„შემეცნების ფილოსოფია და თეორია“ შესტოვის ღრმა და შეუდარებლად ორიგინალური ექსკურსია წარსულში, როგორც ყოველთვის, სხვა ფილოსოფიურ სისტემათა მიუკერძოებელი და განყენებული კვლევა-შესწავლის ფონზე, შექმნილი 1912 წელს.
დიდი ილია დღეს უაღრესად აქტუალურ თემას, ღვინის ქართულად დაყენების წესს, სახელდობრ კი ქვევრში ღვინის დაყენებას, მასთან დაკავშირებულ სირთულეებს, სხვა მეთოდებთან უპირატესობებსა და გამოწვევებს აღწერს. ასევე დიდ ადგილს უთმობს მის დროს ღვინის გაყალბების (ცნობილის, როგორც „ღვინის გაკეთება“) ევროპაში გავრცელებულ პრაქტიკასა და ხერხებს. მნიშვნელოვანი წიგნია მეღვინეობით დაინტერესებული ყველა ადამიანისთვის.
წინამდებარე კრებულში შესულია ილიას მოსაზრებები საბანკო ბიზნესის მოწყობასა და ბანკის სტრუქტურასთან დაკავშირებით, მისი შეხედულებები სხვადასხვა სახის საბანკო-შემნახველი საზოგადოებების შესახებ, საგლეხო ბანკის საკითხი და ამასთან დაკავშირებული კამათი ისეთ საზოგადო მოღვაწეებთან, როგორებიც იყვნენ ნიკო ნიკოლაძე და აკაკი წერეთელი. ბონუსის სასხით გთავაზობთ ილიას პოლემიკას ნოე ჟორდანიასთან საბანკო და სხვა საზოგადოებრივ საკითხებზე.