მეცნიერული

სახელოვანი ქართველი სუმეროლოგის ეს ადრეული წიგნი ეძღვნება სუმერულ და ქართულ ენებს შორის მსგავსების დადგენას გრამატიკისა და უშუალოდ სიტყვათა შედარების საფუძველზე, რაც არსებითად ერთ-ერთი პირველი ქართული ნაშრომია ამ სფეროში და, შესაბამისად, საფუძველს უყრის ქართული ენის შესწავლას ახალ მიმართულებით.

წიგნში სამეცნიერო-პოპულარული ენით მოთხრობილია ისლამური ახლო აღმოსავლეთის დასავლეთთან ურთიერთობაზე და ამ ურთიერთობის თოთხმეტსაუკუნოვანი ისტორიის საკვანძო მომენტებზე. ავტორი ცდილობს მკითხველთან ერთად ობიექტურად მიადევნოს თვალი იმ ისტორიულ მიზეზებს, რამაც აღმოსავლეთ-დასავლეთის ჭიდილში აღმოსავლეთი და ისლამური ცივილიზაცია უპირატესი პოზიციიდან დღევანდელ პოლიტიკურ, ეკონომიკურ და სოციალურ კრიზისებამდე და საყოველთაო მარცხისა და გატეხილი მორალური სულისკვეთების განცდამდე მიიყვანა.

მეცნიერების, მაგიისა და რელიგიის დამუშავებისას, მალინოვსკიმ არსებითად მიიღო ტრადიციული დასავლური კონცეფცია ორმაგი რეალობის შესახებ, მაგრამ, მაგალითად, ფრეზერისგან განსხვავებით, მალინოვსკის მეცნიერება გამოაქვს არა მაგიიდან, არამედ ადამიანის ცოდნის ორგანიზების უნარიდან, რაც დემონსტრირებულია ტრობრიანის მკვიდრთა ტექნიკური უნარებით მებაღეობაში, გემთმშენებლობაში და ა.შ. საპირისპიროდ ამისა, ის განიხილავდა მაგიას, რომელიც ამ უნარებთან ერთად არსებობდა, როგორც ორგანიზებულ პასუხს შეზღუდულობისა და უძლურების განცდაზე საფრთხის, სირთულისა და იმედგაცრუების წინაშე.

კაცობრიობა გაჩენის დღიდან იბრძვის გადარჩენისათვის: სხვა გზა უბრალოდ არ აქვს. კიდევ ერთხელ დავდექით საფრთხის წინაშე პანდემიის გამო. კოვიდ 19-მა შეცვალა მსოფლიო და გვაიძულა განათლების ახალ რელსებზე გადავსულიყავით. საქართველოში დისტანციური განათლების მნიშვნელობაზე, მის დადებით თუ უარყოფით თვისებებზეა საუბარი პროფესორ ლია მეტრეველის წარმოდგენილ ნაშრომში. წიგნში საინტერესოდაა ნაჩვენები ონლაინ სწავლების ფუნქცია, რომელმაც გადაარჩინა განათლება. წიგნი თანამედროვე განათლების აქტუალურ პრობლემებზეა და, ცხადია, მნიშვნელოვან ადგილს დაიმკვიდრებს საგანმანათლებლო სივრცეში.

წიგნი იმდენად პოპულარულ ენაზეა დაწერილი, რომ არატექნიკური ადამიანისთვისაც კი სრულებით გასაგებია, როგორ მივაღწიეთ დღევანდელ ტექნოლოგიურ პროგრესამდე... წიგნში შესულია, არა მარტო უცხოელი ფიზიკოსები, წარმოდგენილნი არიან ქართველი ფიზიკოსებიც. წიგნში საპატიო ადგილს იკავებენ ასევე ქალი ფიზიკოსებიც...

ევაგრე პონტოელის ასკეტურ შემოქმედებას დიდი ინტერესით იკვლევენ პატრისტიკული ლიტერატურის მკვლევრები საზღარგარეთის მრავალ ქვეყანაში. ძველი ქართული თარგმნითი ლიტერატურის კვლევა ამ მხრივ მეცნიერებას საინტერესო სიახლეებს პირდება. ამის დასტურია წინამდებარე პუბლიკაცია, რომლითაც მკითხველი პირველად გაეცნობა ევაგრე პონტოელის ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანესი თხზულების - Antirrhtikos-ის აქამდე უცნობ ქართულ თარგმანს.

აკაკი ურუშაძის წიგნი „ძველი ბერძნული ენა“ მესამე შესწორებული გამოცემაა. ამ წიგნში წინა ორი გამოცემა ერთმანეთს შეჯერებულია და წარმოდგენილია როგორც სასწავლო პარაგრაფების ლექსიკონი, რაც მხოლოდ პირველ გამოცემაში იყო, ასევე ანბანური ლექსიკონი, რაც მხოლოდ მეორე გამოცემაშია.

თითქმის საუკუნის წინ შექმნილ სახელმძღვანელო წიგნში თავმოყრილია ის ცოდნა ღვინის დაყენებისა და მოვლის შესახებ, რომელიც იმ დროისთვის იყო ხელმისაწვდომი. წიგნი საინტერესო იქნება მეღვინეობით დაინტერესებული ყველა ადამიანისთვის.

წინამდებარე კვლევა ქცევის ფიზიოლოგიური შესწავლის მონაცემთა საფუძველზე ქცევის არსს, მის შემადგენლობას, წარმოშობას, თანდაყოლილ თუ შეძენილ ხასიათსა და მოქმედების წარმოქმნის ადგილს შეისწავლის, ისევე, როგორც მის დამოკიდებულებას ბუნების კანონებთან.

წიგნში შესწავლილია აგიოგრაფიის სპეციფიკა, მისი როლი და ადგილი ქართულ სულიერ კულტურაში; IV-XI საუკუნეების ქართული აგიოგრაფიული ლიტერატურის ძეგლები გაანალიზებულია რელიგიურ-დოგმატური და მხატვრულ-ესთეტიკური ასპექტებით. ეს წიგნი გამიზნულია ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტების, სასულიერო სემინარია-აკადემიების სტუდენტების, მასწავლებლების, მკვლევ- რებისა და ქართული საეკლესიო მწერლობით დაინტერესებულ მკითხველთა ფართო წრისათვის.

ანტიკური მწერლობის ისტორია მოიცავს ძველ ბერძნულსა და ლათინურ ენებზე ძვ.წ.ა. IX-VIII საუკუნეებიდან ახ.წ.ა. V-VI საუკუნეთა მიჯნამდე შექმნილ ლიტერატურას, რომელიც ეფუძნება წინაქრისტიანულ საბერძნეთსა და რომში ჩამოყალიბებულ კულტურულ ღირებულებებს, მსოფლაღქმის პრინციპებს. 

წიგნში განხილულია ჰომეროსის ეპოსში ტროას და ტროელების მითოპოეტური და ისტორიული აღქმის ძირითადი ასპექტები. გამოკვლეულია ის პრინციპები, რომელთა საშუალებითაც ჰომეროსი მის ხელთ არსებულ ისტორიული და მითოლოგიური მასალის პოეტური გადამუშავების საფუძველზე ახდენს ტროასა და ტროელების პოეტური ხატის შექმნას, წარმოგვიდგენს ტროას ძველი სამყაროს ერთ-ერთ ყველაზე უფრო მნიშვნელოვან და ტრაგიკული ბედის მქონე ქალაქად. წიგნი განკუთვნილია როგორც სპეციალისტებისთვის, ბერძნულ-რომაული ფილოლოგიის სპეციალობის სტუდენტებისათვის, ასევე მკითხველთა ფართო წრისათვის.

თანამედროვე ადამიანი ჰომეროსის, პინდაროსის, ესქილეს, სოფოკლეს, ევრიპიდეს თუ სხვა დიდებულ შემოქმედთა შედევრებთან მიახლებისას განიცდის განსაკუთრებულ ეთიკო-ესთეტიკურ კათარსისს, რაც ქვეცნობიერად ამდიდრებს მის სულს. ამას მუდამ გრძნობდა ყველა ეპოქის განათლებული საზოგადოება და აღიარებდა იმ კულტურის უაღრესობას, რომლის ფასეულობებიც მარადიული აღმოჩნდა. სწორედ ეს მარადიულობა განაპირობებს ანტიკურობის თანამედროვეობას, რასაც მრავალი ნაშრომი მიეძღვნა, მათ შორის წიგნი, რომელიც ახლა თქვენს წინაშეა.

წინამდებარე ნაშრომით დიდი გერმანელი ჰუმანისტი უპირისპირდება ენის წარმოშობის XVIII საუკუნეში გავრცელებულ თეორიებს, კერძოდ, "ღვთიური" წარმოშობის საღვთისმეტყველო თეორიასა და ენის წარმოშობას "საზოგადოებრივი შეთანხმების" საფუძველზე. ჰერდერი ენას განიხილავს, როგორც ადამიანის ცნობიერების განუყრელ თვისებას.

წინამდებარე წიგნი მკითხველებს მსოფლიოში მიმდინარე მოვლენების სწორად აღქმაში დაეხმარება. ცხოვრების გარკვეულ ეტაპზე შეიძლება მსოფლიო პოლიტიკის შემუშავებაშიც მიიღოთ მონაწილეობა, რათა საზოგადოებასა და მომავალ თაობებს უკეთესი სამყარო აჩუქოთ. მსოფლიოს მართვის პრინციპების ცოდნა კი მსოფლიოს გაკეთილშობილებაში დაგეხმარებათ.

„ჟურნალისტის გზამკვლევი სოციალური საკითხების გაშუქებაში“ მომზადდა, როგორც დამხმარე სახელმძღვანელო ჟურნალისტების, სტუდენტებისთვის და ჟურნალისტიკით დაინტერესებული პირებისთვის. ოლიკო ცისკარიშვილის წიგნი - ჟურნალისტის გზამკვლევი სო­ციალური საკითხების გაშუქებაში - სასარგებლოა არა მხოლოდ ჟურნალისტიკის სპეციალობის სტუდენტებისა და პრაქტიკოსი ჟურნალისტების, არამედ ნებისმიერი ადამიანისათვის, ვინც დაინტერესებულია საქართველოს რეალობაში სოციალური საკითხების შესწავლითა და გაშუქებით.