„შემეცნების ფილოსოფია და თეორია“ შესტოვის ღრმა და შეუდარებლად ორიგინალური ექსკურსია წარსულში, როგორც ყოველთვის, სხვა ფილოსოფიურ სისტემათა მიუკერძოებელი და განყენებული კვლევა-შესწავლის ფონზე, შექმნილი 1912 წელს.
"რამოს ძმისწული" გახლავთ დიალოგი მთხრობელსა და ჟან-ფრანსუა რამოს შორის, რომელიც ცნობილი კომპოზიტორის ძმისწულია. დიდრო იყენებს პერსონაჟებს, რათა იმსჯელოს იტალიურ/ფრანგული საოპერო ორთაბრძოლის, ბავშვთა განათლების, გენიოსის ბუნებისა და ფულის შესახებ. ხშირად უმიზნო საუბარი მასხრად იგდებს იმ დროის ცნობილ მოღვაწეებს, მათ შორის განმანათლებლებს, როგორებიც არიან მონტესკიე, რუსო და ვოლტერი.
ძიებაში მყოფი გმირი ნაწარმოებისა თავადპირველად რწმენისა და რელიგიის გზას შეუდგება, შემდეგ - ფილოსოფოსთა გზას, ხვავრიელს დებატებითა და იდეებით, საბოლოოდ კი მიწიერი საქმიანობისა და სიამის გზას. გზად მიმავალი ის თავს არიდებს ინკვიზიტორებს, მგზნებარე ფანატებს, შეშლილ ფილოსოფოსებსა და მოღალატე საყვარლებს. ფილოსოფიის ჭეშმარიტი კლასიკა.
"ფილოსოფიური აზრები" - ესაა ფრანგი ფილოსოფოსის განაზრებანი ადამიანის, ღმერთის, განგების შესახებ, ისევე, როგორც შესახებ ადამიანის დამოკიდებულებისა ღვთაებასთან; "ფილოსოფიური აზრების დამატებანი" კი უმთავრესად რელიგიის, უპირველეს ყოვლისა კი ქრისტიანული რელიგიის წინააღმდეგობრივ საკითებს ეხება.