კლასიკა

„ლევიანნი“ (ძვ. ბერძ. Λευιτικόν, Leuïtikón; ებრაული: וַיִּקְרָא, Vayyīqrāʾ) – ხუთწიგნეულის და ბიბლიის მესამე წიგნი, რომელიც ძირითადად სხვადასხვა კანონებისა და დანაწესების აღწერისგან შედგება.

გამოსვლის წიგნი (ძველი ბერძნულიდან: Ἔξοδος, რომანიზებული: Éxodos; ებრაული: שְׁמוֹת Šəmōṯ, „სახელები“) არის ბიბლიის მეორე წიგნი. ის მოგვითხრობს გამოსვლის ამბავს, რომელშიც ისრაელიანები ტოვებენ მონობას ბიბლიურ ეგვიპტეში იაჰვეს ძალის წყალობით, რომელმაც ისინი თავის ხალხად აირჩია.

„დაბადება“ არის ებრაული ბიბლიისა და ქრისტიანული ძველი აღთქმის მთავარი წიგნი, რომელშიც გადმოცემულია სამყაროს შექმნისა და კაცობრიობის უადრესი ისტორია, ასევე ისრაელის წინაპრებისა და ებრაელი ხალხის წარმოშობის ამბავი.

მე–17 საუკუნის ქართული პატრიოტული ეპოსის თვალსაჩინო ძეგლი, პოემა „დიდმოურავიანი“, უცხოელ დამპყრობთა წინააღმდეგ ქართველი ხალხის ამსახველი გმირული ეპოპეაა, რომელიც დიდ მოურავს, გიორგი სააკაძეს ეძღვნება. პოემას სოციალური მნიშვნელობაც ენიჭება, რადგან მასში გამოკვეთილია საზოგადოებრივი აზრი ქვეყნის გასაჭირზე.

რუსეთში ღვინის ვაჭრობით პაპა დიმომ ფული იშოვნა, მაგრამ უყაირათოდ დახარჯა და სამშობლოში დაბრუნდა. გზად ცოლი და შვილი დაეღუპა, დარჩა ერთადერთი შვილიშვილი, დარეჯანი, რომელსაც პაპა რეჯანს უძახის. რეჯანი ავად ხდება და პაპა მის მოსავლელად ყველაფერს (სიტყვასიტყვით) აკეთებს, რაც კი შეუძლია.

წინამდებარე კრებულში წარმოდგენილია ქართველი მეფის, მამულიშვილის, მეცენატისა და მწიგნობრის, ვახტანგ მეექვსის პოეზია, გამსჭვალული პატრიოტული, ფილოსოფიური და სატრფიალო მოტვებით, რაც, ალ. ბარამიძის სიტყვებით, „ცხადჰყოფს, რომ ვახტანგს თავისი საკუთარი და საპატიო ადგილი უნდა მიეკუთვნოს როგორც ქართული კულტურის ისტორიაში საზოგადოდ, ისე ქართული პოეტური კულტურის ისტორიაში კერძოდ“.

წიგნში მოთხრობილია ყოფილი მეძავის, მარიამის, 47-წლიანი განდეგილობის ამბავი მდინარე იორდანეს ნაპირას, რომელიც წმინდა იოანე ნათლისმცემლის სახელობის მონასტერში მოღვაწე მამებისგან არის შემონახული და პირველად სოფრონ იერუსალიმელის მიერ ჩაიწერა.

მოლა ნასრედინი ცნობილი იყო უცნაურობით, მაგრამ ბრძენ ადამიანთა უმეტესობა თანხმდებოდა, რომ მის მოჩვენებით უგნურებას მიღმა იფარებოდა მკვეთრი აღქმა, რომელიც პირდაპირ ჭეშმარიტებასთან მიდიოდა. ის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული პერსონაჟია მუსულმანურ ქვეყნებში, რომლის გონებამახვილობის ისტორიები ერთნაირად უყვართ ბავშვებსაც და მოზრდილებსაც.

წიგნი შედგება მეცამეტე საუკუნის სომეხი ავტორის, ვარდან აიგეკელის 158 იგავისგან, რომლებიც ეზოპეს იგავების მიბაძვით არის შექმნილი და მიზნად ადამიანთა ზნეობრივ დამოძღვრას ისახავდა. თარგმანი შესრულებულია სომხური ენიდან უცნობი ქართველი მთარგმნელის მიერ. წიგნს თან ერთვის ექვთიმე თაყაიშვილის ბოლოსიტყვაობა.

ორიგინალში ნოველას “კოკორო” ქვია, რაც გულს, გონებასა და სულს ერთდროულად გულისხმობს. ის პირველად 1914 წლის 20 აპრილიდან 11 აგვისტომდე გაზეთ “ასაჰიში” სერიების სახით დაიბეჭდა. “გული” სამი ნაწილისგან შედგება. პირველ ორ ნაწილში მთხრობელი სენსეის, უფროსი მეგობრის შესახებ ჰყვება. მესამე ნაწილი კი გრძელი აღიარების წერილია, რომელსაც სენსეი მთხრობელს სწერს.

წინამდებარე წიგნში მოქცეულია დიდი ბერძენი ფილოსოფოსის ჩვენამდე მოღწეული წერილები, ბრძნული გამონათქვამები და ფრაგმენტები თხზულებებიდან.

„საგანთა ბუნებისათვის“ ლუკრეციუსის ერთადერთი ცნობილი ნაწარმოებია. ტექსტის მიზანია ეპიკურეიზმის ფილოსოფიის გაცნობა რომაელი ხალხისთვის. მისი ადრესატია გაიუს მემიუსი, ლუკრეციუსის პრეტორი და მფარველი. პოემაში ლუკრეციუსი სხვადასხვა ფილოსოფიურ მიმდინარეობებს განიხილავს და მნიშვნელოვან ინფორმაციას გვთავაზობს მათ შესახებ. „საგანთა ბუნებისათვის“ არის ანტიკური დებატების დაწვრილებითი გადმოცემა, რომელიც დღესაც აქტუალურია.

ეს ესსეი ლაიბნიცის პირველი ზრდასრული ფილოსოფიური ნაწარმოებია, რომელიც 1684 წელს გამოქვეყნდა. ლაიბნიცი ამ ესსეით, რომელიც მის შემდგომ თხზულებებში ხშირად არის ციტირებული, მედიატორად გვევლინება არნო-მალბრანშის ცნობილ დებატებში, რაც 1683 წელს არნოს ნაშრომის "Des vraies et des fausses ideés" გამოქვეყნებას მოყვა.

ეს გახლავთ ჩვენამდე შემორჩენილი ფრაგმენტები ჰერაკლიტეს ნაშრომისა "ბუნებისათვის", სამყაროს პირველი თანმიმდევრული ფილოსოფიური ტრაქტატისა, რომელიც საჯილდაო ქვა იყო პლატონის, არისტოტელესა და მარკუს ავრელიუსისთვის, მასში გადმოცემული აზრები კი გავლენას ახდენდა ისეთ ფილოსოფოსებზე, როგორებიც მონტენი, ნიცშე და ჰაიდეგერი არიან.

გთავაზობთ თურქი კლასიკოსი მწერლის, რეშად ნური გიუნთექინის რომანს ,,ნარჩიტა“. ნაწარმოებში ასახულია ადრე დაობლებული პატარა ფერიდეს ცხოვრება, რომელიც მშობლების გარდაცვალების მერე დეიდასთან იზრდებოდა. დეიდას ფერიდეზე ცოტა უფროსი ვაჟი, ქამურანი ყავდა. მალე დეიდაშვილებს შორის სიყვარულმა იმძლავრა. ყველაფერი ბედნიერი ქორწილით დასრულდებოდა, რომ არა ერთი შემთხვევა. ფერიდე შეიტყობს, რომ მათ შორის სხვა ქალი ჩამდგარიყო. სასოწარკვეთილი ქალი სახლიდან გარბის და არ იცის, რა ელოდება წინ, რა ინტრიგებს უმზადებს ცხოვრება და მოუწევს თუ არა კიდევ ქამურანთან შეხვედრა.

თავის მთავარ ნაშრომში ირლანდიელი ფილოსოფოსი იმატერიალიზმის შეხედულებას აყალიბებს, რომლის თანახმად არაფერი მატერიალური არსებობს, სანამ რაიმეს ან ვინმეს მიერ არ აღიქმება. განსხვავებით სოლიფსიზმისგან, რომლის შესაბამისად მხოლოდ "მე" არსებობს, ბერკლის შეხედულება იმაში მდგომარეობს, რომ მატერიალური საგნები - იდეებია, რომლებიც ცალკეული ცნობიერი გონების მიერ არის ფორმირებული.