ორი იდენტური პერსონაჟი, დიურანი და დიუპონი უკიდურესად სიმეტრიულად კამათობს ერთმანეთთან პუბლიკისთვის უცნობ საგანზე. შემოდის მარტენი, შემდეგ მშვენიერი ქალბატონი, რომელსაც სამივე თავის საცოლედ მიიჩნევს. ამ საფუძვლით ჩხუბი იწყება, რომელშიც დაზარალებული ქალბატონი გამოდის. სცენის ბოლოს ის ახერხებს მოჩხუბართათვის თავის დაღწევას და პუბლიკას მიმართავს სიტყვებით: "დიახ, ქალბატონებო და ბატონებო, მე სრულებით გეთანხმებით. ეს ტოტალური სისულელეა."
"ამსტერდამული მოხსენებები", წაკითხული 1928 წელს, არის მცდელობა მსმენელისთვის ფენომენოლოგიის მოკლე და ყოველმხრივი შესავლის შეთავაზებისა. მოხსენებები ასევე წარმოადგენს ინტერესს ჰუსერლის მიერ ფენომენოლოგიასა და ფსიქოლოგიას შორის კავშირის ძირითადი ფორმულირების სახით, რაც მისი წინა შრომების ერთ-ერთი საკვანძო საკითხი იყო.
გაცხოველებული საუბრის განმავლობისას ათენელ ინტელექტუალთა ჯგუფი ღვინის თანხლებით აყალიბებს შეხედულებებს ეროსის შესახებ. მათი საუბრებიდან ნატიფი თვალსაზრისი გამომდინარეობს გენდერული როლის, სექსის და ძირითად ადამიანურ ინსტინქტთა სუბლიმაციის შესახებ. დისკუსია სრულდება სოკრატეს რადიკალური გამოწვევით საყოველთაოდ მიღებული შეხედულებებისადმი.
"ეგზისტენციალიზმი - ეს ჰუმანიზმია" პირველად გამოიცა საფრანგეთში 1946 წელს და მას შემდეგ რამდენიმე გამოცემა გაიარა. იგი მკითხველს პოპულარული ფორმით აცნობს ეგზისტენციალისტური ფილოსოფიის ძირითად პრინციპებს, განსაკუთრებით კი თვით სარტრის მსოფლმხედველობას, რომლის მთავარი პოსტულატი შეგვიძლია მისივე სიტყვებით ასე ჩამოვაყალიბოთ: "მე პასუხისმგებელი ვარ საკუთარი თავისა და ყველასთვის და ვქმნი ადამიანის განსაზღვრულ ხატს, რომელსაც ვირჩევ, ვირჩევ რა საკუთარ თავს, მე ვირჩევ ადამიანს ზოგადად".
"მიჯაჭვულ პრომეთეში" ესქილე გვიჩვენებს დრამატულ კონფლიქტს ადამიანის პროგრესის თავისუფალ სულსა და ღვთიური კანონით დადგენილ შეზღუდვებს შორის. პრომეთე მთაზე იქნა მიჯაჭვული, მას მარადიული და ჯოჯოხეთური ტანჯვა მიესაჯა, რადგან გაბედა და ღმერთებს ცეცხლი მოპარა დედამიწაზე მის ჩასატანად. პრომეთეს ამბავი იქცა ადამიანის ხასიაის სიმტკიცის, გამარჯვებისა და განათლების უნივერსალურ სიმბოლოდ.
მე-14 საუკუნის შუაწელს შექმნილი რომანი, რომელშიც ათი პერსონაჟის მიერ ათი დღის განამვლობაში სიყვარულის, ღირსების, ჭკუისა და მოხერხებულობის ამბებია მოთხრობილი, პირველ რიგში შუა საუკუნეებიდან რენესანსისკენ გარდამავალ კულტურულ ღირებულებათა ასახვისათვისაა მნიშვნელოვანი და ამ თვალსაზრისით ევროპული ლიტერატურის ეპოქალურ ნაწარმოებს წარმოადგენს.
„დისკვალიფიცირებული როგორც ადამიანი“ (人間失格) არის სიმბოლო უსიამოვნო სიტუაციისა დღევანდელი იაპონელი მწერლების. ეს არის ისტორია კაცის, რომელიც მიტოვებულია თავისი ამხანაგების მიერ, მისი სერიოზულად მიღების უარყოფით. მამამისის სიყვარულისგან მიტოვებული, მეგობრების მიერ გამოყენებული, საბოლოოდ დაუნდობლად ექცევა ქალს, ვისაც უყვარს. ის არ ფიქრობს, თავისი გამოცდილებებისდა მიუხედავად, რომ სხვები ცდებიან და მხოლოდ ის არის მართალი. პირიქით, ის წარმოუდგენელი გულწრფელობით წერს თავის ყველა დარღვევაზე, ადამიანის ყველა კოდზე, რომელსაც ის ვერ გებულობს. საუცხოო ეპილოგში, ერთადერთი თვითმხილველი ამბობს: „ის ანგელოზი იყო“ და ჩვენ მოულოდნელად ვაანალიზებთ იოზოს პორტრეტის დაუსრულებლობას. როგორც კაცების უმეტესობა ვერ ამჩნევს თავის დაუნდობლობას, იოზოსაც არ შეუმჩნევია თავისი სიკეთე და თავისი სიყვარულის უნარი.
წინამდებარე კვლევის ფოკუსშია ნიცშეს კამათი პოზიტივისტებთან და ისტორიის აღქმის პრობლემა მატერიალიზმისა და იდეალიზმის პოზიციებიდან. წარმოადგენს რა სიცოცხლის ფილოსოფიის ერთ-ერთ ფუძემდებელს, ნიცშე ემპირიულ გამოცდილებას საკუთარ შეედულებებს უპირისპირებს, და ასაბუთებს, თუ რატომ არ შეიძლება, რომ ისტორია მორალური და მეთოდოლოგიური თვალსაზრისით მეცნიერებად იწოდებოდეს.
1926 წლიდან მოყოლებული, ვინი პუჰი და მისი მეგობრები - დრუნჩა, ჭოტი, ვეფხვი და მუდამ ნაღვლიანი იო-იო - დღემდე წარუშლელ შთაბეჭდილებას ახდენენ მკითხველზე. ესაა ა.ა. მილნის ქმნილებები, რომლებიც მან თავისი შვილის, ქრისტოფერ რობინისთვის გამოიგონა. ეს პერსონაჟები და მათი ამბები - ბავშვობის განძია, რომლებიც დღემდე ისეთი გულწრფელობით გვესაუბრებიან, რაც ჭეშმარიტ თხრობას გამოარჩევს.