წიგნები

"გოთას პროგრამის კრიტიკა" არის დოკუმენტი, დაფუძნებული კარლ მარქსის 1875 წლის წერილზე გერმანიის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიისათვის, რომელთანაც მარქსი და ენგელსი ახლო ურთიერთობაში იყვნენ. დოკუმენტი გოთაში გასამართ ყრილობაზე განსახილველი საკითხების კრიტიკას წარმოადგენს; მას თან ერთვის მარქსის და ენგელსის წერილები.

დოკუმენტების საფუძველზე შექმნილი ისტორია ქართული ეკლესიისა მნიშვნელოვანი ნაშრომი იყო საქართველოში ქრისტიანობის გავრცელებისა და ეკლესიის, როგორც ინსტიტუტის, განვითარების გააზრებისთვის, და მნიშვნელოვანია დღესაც.

ეს მცირე ზომის წიგნი გახლავთ არისტოტელეს ნაწარმოების ქართულად თარგმნის პირველი მცდელობა, შესრულებული თეიმურაზ ბატონიშვილის მიერ XIX საუკუნის პირველ ნახევარში, სადაც არისტოტელეს ეთიკური შეხედულებების მცირე მონახაზია მოცემული.

წინამდებარე კრებულში იოანე ბატონიშვილი შეკუმშული ფორმით გადმოგვცემს კახეთის, ქართლის, იმერეთისა და ოდიშის თავად-აზნაურთა წარმომადგენლების გვარებს და მათ მოკლე ისტორიას.

შარლ-მარი გუსტავ ლე ბონ (07.05.1841-13.12.1931) - ფრანგი ფსიქოლოგი, სოციოლოგი, ანთროპოლოგი, არქეოლოგი, ექიმი, ფიზიკოსი და გამომგონებელი

წინამდებარე მცირე ზომის ესსეით ივანე ჯავახიშვილი შეკუმშული ახით გადმოსცემს ილია ჭავჭავაძის დამოკიდებულებას ისტორიის შესწავლისადმი და იმ ძირითად მომენტებს, რაზეც დიდი ქართველი მოღვაწე ამახვილებდა თავის ყურადღებას.

წინამდებარე ტექსტი უფრო ვრცელი ნაშრომის, "ერების ფსიქოლოგიის", დასკვნით ნაწილს წარმოადგენს და მასში ერებისა და ცივილიზაციების განვითარებაში იდეების, განსაკუთრებით, რელიგიური იდეების, ისევე, როგორც დიად ადამიანთა როლია განხილული, ასევე ჩამოყალიბებულია ცივილიზაციათა განადგურების მიზეზები. 

წინამდებარე ესსეი პოლიტიკურ-რელიგიური გაგების ფონზე თვლსაჩინო გაკვეთილია მათი პირფერობის შესახებ, ვინც თითქოსდა ღმერთის სახელს ადიდებს, სინამდვილეში კი ღმერთს საკუთარი ინტერესებითვის იყენებს, მაგრამ ესსეი შეიძლება სხვა, მეტად აკადემიურ კონტექსტშიც განვიხილოთ. თუმცა, რა კუთხითაც არ უნდა შევხედოთ, წინამდებარე ნაშრომი კანტის მიერ შექმნილი ერთ-ერთი ყველაზე წარმატებული ნაწარმოებია.

"შემიძლია დანამდვილებით ვთქვა, რომ ვერც ერთ რუსულ-ქართულ წიგნისაგან ისე კარგათ ვერ გაეცნობით მარქსიზმს, როგორც ნ. რამიშვილის წიგნიდან. აქ შინაარსი და ფორმა ისე კარგათაა შეზავებული, რომ მის გასაგებათ საჭიროა მხოლოთ კითხვის ცოდნა და ჩვეულებრივი მოსაზრება" – ნოე ჟორდანია.

ამ ნაშრომის (1923) მიხედვით, ადამიანის ყველა ქცევა და ხასიათის თვისება ფსიქიკის სამი ელემენტის ურთიერთქმედებიდან იღებს სათავეს. ესენია ეგო, ზე-ეგო და Id. ეგოს ფუნქცია რეალობასთან Id-ის მორიგებაა, ხოლო ზე-ეგო გონების კრიტიკული, მორალური ნაწილია. ეგოს, ზე-ეგოსა და Id-ის კონცეფციებთან ერთად ფროიდი ამ ნოვატორულ ნაშრომში იკვლევს სიცოცხლისა და სიკვდილის ინსტინქტებს, ისევე, როგორც შიშს, რომელიც დანაშაულის გრძნობით არის წარმოშობილი.

ორესტე, რომელმაც დედა მოაკვდინა, რათა შური ეძია მამისათვის, ერინიებისგან თავს დელფოს ტაძარში იცავს, შემდეგ კი ათენს მიაშურებს, სადაც არეოპაგი, ათენას პოზიციის წყალობით, მას ამართლებს. ერინიათა გულის მოსაგებად ათენის მცხოვრებლები მათ საპატივცემულოდ ახალ კულტს ამკვიდრებენ, როგორც "მოწყალე ღვთაებებისა".

ზურაბ ავალიშვილი წინამდებარე თხზულებაში საქართველოს ისტორიის ნაკლებად ცნობილ მოვლენებს ეხება, კერძოდ კი საქართველოს სამეფოს დამოკიდებულებას ჯვაროსნებთან დავით აღმაშენებლისა და თამარის ეპოქაში.

ქართველი კლასიკოსის დოკუმენტური პროზის წინამდებარე ნიმუში სრულად საქართველოს ეძღვნება, მის წარსულს, აწმყოსა და ბუნდოვან მომავალს, ისევე, როგორც ქართულ ენას და ზოგ შემოქმედებით საკითხს.

დევიდ ჰიუმი ერთ-ერთი ყველაზე ღრმად მოაზროვნე ფილოსოფოსია მათ შორის, ვინც ინგლისურ ენაზე ქმნიდა. მისი "რელიგიის ბუნებრივი ისტორია" რელიგიის წარმოშობას იკვლევს და გასდევს მის განვითარებას პოლითეიზმიდან დოგმატურ მონოთეიზმამდე. ეს ნაშრომი ყველაზე სერიოზული შეტევაა რელიგიურ შეხედულებებზე, რომელიც კი ფილოსოფოსს ოდესმე განუხორციელებია.

ეს წიგნი, რომელიც 1935 წელს გამოქვეყნდა,  სპარსეთში იძულებით გადასახლებული ქართველების შესახებაა, მათი ყოფა-ცხოვრებისა და ადათების, მათი არსებული მდგომარეობის, გამუსულმანების, სიდუხჭირის, უპერსპექტივობის და კიდევ იმის, რომ, მიუხედავად ამ ყველაფრისა, მათმა უმრავლესობამ მაინც შეინარჩუნა მშობლიური ენა.

კანტის ფუნდამენტურ ნაშრომს "რელიგია მხოლოდ გონების საზღვრებში" უდიდესი მნიშვნელობა აქვს დასავლური რელიგიური აზრის ისტორიაში. ის წარმოადგენს დიდი ფილოსოფოსის მცდელობას, განმარტოს ფორმა და შინაარსი ისეთი სახის რელიგიისა, რომელიც მორალურ გონებაზე იქნებოდა დაფუძნებული და ეთიკური ცხოვრების მოთხოვნებს უპასუხებდა. ნაშრომი მოიცავს კრიტიკულ და თამამ დისკუსიებს თემებზე, რომლებიც არცთუ ხშირად განიხილება ფილოსოფოსების მიერ, როგორიცაა პირველყოფილი ცოდვა და ცოდვილთა ხსნა.