ისტორია

წიგნის შექმნის ისტორია ამგვარია: 1985 წელის შემოდგომაზე ემიგრაციაში მყოფმა ჩეხმა ჟურნალისტმა, კარლ ჰვიჟდიალამ, ვაცლავ ჰაველი დაითანხმა ინტერვიუზე, რომელსაც თავდაპირველად მიმოწერის ფორმა ჰქონდა: ჰაველმა ჟურნალისტისგან შეკითხვები მიიღო, რომლებსაც წერილობით უპასუხა, თუმცა ვინაიდან ასე საქმე ნელა მიდიოდა, გადაწყდა, ჰაველს მაგნიტოფონის ფირზე ჩაეწერა თავისი პასუხები. ასე შეიქმნა თოთხმეტსაათიანი ჩანაწერი მაგნიტოფონის ფირზე, რომელსაც შემდგომ კიდევ დაემატა შეკითხვები. ასე დაიბადა წიგნი „დაუსწრებელი დაკითხვა“, რომლის თარგმანსაც გთავაზობთ. „დაუსწრებელი დაკითხვა“ ჩეხურ ენაზე თავდაპირველად 1986 წელს, ლონდონში გამოიცა და ვაცლავ ჰაველის 50 წლის იუბილეს მიეძღვნა. წიგნი ოც ენაზეა ნათარგმნი.

ზურაბ ავალიშვილი წინამდებარე თხზულებაში საქართველოს ისტორიის ნაკლებად ცნობილ მოვლენებს ეხება, კერძოდ კი საქართველოს სამეფოს დამოკიდებულებას ჯვაროსნებთან დავით აღმაშენებლისა და თამარის ეპოქაში.

ეს წიგნი, რომელიც 1935 წელს გამოქვეყნდა,  სპარსეთში იძულებით გადასახლებული ქართველების შესახებაა, მათი ყოფა-ცხოვრებისა და ადათების, მათი არსებული მდგომარეობის, გამუსულმანების, სიდუხჭირის, უპერსპექტივობის და კიდევ იმის, რომ, მიუხედავად ამ ყველაფრისა, მათმა უმრავლესობამ მაინც შეინარჩუნა მშობლიური ენა.

წიგნში შესულია: აიეტი და მისი მოდგმა; სასწაულმოქმედი ოქროს ვერძი; არგონავტების შეკრება; ფათერაკებით აღსავსე გზა აია-კოლხიდისაკენ; აიეტის ქალაქში ჩასვლა; პირობის შესრულება და საწმისის მოტაცება; დევნა და დაბრუნება; პელიასის აღსასრული; მედეა და იასონი კორინთოსში; ლტოლვილი მედეა.

წინამდებარე კრებულში თავმოყრილია უკანასკნელი წლების ჩემი მუშაობის შედეგები. ჩემი სამეცნიერო ინტერესების ტრადიციულ სფეროებს – მიკენურ ტექსტებსა და ძველი მსოფლიოს სოციალურ ისტორიას - ბოლო ხანებში შეემატა მითოლოგია როგორც წყარო ისტორიული კვლევისათვის. აქ იგულისხმება ზოგადი, მეთოდოლოგიური პრობლემატიკაც, კონკრეტული მითებისა თუ თქმულებების მიხედვით ისტორიულ მოვლენათა რეკონსტრუქციაც და მითოლოგიურ პარალელთა შესწავლა - შეფასებაც. შუამდინარეთთან და ანატოლიასთან ბერძნული და ქართული პარალელებისა თუ კონტაქტების კვლევამ ჩემს თვალსაწიერში დააბრუნა ძველახლოაღმოსავლური სამყარო.

ამ ფუნდამენტურ ნაშრომში დეტალურად არის გაანალიზებული საქართველოს 1918-21 წლების მდგომარეობა საერთაშორისო ურთიერთობათა ჭრილში, აღმა და დაღმასვლებით, გამარჯვებებითა და მარცხით... და მომავლის მტკიცე იმედით.

გენერალ გიორგი კვინიტაძის "ჩემი პასუხი" არის რეაქცია 1953 წელს, ნოე ჟორდანიას გარდაცვალების შემდეგ ამ უკანასკნელის ავტორობით გამოქვეყნებულ წიგნზე "ჩემი წარსული", რომელშიც ის კრიტიკულად აფასებს მთავრობის თავმჯდომარის მიერ 1918-21 წწ. მოვლენების ინტერპრეტაციას.

ალექსანდრე წერეთლის "ძველი რომი" არის რომის ადრეული პერიოდის ისტორიის ერთ-ერთი ყველაზე ფუნდამენტური აღწერა ქართულ ენაზე, რომელიც ორი ტომისგან შედგება. პირველი ტომი მოიცავს პერიოდს მეფეების ეპოქიდან პუნიკური ომების დასასრულამდე.

"ჩემი წარსული" - ეს არის მთავრობის თავმჯდომარის მიერ მისი პოლიტიკური წარსულის შეფასება, როგორც საქართველოს დამოუკიდებლობამდე, ისე დამოუკიდებლობის პერიოდში, რაც არცთუ ერთმნიშვნელოვან შეფასებებს იმსახურებს თანამედროვეთა მხრიდან.

ქართველი პედაგოგის სახელმძღვანელოში სახალისო და შეკუმშული ფორმით არის გადმოცემული ძველი საბერძნეთის ისტორია უძველესი ხანიდან მაკედონიის დამოუკიდებლობის გაუქმებამდე, და განხილულია ყველა საკვანძო ფიგურა და მოვლენა.

ანტიკური რომის შესახებ შექმნილ რომანთაგან "სპარტაკი" უდაოდ ერთ-ერთი ყველაზე წარმტაცი საკითხავია. მასში მოთხრობილია მონათა აჯანყების ამბავი სპარტაკის, თავადაც მონადყოფილის მეთაურობით, რომელიც მთელ თავის სიცოცხლესა და ძალებს თავისუფლებისთვის ბრძოლას უძღვნის. ეს არის რომანი ამაღლებული და დრამატული სიყვარულის, მეგობრობისა და ღალატის, გამარჯვების სიხარულისა და მარცხის სიმწარის შესახებ.

ანტიკური რომის შესახებ შექმნილ რომანთაგან "სპარტაკი" უდაოდ ერთ-ერთი ყველაზე წარმტაცი საკითხავია. მასში მოთხრობილია მონათა აჯანყების ამბავი სპარტაკის, თავადაც მონადყოფილის მეთაურობით, რომელიც მთელ თავის სიცოცხლესა და ძალებს თავისუფლებისთვის ბრძოლას უძღვნის. ეს არის რომანი ამაღლებული და დრამატული სიყვარულის, მეგობრობისა და ღალატის, გამარჯვების სიხარულისა და მარცხის სიმწარის შესახებ.

"სამეგრელოს აღწერა" არის 1654 წელს ნეაპოლში გაქვეყნებული თხზულება, რომელიც XVII საუკუნის შუა ხანების ოდიშის სამთავროს პოლიტიკურ, სოციალურ, კულტურულ, ეკონომიკურ, რელიგიურ ვითარებას აღწერს და მიმოიხილავს ბუნებრივ სიმდიდრეებს. პირველი ასეთი თხზულებაა საქართველოს შესახებ.

ამ მოკლე ნარკვევში ივანე ჯავახიშვილი შეკუმშული ფორმით განიხილავს ჩვენი მეზობელი ქვეყნის უსაფუძვლო ტერიტორიულ პრეტენზიებს საქართველოს ძირძველ მიწებზე, რაც ჩვენი მეორე მეზობლის ხელდასხმით ხდებოდა საუკუნეების მანძილზე.

ქართველი პედაგოგის სახელმძღვანელოში სახალისო და შეკუმშული ფორმით არის გადმოცემული რომის ისტორია მისი შექმნის დღიდან იმპერიის დაცემამდე, და განხილულია ყველა საკვანძო ფიგურა და მოვლენა.

სამშვიდობო ხელშეკრულება ერთი მხრივ თურქეთსა და მეორე მხრივ ამიერკავკასიის რესპუბლიკებს - საქართველოს სსრ-ს, სომხეთის სსრ-სა და აზერბაიჯანის სსრ-ს - შორის, რომლის საფუძველზე საქართველომ თავისი ტერიტორიების მესამედი დათმო.