„შემეცნების ფილოსოფია და თეორია“ შესტოვის ღრმა და შეუდარებლად ორიგინალური ექსკურსია წარსულში, როგორც ყოველთვის, სხვა ფილოსოფიურ სისტემათა მიუკერძოებელი და განყენებული კვლევა-შესწავლის ფონზე, შექმნილი 1912 წელს.
წიგნში მოთხრობილია გასული საუკუნის 90-იან წლებში სამეგრელოში განვითარებული მოვლენები. ზუგდიდი აჩრდილებად ქცეულ ადამიანად ქცეულა. ტრაგიკული მვლენების ფონზე, ახალგაზრდა სტუდენტი ლადო ლანდია ცდილობს გადარჩეს. აქ აღწერილია ბრძოლა სიკეთესა და ბოროტებას შორის, რომელშიაც აუცილებელია სიკეთის გამარჯვება, რისთვისაც საჭიროა ბოლო მოეღოს საზოგადოების გათითოკაცებას. რომანი „იქ, სადაც დავიკარგეთ“ და წიგნში შესული რამდენიმე მოთხრობა მოწოდებაა სიყვარულისკენ, რომლის გარეშეც ძნელია ბედნიერების მოპოვება.