წიგნები

ედგარ პოს ყველაზე ვრცელ, ოცმოთხრობიან კრებულში შესულია მწერლის დეტექტივები, ასევე მისი მისტიური, ფანტასტიური, ფსიქოლოგიური და იუმორისტული მოთხრობები, რომლებიც დღემდე არ ჰკარგავს აქტუალობას და ხშირად სულისშემძვრელ გავლენას ახდენს მკითხველზე.

ესსეთა კრებულში ემა გოლდმანი ანარქისტული თვალსაზრისით მიმოიხილავს და ხშირ შემთხვევაში თავს ესხმის საზოგადოებისათვის ისეთ აღიარებულ ცნებებსა და ინსტიტუტებს, როგორიცაა სახელმწიფო, პატრიოტიზმი, ქორწინება, რელიგია და სხვა.

„მამა“ სტრინდბერგის მიერ 1887 წელს შექმნილი დრამაა, რომელშიც კონფლიქტის საფუძველი დედასა და მამას შორის ქალიშვილის მომავალი ბედის შესახებ განსხვავებული აზრია, თუმცა კონფლიქტი სწრაფად სცდება ერთი ოჯახის ფარგლებს და საყოველთაო ხასიათს იღებს. აქ იკითხება სქესთა შორის ბრძოლა, ქალის ადგილი საზოგადოებაში და ასევე, მამაკაცის დანიშნულება ცხოვრებაში.

დიდი იტალიელი ფილოსოფოსის ჯაკომო ლეოპარდის "დღიურებიდან" მნიშვნელოვანი ნაშრომია, რომელიც მის ფილოფსოფიურ-ესთეტურ შეხედულებებს აყალიბებს, რასაც ძალიან მაღალ შეფასებას აძლევდნენ ისეთი მოაზროვნეები, როგორიც არტურ შოპენჰაუერი იყო.

"სმოკ ბელიუ" 1912 წელს გამოქვეყნებული კრებულია მოთხრობებისა, რომლებიც შემდგომში რომანად იქნა გაერთიანებული. იგი ოქროს ციებ-ცხელებით შეპყრობილი სმოკ ბელიუსა და მისი მეგობარ შორტის თავგადასავლებს მოგვითხრობს.

„დიდი ჰიპია“ პლატონის ერთ-ერთი ადრეული დიალოგია, რომლის მოქმედი პირები, სოკრატე და სოფისტი ჰიპია ცდილობენ „მშვენიერის“ დეფინიცია იპოვონ, მაგრამ ვერ აღწევენ მიზანს, რადგან ვერ ახერხებენ ჩამოაყალიბონ პასუხი, რომელიც მთელს კონცეფციას მოიცავდა. შექმნილი უნდა იყოს ჩვ. წ.ა. დაახლოებით 390 წელს.

„ძია ვანია“, აღიარებული ჩეხოვის ერთ-ერთ საუკეთესო ნამუშევრად, 1896 წელს კომედიიდან („ოჩოპინტრე“) გადაკეთებული სოფლის დრამაა, რომელშიც ავტორი სხვა თემებთან ერთად ეგზისტენციალურ პრობლემას - მოჩვენებითი კერპისადმი მსახურებას, განიხილავს. მთავარი გმირი აცნობიერებს საკუთარ არარაობას, მაშინ, როდესაც აღარაფრის შეცვლა აღარ არის შესაძლებელი და... ემორჩილება მას. პიესა ასევე ეხება თავად-აზნაურთა სულიერი სიღატაკის საკითხს.

რომანის გმირი, იუჰან ნილსენ ნაგელი, იდუმალი პიროვნებაა, რომელიც ერთი პატარა ნორვეგიული ქალაქის მშვიდ და ბიურგერულ ცხოვრებას ააფორიაქებს და ააშფოთებს. ის თითქოს უცხოა ამ პლანეტაზე, ცდილობს წესების მიხედვით იცხოვროს და არ იცის, როგორ; მოიპოვებს ორი ქალის სიყვარულს, მაგრამ ვერც ერთის რეალიზებას ვერ შეძლებს; მას არეული აქვს რეალობისა და სიზმრის აღქმა. 1892 წელს გამოქვეყნებული „მისტერიები“ ეგზისტენციალისტური რომანია, ზოგჯერ უცნაური, ზოგჯერ მხიარული, დროდადრო სევდიანიც, რომელიც საბოლოოდ მარადიულ კითხვას სვამს: „რისთვის ვცხოვრობთ?“

„ნამდვილი მამაკაცი“ - ალეხანდრო გომესი, ერთი შეხედვით გულცივი, ანგარიშიანი და მდიდარი კაცია, რომელსაც, როგორც ჩანს, მეუღლე არ უყვარს. ის ღალატობს კიდეც მას, თუმცა ამას არა ღალატად, არამედ უბრალო გართობად თვლის; ურთიერთობა მეუღლესთან ცივია, ისინი თითქმის არ საუბრობენ, ერთი პირობა ალეხანდრო ხულიას შეშლილადაც კი გამოაცხადებს, მაგრამ როცა ჭეშმარიტების ჟამი დგება, როცა ხულია სიცოცხლის უკანასკნელ წუთებს ითვლის, ალეხანდროც მოემზადება და მასთან ერთად წავა ცხოვრებიდან. სიყვარული ყოველთვის მსხვერპლშეწირვითი იყო დიდი სალამანკელისთვის.

ვარაუდობენ, რომ შექსპირის ადრეული კომედია „ამაო გარჯა სიყვარულისა“ 1590-იან წლებში უნდა იყოს შექმნილი. პიესა ნავარის მეფისა და მისი დიდებულების მიერ სწავლისა და მარხვის სანაცვლოდ ქალთა საზოგადოებაზე უარის თქმის ფიცის გატეხვის პროცესს აღწერს, რასაც მრავალი კომიკური ეპიზოდი ახლავს თან. თუმცა მყისიერად სიყვარული იმარჯვებს, პირობის მომავალში ასრულების პერსპექტივა ყველაფერს ეჭვქვეშ აყენებს.

"ტრანზაქციული ანალიზი" გახლავთ ძირითადი ნაწილი ერიკ ბერნის წიგნისა "ადამიანები, რომლებიც თამაშობენ თამაშებს", რომელშიც იგი ადამიანის სასცენარო გზას აღწერს "დროიდან, რომელიც მის დაბადებას უსწრებს, მოვლენებამდე, რომლებსაც ადგილი მისი სიკვდილს შემდეგ ექნებათ".

"დასავლეთის ფრონტი უცვლელია" გახლავთ ერიხ მარია რემარკის 1928 წელს გამოქვეყნებული რომანი, რომელიც გერმანელი ჯარისკაცების ფიზიკურ და მენტალურ სტრესს აღწერს პირველი მსოფლიო ომის პერიოდში. წიგნი აკრძალული იყო ფაშისტურ გერმანიაში, მის ეგზემპლარებს ეძებდნენ და წვავდნენ. რომანი ორჯერ არის ეკრანიზებული.

გრიგოლ რობაქიძის 1917 წელს შექმნილი პიესა „ლონდა“ წარმართულ საქართველოში ვითარდება. ღმერთის გულის მოსალბობად მსხვერპლად ულამაზესი, ლონდა, უნდა შეეწიროს, რასაც მისი ტრფიალი თამაზ ბატონიშვილი ეწინააღმდეგება. ლონდა, ვისთვისაც სიკვდილი და სიყვარული, თანასწორია, ნებაყოფლობით მიდის მსხვერპლად შეწირვაზე, რასაც თამაზი აასრულებს და შეყვარებულთან ერთად გადასკდება მდინარეში. ასეთია, გრიგოლისეული სიყვარული, რომელზე “უტკბილესი არა არის რა ქვეყანაზე. მაგრამ ამავე დროს სიგიჟის თესლია იგი.“

„სარდაფი“ 1910 წლის პარიზის ატმოსფეროს ასახავს გრაფის სახლის მაგალითზე, სადაც სარდაფი შინამოსამსახურეთა სამყოფელია, ხოლო ზედა სართულები - ბატონების. ესაა უსამართლობის, უბედურებისა და უიმედობის სამყარო, საიდანაც ხსნასა და გამოსავალს ავტორიც კი ვერ პოულობს. გამოქვეყნებულია 1958 წელს.

რეი ბრედბერის დისტოპიური რომანი "ფარენჰეიტი 451" 1953 წელს გამოქვეყნდა და მყისვე ამ ჟანრის ერთ-ერთ საუკეთესო ნამუშევრად იქცა. ნაწარმოები აღწერს ამერიკული საზოგადოების მომავალს, სადაც მეხანძრეები ეძებენ და ცეცხლს უკიდებენ ყველა წიგნს, რომელსაც კი იპოვიან. ესაა მნიშვნელოვანწილად წინასწარმეტყველური ნაწარმოები (კედლის კინოთეატრი, საყურისები, ბანკომატები), თუმცა თავად ავტორი მას გამაფრთხილებელს უწოდებდა, ტოტალიტარიზმისგან გამაფრთხილებელ წიგნს. "ფარენჰეიტი 451" არაერთხელაა ადაპტირებული თეატრისა და კინოსთვის.

გოგოლის მიერ 1830-40-იან წლებში შექმნილი მოთხრობების ციკლი აერთიანებს ნაწარმოებებს, რომელთა მოქმედების ადგილი სანქტ-პეტერბურგია, და ყველა მათგანი პატარა ადამიანის პრობლემას განიხილავს. წინამდებარე კრებულში შესულია სამი მოთხრობა: „ნევის პროსპექტი“, „შინელი“ და „შეშლილის წერილები“.