- კალათა
- ავტორიზაცია
-
სოციალური
„ცნობიერება და ცივილიზაცია“ მერაბ მამარდაშვილის მიერ სხვადასხვა წლებში წაკითხული ლექციების ციკლია, რომელშიც თემატურად არის გადმოცემული ავტორის დამოკიდებულება („კონკრეტული და ცოცხალი შეგრძნება“) აღნიშნული საკითხისადმი. წიგნი იყოფა ორ ნაწილად, პირველი ნაწილი ეთმობა იმას, რასაც ავტორი აღწერადს, ანუ ნორმალურ სიტუაციებს უწოდებს და მეორე, აღუწერად, ანუ აღწერას (პრინციპულად განუსაზღვრელ) დაუქვემდებარებელ სიტუაციებს.
წიგნში განხილულია ჰომეროსის ეპოსში ტროას და ტროელების მითოპოეტური და ისტორიული აღქმის ძირითადი ასპექტები. გამოკვლეულია ის პრინციპები, რომელთა საშუალებითაც ჰომეროსი მის ხელთ არსებულ ისტორიული და მითოლოგიური მასალის პოეტური გადამუშავების საფუძველზე ახდენს ტროასა და ტროელების პოეტური ხატის შექმნას, წარმოგვიდგენს ტროას ძველი სამყაროს ერთ-ერთ ყველაზე უფრო მნიშვნელოვან და ტრაგიკული ბედის მქონე ქალაქად. წიგნი განკუთვნილია როგორც სპეციალისტებისთვის, ბერძნულ-რომაული ფილოლოგიის სპეციალობის სტუდენტებისათვის, ასევე მკითხველთა ფართო წრისათვის.
იმ უამრავ გამოცანასა და თავსატეხს შორის, რომელიც ბერძენი ავტორის ფილოსოფიამ წარმოშვა, ერთ-ერთი ყველაზე დიდი უდავოდ პლატონის „პოლიტიკოსია“. პლატონის დიალოგების ცნობილი მკვლევარი და მთარგმნელი ბ. სეტი აღნიშნავს, რომ „არც ერთი დიალოგი არაა იმაზე უფრო ცუდად ჩაფიქრებული, ვიდრე პლატონის „პოლიტიკოსი“. სხვა ცნობილი მკვლევარებიც დიდი ხნის განმავლობაში აკრიტიკებდნენ ამ დიალოგს (როვი, ტეილორი, რაილი დ. ა. შ.). თავი რომ დავანებოთ „პოლიტიკოსის“ შინაარსს, უამრავ შეკითხვას ბადებს თავად მისი ფორმა. მეცნიერებაში არაერთგზის აღნიშნულა ის ფაქტი, რომ ეს დიალოგი არაა კარგად ორგანიზებული, აგებულია უცნაური გზით და უფრო მეტად ჰგავს ტრაქტატს, ვიდრე ფილოსოფიურ დიალოგს.
წიგნი შედგება სვამი ვივეკანანდას 10 ლექციისგან (ინგლისურ ენაზე სტენოგრაფიულად ჩაწერილი), რომლებიც მეცხრამეტე საუკუნის მიწურულს იქნა წაკითხული ამერიკასა და ლონდონში. წიგნი – „ძველი ინდური ფილოსოფია“, მესამე ქართული გამოცემაა შესწორებებითა და დამატებებით. წიგნში ასევე შეტანილია ვივეკანანდას მიერ 1894-სა და 1896 წელს, ლონდონში წაკითხული სამი ლექციაც – „მაია და ილუზია“, „მაია და ღვთის ევოლუციის კონცეფცია“, „მაია და თავისუფლება“. წიგნს ერთვის მთარგმნელის, ნიკოლოზ კენჭოშვილის სტატია სვამი ვივეკანანდას ცხოვრებისა და მოღვაწეობის შესახებ, სადაც ვივეკანანდას ცხოვრების და მოღვაწეობის ძირითადი მომენტებია გადმოცემული.
წიგნი მოგვითხრობს იმის შესახებ, რომ ადამიანს წარსულზე ფიქრი არ მართებს. გაუმაძღარმა დრომ უკვე შთანთქა იგი. მომავალიც არ უნდა გაღელვებდეთ, რადგან ის, რაც ბედად გაქვთ, მაინც მოხდება. ეცადეთ აწმყოში სრულად ენდოთ ყოვლისშემძლეს. დაე ღმერთის რწმენა სამკურნალო ბალზამი გამხდარიყოს ცხოვრების მწარე ტკივილებისთვის. ვინაიდან არ შეიძლება რწმენა ვუწოდოთ იმას, რაც არ იძლევა გამძლეობას, თვინიერებას და სიმშვიდეს. აქ თავმოყრილია საუბრები ყველაზე უფრო მთავარზე, რაც ჩვენამდე მოიტანა ვედების სიბრძნემ – უპანიშადებზე.
"ადამიანთა სამყარო ისეთია, რომ ყოველი ადამიანი თვითონაა მიზეზი თავისი ბედისა, კარგის თუ ცუდისა. თვითონაა მისი შემქმნელი, არქიტექტორი. ბედი, განგება, ბედისწერა, ღვთის ნება მთელი ეს „ამხსნელი“ სიტყვები ასახავს მხოლოდ ერთ კანონს – კარმის კანონს. ახლა კი წარმოიდგინეთ, რამდენად უფრო მომთხოვნი უნდა იყოს უზენაესი, რომელმაც მთელ სამყაროზე პასუხისმგებლობა აიღო თავის თავზე. ბუნების ყველა მდგენელი რომ კარგად და უწყვეტად მუშაობდეს, იგი იძულებულია წუნდაუდებელი წესები შემოიღოს. დაფიქრდით, რა მრავალრიცხოვანი და მასშტაბური უნდა იყოს ისინი! ეს კანონები ყველაფერს მართავს, რაც მოქმედებს და რაც უმოქმედოდაა ბუნებაში".
ამერიკელი ფსიქიატრი და ბჰაგავან შრი სატია საი ბაბას ერთგული თაყვანისმცემელი, სემუელ სენდვაისი მკითხველისთვის ცნობილია წიგნის - "საი ბაბა: წმინდანი და ფსიქიატრი" - მეშვეობით. ახალ წიგნში იგი საი ბაბასთან თავისი ურთიერთობის გამოცდილებას გვიზიარებს, მოგვითხრობს, ბაბას სწავლებამ რა გავლენა მოახდინა მის სამედიცინო პრაქტიკაზე, მთელი მისი ოჯახის ცხოვრებაზე, მსჯელობს ზოგადსაკაცობრიო და სულიერ ღირებულებებზე და ადამიანურ ურთიერთობათა პრობლემებზე. წიგნი დაწერილია ცოცხალი და გასაგები ენით, სავსეა ნათელი და საინტერესო მაგალითებით. წიგნი განკუთვნილია იმ მკითხველთა ფართო წრისათვის, რომლებიც საკუთარი თავის გაგებასა და სრულყოფას ცდილობენ.
წინამდებარე კრებულში თავმოყრილია უკანასკნელი წლების ჩემი მუშაობის შედეგები. ჩემი სამეცნიერო ინტერესების ტრადიციულ სფეროებს – მიკენურ ტექსტებსა და ძველი მსოფლიოს სოციალურ ისტორიას - ბოლო ხანებში შეემატა მითოლოგია როგორც წყარო ისტორიული კვლევისათვის. აქ იგულისხმება ზოგადი, მეთოდოლოგიური პრობლემატიკაც, კონკრეტული მითებისა თუ თქმულებების მიხედვით ისტორიულ მოვლენათა რეკონსტრუქციაც და მითოლოგიურ პარალელთა შესწავლა - შეფასებაც. შუამდინარეთთან და ანატოლიასთან ბერძნული და ქართული პარალელებისა თუ კონტაქტების კვლევამ ჩემს თვალსაწიერში დააბრუნა ძველახლოაღმოსავლური სამყარო.
მშობლების სიკვდილის შემდეგ ჩაის ტრადიციულ ცერემონიაზე დასწრებისას კიკუძი მამის ყოფილ საყვარელს, ქ-ნ ოოტას შეხვდება. კიკუძი მის ვნებას ნებდება, რასაც ტრაგიკული და მოულოდნელი შედეგი მოყვება არა მხოლოდ ორი შეყვარებულის, არამედ ქ-ნ ოოტას ქალიშვილისთვისაც, ვის მიმართაც კიკუძის მალე უღვივდება გრძნობა.
მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ, იაპონიის მთავრობამ შეიმუშავა სამეურნეო რეფორმები და ისინი, ვინც მიწას ფლობდნენ, კრიტიკისა და რევოლუციის მსხვერპლნი გახდნენ. მიწების ჩამორთმევის შედეგად, მრავალმა არისტოკრატიული კლასის წარმომადგენელმა დაკარგა ეკონომიკური სახსრები. დაზაი ოსამუს “ჩამავალი მზე” ასეთ ისტორიულ კონტექსტში დაიბადა. ნოველის მთავარი გმირები მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ დაცემული არისტოკრატების საცხოვრებელ პირობებსა და სულიერ ცვლილებებს წარმოაჩენენ. ნაწერის პრინციპი, დამარცხების შემდგომ ჩვეულებრივი ადამიანების ჩვეულებრივ ცხოვრებას წარმოაჩენს.
