისა და დნმ-ის შემდგომი აღმოჩენისთვის.

წინამდებარე წიგნში წარმოდგენილია მერაბ მამარდაშვილის მიერ პრუსტის შესახებ წაკითხულ ლექციათა კურსის შვიდი ლექციის თარგმანი, ისევე, როგორც ფრანგულენოვანი მოხსენებები, ინტერვიუები და სტატიები. წიგნი ეძღვნება მერაბ მამარდაშვილის (1930-1990) დაბედებიდან 80 წლისთავს.

კაცობრიობა გაჩენის დღიდან იბრძვის გადარჩენისათვის: სხვა გზა უბრალოდ არ აქვს. კიდევ ერთხელ დავდექით საფრთხის წინაშე პანდემიის გამო. კოვიდ 19-მა შეცვალა მსოფლიო და გვაიძულა განათლების ახალ რელსებზე გადავსულიყავით. საქართველოში დისტანციური განათლების მნიშვნელობაზე, მის დადებით თუ უარყოფით თვისებებზეა საუბარი პროფესორ ლია მეტრეველის წარმოდგენილ ნაშრომში. წიგნში საინტერესოდაა ნაჩვენები ონლაინ სწავლების ფუნქცია, რომელმაც გადაარჩინა განათლება. წიგნი თანამედროვე განათლების აქტუალურ პრობლემებზეა და, ცხადია, მნიშვნელოვან ადგილს დაიმკვიდრებს საგანმანათლებლო სივრცეში.

ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი სამოტივაციო წიგნი მსოფლიო ისტორიაში, "როგორ მოვიპოვოთ მეგობრები და როგორ ვიმოქმედოთ ადამიანებზე", 1936 წელს პირველად გამოქვეყნების შემდეგ 15 მილიონ ეგზემპლარზე მეტია გაყიდული. კარნეგის პირველი წიგნი მარადიულია და თანაბრად მიმზიდველია, როგორც ბიზნეს აუდიტორიის, ისე ზოგადი მკითხველისთვის. კარნეგის სწამდა, რომ წარმატების მიღწევა ეფექტურ კომუნიკაციაზე უფროა დამოკიდებული, ბიდრე ბრწყინვალე უნარებზე. სწორედ ამას ასწავლის წინამდებარე წიგნი.

ეს გახლავთ ჩვენამდე შემორჩენილი ფრაგმენტები ჰერაკლიტეს ნაშრომისა "ბუნებისათვის", სამყაროს პირველი თანმიმდევრული ფილოსოფიური ტრაქტატისა, რომელიც საჯილდაო ქვა იყო პლატონის, არისტოტელესა და მარკუს ავრელიუსისთვის, მასში გადმოცემული აზრები კი გავლენას ახდენდა ისეთ ფილოსოფოსებზე, როგორებიც მონტენი, ნიცშე და ჰაიდეგერი არიან.

წიგნი – „რა არის მედიტაცია?“ – შედგება ოშოს ორი მცირე ზომის წიგნისგან, „ცნობიერება და მედიტაცია“ და „რა არის მედიტაცია?“. წიგნში საუბარია მედიტაციის მნიშვნელობაზე, მის როლზე პიროვნულ განვითარებაში, შესაძლებლობებზე. წიგნში ავტორის მიერ მოყვანილია მედიტაციის 39 მნიშვნელობა, როგორიცაა შემოქმედება, მეცნიერება, მდუმარება, თავისუფლება, მოწიფულობა, შემთვისებლობა, სიცხადე, გაწმენდა, გაცნობიერება, გაგება, ერთიანობა, ტრანსფორმაცია და ა.შ.

„რაციონალურობის კლასიკური და არაკლასიკური იდეალები“, წიგნი, რომელსაც საფუძვლად მერაბ მამარდაშვილის მიერ 1980 წლის მაისში ლატვიის სახელმწიფო უნივერსიტეტში წაკითხული ლექციების კურსი დაედო სახელწოდებით „შემეცნებითი ფორმების ანალიტიკა და ცნობიერების ონტოლოგია“, სამყაროს შესახებ ჩვენი ცოდნის რაციონალურობის არაკლასიკური ფორმულირების განხილვას ეძღვნება. ნაშრომში ფიზიკისა და ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა მაგალითების მიხედვითაა განხილული წანამძღვრები და დაშვებები, რომლებიც განსაზღვრავენ, როგორც მეცნიერული ანალიზის ობიექტურობისადმი წაყენებულ მოთხოვნებს, ისევე ამ ობიექტურობის მიღწევის შესაძლებლობას შემმეცნებელი სუბიექტის მიერ. წიგნში ასევე მოცემულია ორი სტატია, დაწერილი მერაბ მამარდაშვილის მიერ ე. სოლოვიოვთან და ვ. შვირიოვთან ერთად, რომელთა გამოქვეყნება გასული საუკუნის 70-იან წლებში დიდ მოვლენად იქცა. წიგნს ბოლოში ერთვის ვ. კალინიჩენკოს სტატია – „კლასიკურისა“ და „არაკლასიკურის“ ცნებები მ. მამარდაშვილის ფილოსოფიაში.

„ალბათ არსად, არცერთ ენაზე არ დაწერილა ისეთი წიგნი, როგორიც არის “თერიონის ვარდი”. ეს არის მეტაფიზიკური მძვინვარებით შექმნილი ნაწარმოები, სადაც დაყენებულია საზღვრითი ფილოსოფიური და რელიგიური პრობლემები. ეს წიგნი აცნაურებს ადამიანის უძლიერეს ამბოხს და მის დაჟინებულ სწრაფვას დაიცვას მიწა ზეცის წინაშე. პორფირესთან კონცენტრირებული და ურთიერთგადაჯაჭვულია თემები, რომელთაგან თითოეული იმსახურებს გულმოდგინე და სიღრმისეულ განხილვას. წიგნი ძველი ქართული ენის ინტონაციებით და ფორმებით არის აღბეჭდილი, რაც უჩვეულოა ქართული ფილოსოფიური აზროვნებისათვის და რაც, თუმც აძნელებს ნაწერის აღქმას, მაგრამ განსაკუთრებულ ტონალობას ანიჭებს და ახალ შუქზე წარმოგვიდგენს ფრაზობრივ კონსტრუქციებს. გავიმეორებ: ეს წიგნი უთუოდ უნდა გახდეს ღრმა და გულმოდგინე განსჯის საგანი“. თამაზ ჩხენკელი

„საგალობელნი სიყვარულისა“ უთუოდ გამორჩეული რომანია ფრანგი მწერლისა და მსახიობის, ანა ვიაზემსკის შემოქმედებაში. ნაწარმოებმა გამოქვეყნებისთანავე მიიპყრო კრიტიკოსების ყურადღება და რამდენიმე პრესტიჟული ლიტერატურული ჯილდოც დაიმსახურა. გამოცემისთანავე აღიარეს შედევრად. ფრანგმა რეჟისორმა, ჟან-პოლ სივეირაკმა, წიგნის მიხედვით გადაიღო ფილმი, რომელსაც ჟან ვიგოს სახელობის პრემია გადაეცა. ალბათ, ესაა რომანი, ყველაზე კარგად რომ დაგვანახებს მწერლის შინაგან სამყაროს და ნათელს მოჰფენს მის ცხოვრებას. რომანს უწყვეტ რეფრენად გასდევს ცნობილი ფრანგი მომღერლის, ედით პიაფის ლეგენდარული სიმღერა, „საგალობელი სიყვარულისა“. პიაფმა, ამ გოგონა-ბეღურამ, ერთი საგალობელი უძღვნა ამ დიად გრძნობას, ანა ვიაზემსკიმ და მისმა მშობლებმა – მრავალი. ამიტომაც უწოდა „საგალობელნი“.

პატარა მათხოვარ გოგონას, რომელსაც საზოგადოების საშიშ ფენასთან უწევს ცხოვრება, სრულიად წართმეული აქვს არჩევანის გაკეთების უფლება, რის გამოც ის უბრალოდ მიყვება ცხოვრებას იმედით, რომ მომავალში აღარ დაიტანჯება ისე როგორც ბავშვობაში. ერთ დღეს ხვდება ერთ, ძალზედ უცნაურ თანატოლ ბიჭს, რომელიც არაა წინააღმდეგი მათხოვარ გოგონასთან დროის გატარების... მაგრამ ასეთი დროის ტარება, სახიფათო ხდება როგორც ბიჭისათვის, ისევე გოგონასთვის.

გთავაზობთ თურქი კლასიკოსი მწერლის, რეშად ნური გიუნთექინის რომანს ,,ნარჩიტა“. ნაწარმოებში ასახულია ადრე დაობლებული პატარა ფერიდეს ცხოვრება, რომელიც მშობლების გარდაცვალების მერე დეიდასთან იზრდებოდა. დეიდას ფერიდეზე ცოტა უფროსი ვაჟი, ქამურანი ყავდა. მალე დეიდაშვილებს შორის სიყვარულმა იმძლავრა. ყველაფერი ბედნიერი ქორწილით დასრულდებოდა, რომ არა ერთი შემთხვევა. ფერიდე შეიტყობს, რომ მათ შორის სხვა ქალი ჩამდგარიყო. სასოწარკვეთილი ქალი სახლიდან გარბის და არ იცის, რა ელოდება წინ, რა ინტრიგებს უმზადებს ცხოვრება და მოუწევს თუ არა კიდევ ქამურანთან შეხვედრა.

წიგნი იმდენად პოპულარულ ენაზეა დაწერილი, რომ არატექნიკური ადამიანისთვისაც კი სრულებით გასაგებია, როგორ მივაღწიეთ დღევანდელ ტექნოლოგიურ პროგრესამდე... წიგნში შესულია, არა მარტო უცხოელი ფიზიკოსები, წარმოდგენილნი არიან ქართველი ფიზიკოსებიც. წიგნში საპატიო ადგილს იკავებენ ასევე ქალი ფიზიკოსებიც...

რომანში “ზამთარი სოჰოში” მოქმედება სამხრეთ კორეის პატარა საპორტო ქალაქში ხდება. მთხრობელი, ნახევრად ფრანგი და ნახევრად კორეელი გოგონა, რომელსაც ფეხი არასოდეს დაუდგამს ევროპაში, შთაგონების საძებნელად ჩამოსულ ნორმანდიელ კომიქსების მხატვარს ხვდება. ამ ორი განსხვავებული კულტურის წარმომადგენელს შორის ფაქიზი გრძნობები ისახება, მაგრამ...

„მთარგმნელის საცოლე“ 2015 წელს გამოქვეყნდა, ხოლო 2019 წელს თავად ავტორმა თარგმნა ინგლისურ ენაზე, თან - რამდენადმე სახეცვლილი. წიგნი მოგვითხრობს მთარგმნელის ერთ სევდიან დღეზე, რომელიც საცოლემ მიატოვა და გემით შორეულ ქვეყანაში გაემგზავრა. თუ იგი წიგნის თარგმნის უფლებას მოიპოვებს და პატარა ყვითელ სახლს შეიძენს, იქნებ საცოლე უკან დაიბრუნოს... ეს აკვიატებული აზრი უტრიალებს მთარგმნელს გონებაში, როდესაც უსახელო ქალაქში დახეტიალობს და ცდილობს იპოვოს გზა საცოლისა და ცხოვრების უკან დასაბრუნებლად. გამომცემლები კუთვნილ ჯამაგირს დროულად არ უხდიან, როდესაც მისი დღეები დონა ლუკრეციას სახლის ნაქირავებ ცივ ოთახში ლიტერატურისა და საქმიანი ქაღალდების თარგმანში მიედინება, ცუდად იკვებება და სანთლის შუქზე მუშაობს. ფსიქოზური იდეებით შეპყრობილი მთარგმნელისთვის ყველაფერი აუტანელი ხდება, რადგან ელენა მის გვერდით აღარ არის. „მთარგმნელის საცოლე“ - ეს არის ერთი დღე ერთი მთარგმნელისა, რომლის ტკივილს უთუოდ გაიზიარებთ განურჩევლად იმისა, მთარგმნელი ხართ თუ არა.

ოშოს "ზარატუსტრა:გზა აღმასვლისაკენ" - საუბრები ფრიდრიხ ნიცშეს წიგნზე „ასე იტყოდა ზარატუსტრა“. ეს არის წიგნი, რომელსაც ადამიანების მხოლოდ ერთი პროცენტი გაიგებს, მხოლოდ ის ვინც უზომოდ გონიერი და ჭკვიანია. მხოლოდ მათ შეუძლიათ ამ წიგნის გაგება, ისევე, როგორც ნიცშეს „ასე იტყოდა ზარატუსტრა“ ვერ გაიგო ადამიანთა უმრავლესობამ. ვფიქრობ, რომ ზუსტად ასე ვერ ჩასწვდება ამ წიგნსაც ბევრი, თუმცა რომ გაიგოს და გაიაზროს ამ წიგნის შინაარსი, რთული და გაცნობიერებული გზა უნდა გამოიაროს. და რაც მთავარია: ძალიან ნაკითხი უნდა იყოს.

ამ წიგნში წარმოდგენილი კრისტიან კრუსატის ექვსი მოთხრობა მკითხველს ამოგზაურებს მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხეში, დაწყებული ხმელთაშუაზღვის სანაპიროს მშრალი პეიზაჟებიდან, დამთავრებული გენიალური სერბი მწერლის, მილორად პავიჩის წიგნის გვერდებით. წერის განსაკუთრებული სტილის წყალობით მწერალი თავის პერსონაჟებს მიუძღვება შიშის, ეჭვებისა და სურვილების უფსკრულებისკენ, რომლებიც ჩვენს თანამედროვე ყოფას ქმნიან. 2013 წელს წიგნმა ევროკავშირის ლიტერატურული პრიზი მიიღო.