წიგნები

შარლ-მარი გუსტავ ლე ბონ (07.05.1841-13.12.1931) - ფრანგი ფსიქოლოგი, სოციოლოგი, ანთროპოლოგი, არქეოლოგი, ექიმი, ფიზიკოსი და გამომგონებელი

წინამდებარე ტექსტი უფრო ვრცელი ნაშრომის, "ერების ფსიქოლოგიის", დასკვნით ნაწილს წარმოადგენს და მასში ერებისა და ცივილიზაციების განვითარებაში იდეების, განსაკუთრებით, რელიგიური იდეების, ისევე, როგორც დიად ადამიანთა როლია განხილული, ასევე ჩამოყალიბებულია ცივილიზაციათა განადგურების მიზეზები. 

წინამდებარე ნაშრომში, რომელიც "ერების ფსქიოლოგიის" ნაწილს წარმოადგენს, მრავალრიცხოვანი მაგალითების ფონზეა განხილული გენეზისი ერებისა და ხალხების ცივილიზებულობის ელემენტებისა, ისეთების, როგორიცაა აღმსარებლობა, ხელოვნება და ინსტიტუტები.

წინამდებარე თხზულებაში, რომელიც უფრო დიდი წიგნის, "ერების ფსიქოლოგია", ნაკვეთს წარმოადგენს, გუსტავ ლე ბონი ერის ხასიათს, მის ფსიქოლოგიურ მახასიათებლებს, ერების დიფერენცირებასა და ისტორიული ერების ჩამოყალიბების მიზეზებს იკვლევს.

"მასების ფსიქოლოგია" გუსტავ ლე ბონის ფუნდამენტური შრომაა, რომელიც 1895 წელს გამოქვეყნდა. ეს არის წიგნი სოციალური ფსიქოლოგიის შესახებ, რომლის თეორიები დღემდე განხილვის საგანს წარმოადგენს. აღნიშნული წიგნი გარდამტეხი მომენტი აღმოჩნდა "ცნობილი ექიმის" კარიერაში."მასების ფსიქოლოგიაში" გუსტავ ლე ბონი გვიჩვენებს, რომ ბრბოდ გაერთიანებული ინდივიდების ქცევა იგივე არ არის, რაც იზოლირებული ადამიანებისა და ამ შეხედულების თანახმად ხსნის ბრბოს ირაციონალურ ქმედებებს.

ბრბოს ინსტინქტური მოთხოვნილება აქვს აირჩიოს ბელადები, რომლებსაც უნდა დაემორჩილოს, თუმცა დღევანდელ დღეს, ავტორის აზრით, ბრბო თავად იქცა დიდი ძალაუფლების მომხვეჭელად, რაც არაერთ სირთულეს უქმნის კაცობრიობას. წინამდებარე ნაშრომი კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ნაბიჯია მასების ფსიქოლოგიის შესწავლის გზაზე.

ბრბო, ერთი შეხედვით მარტივი, თუმცა სინამდვილეში უაღრესად რთული ორგანიზმია. მისი შეხედულებების ჩამოყალიბება საუკუნეთა განმავლობაში მიმდინარეობს და ექვემდებარება, როგორც დისტანციურ (დრო, რასა, ტრადიციები, აღზრდა, განათლება), ისე მყისიერ ფაქტორებს (ხატები, ფორმულები, ილუზიები, გამოცდილება, გონება). სწორედ ამ ფაქტორების და არა ლოგიკის მართებულად გამოყენებით არის შესაძლებელი ბრბოს მართვა. როგორც თავად ავტორი ამბობს, „ვისაც ბრბოს შეცდომაში შეყვანა შეუძლია, ის იოლად იქცევა მის მბრძანებლად; ხოლო ვინც მის ჭკუაზე მოყვანას ცდილობს, ყოველთვის მისი მსხვერპლია“.

წინამდებარე ნაშრომი ბრბოზე მოქმედ იდეებს, მის მიერ შეხედულების ჩამოყალიბების მექანიზმს, მისი მრწამსის რელიგიურ შემადგენელსა და ზოგადად რელიგიურობის გავლენას ეხება. ბრბო რელიგიურია, რელიგია კი ბრბოზე მოქმედებს - ამიტომაც აღმოჩნდა ეს სიმბიოზი ესოდენ გრძლევადიანი.

ბრბოს განსხვავებული ფსიქოლოგიური მახასიათებლები აქვს, ის კეთილშობილიც არის და სასტიკიც, გმირიც და ლაჩარიც, მონაცა და ბატონიც. ის ცვალებადია, იმპულსური და მიამიტი. ამ ურთიერთსაწინააღმდეგო და შესაძლოა ურთიერთგამომრიცხავ მახასიათებლებს განმარტავს ავტორი მაგალითების საფუძველზე.

წინამდებარე ნაწილში ვრცელი კვლევიდან "ბრბოს ფსიქიკა" ავტორს ბრბოს ძირითადი მახასიათებლების - დაუმარცხებლობა, ინფიცირებულობა და შთაგონებულობა - ცნებები შემოაქვს და განსაზღვრავს მათი წარმოშობის მიზეზებს; აყალიბებს მსგავსებასა და განსხვავებას ჰომოგენურ და ჰეტეროგენურ ბრბოს შორის.