მეცნიერული

გარდა იმისა, რომ დიმიტრი უზნაძეს უდიდესი წვლილი აქვს შეტანილი ქართული ფსიქოლოგიური სკოლის დაფუძნება-განვითარებაში, მას ასევე მრავალი ისტორიული ნაშრომი აქვს შექმნილი. ერთ-ერთი მათგანია აქ წარმოდგენილი წიგნი, "მაჰმადი და მისი მოღვაწეობა", სადაც დიმიტრი უზნაძე ავტორ-რედაქტორის აპლუაში წარმოდგება.

"მასების ფსიქოლოგია" გუსტავ ლე ბონის ფუნდამენტური შრომაა, რომელიც 1895 წელს გამოქვეყნდა. ეს არის წიგნი სოციალური ფსიქოლოგიის შესახებ, რომლის თეორიები დღემდე განხილვის საგანს წარმოადგენს. აღნიშნული წიგნი გარდამტეხი მომენტი აღმოჩნდა "ცნობილი ექიმის" კარიერაში."მასების ფსიქოლოგიაში" გუსტავ ლე ბონი გვიჩვენებს, რომ ბრბოდ გაერთიანებული ინდივიდების ქცევა იგივე არ არის, რაც იზოლირებული ადამიანებისა და ამ შეხედულების თანახმად ხსნის ბრბოს ირაციონალურ ქმედებებს.

"ანარქია" გახლავთ ცნობილი ფრანგი ანარქისტის, ელისე რეკლიუს საპორგრამო თხზულება, რომელშიც იგი სახელმწიფოს სახელმწიფოებრიობის მოსპობისა და ანარქიზმის აუცილებლობის იდეებს ავითარებს.

„საიდუმლო კუნძული“ 1874 წელს გამოქვეყნებული რომანია, რომელიც წარმოადგენს გაგრძელებას წიგნებისა „80 000 კილომეტრი წყალქვეშ“ და „კაპიტან გრანტის შვილები“. რომანში მოვლენები ვითარდება გამოგონილ კუნძულ ლინკოლნზე სამხრეთ წყნარ ოკეანეში, სადაც კაპიტანი ნემოა თავისი „ნაუტილუსით“ იძულებით გაჩერებული. ნაწარმოების ძირითად პერსონაჟებს ხუთი ამერიკელი წარმოადგენს, რომელიც რიჩმონდის, ვირჯინია ალყას საჰაერო ბურთით აღწევს თავს სამოქალაქო ომის მსვლელობისას.

„კანონი“ - ესაა თავისუფლებისა და პიროვნების დამოუკიდებლობის წყურვილით გამსჭვალული სოციოლოგიური კვლევა, რომელიც ზოგჯერ კომუნიზმისკენ მეტისმეტად და უსაფუძვლოდ გადახრილი მოგეჩვენებათ, თუმცა, მიუხედავად ამისა, არაერთ საინტერესო პოლიტიკურ, უმეტესწილად ანარქისტულ შეხედულებას გვაცნობს მრავალმხრივი ქართველი მეცნიერისგან. გამოქვეყნდა 1906 წელს.

"არჩევითი ნათესაობა" გოეთე მესამე რომანია, რომელიც 1809 გამოქვეყნდა. რომანი იკვლევს ადამიანთა გრძნობებზე ქიმიური მსგავსების კანონების ზემოქმედებას და ამ თვალსაზრისით ლიტერატურაში პირველ ასეთ მცდელობას წარმოადგენს.

სამი მამაცი მეგობარი და მეცნიერი, ბარბიკენი, ნიკოლი და მიშელ არდანი ყუმბარით მიფრინავენ მთვარისკენ და მის საიდუმლოებათა შესწავლას ცდილობენ. თავგადასავლებით სავსე მოგზაურობა წყნარი ოკეანის ფსკერზე სრულდება. გამოქვეყნებულია 1865 წელს.

„ცივილიზებული კაცობრიობის რვა მომაკვდინებელი ცოდვა“ 1973 წელს გამოქვეყნდა, იმავე წელს, როდესაც ლორენცს ნობელის პრემია მიენიჭა. წიგნში ავტორი იკვლევს ფაქტორებს, რომლებიც, მისი შეხედულებით, კაცობრიობის დეჰუმანიზაციას უწყობს ხელს, და ფრიად არასასურველ, შეიძლება ითქვას, შემაშფოთებელ დასკვნებამდე მიდის.

მეცნიერული ფანტასტიკის ეს გამორჩეული ნაწარმოები, რომელიც 1864 წელსაა შექმნილი, გერმანელი მეცნიერის, ოტო ლიდენბროკის, მისი ძმისწულის -აქსელისა, და მეგზურ ჰანსის მოგზაურობაზე მოგვითხრობს დედამიწის ცენტრისაკენ, სადაც მიწისქვეშა სამყაროში მრავალ თავგადასავალს აწყდებიან, მათ შორის პრეისტორიულ ცხოველებსა და ბუნებრივ მოვლენებს, სანამ ლავის ძალით კვლავ დედამიწის ზედაპირზე არ იქნებიან ამოტყორცნილნი.

ნაწარმოების მთავარი გმირი, გრიფინი, ახალგაზრდა ინგლისელი სწავლული ფიზიკოსია, რომელმაც მოიგონა მანქანა, რომელიც ადამიანს უჩინარს ხდის. მატერიალური სირთულეების გამო გრიფინი ვერ განაგრძობს სამეცნიერო სამუშაოს და იძულებულია უჩინარად იქცეს. რომანი მისი თავგადასავლებით სავსე ცხოვრების შესახებ მოგვითხრობს.

21-ე საუკუნის მიჯნაზე ფართოდ გავრცელდა აზრი ალბერტ აინშტაინის რელიგიურობის შესახებ. წინამდებარე ესსეი ნათლად გვიჩვენებს მის დამოკიდებულებას მეცნიერებისა და რელიგიისადმი, სადაც ამ უკანასკნელს მხოლოდ ზნეობრივი ნორმების მცველის ფუნქციას უტოვებს.

დიდი ისტორიკოსი დოკუმენტურად ასაბუთებს რუსეთის ცბიერ და ვერაგულ პოლიტიკას საქართველოს მიმართ, რასაც ადგილი ჰქონდა, როგორც 1783 წლის შეთანხმებამდე, ისე მას შემდეგ. გამოკვლევა დაწერილია 1919 წელს.

კრებულში შესულია რეი ბრედბერის მიერ 1950-იან წლებში შექმნილი ოთხი ბრწყინვალე მოთხრობა, რომელიც დაგაფიქრებთ, მოგგვრით ღიმილსა და სევდას და, იმავდროულად, ოპტიმისტური განწყობის შექმნაში დაგეხმარებათ.

ვინ ვიყავით ქართველები ქრისტიანობამდე? არსებობს თუ არა სრულიად საქართველოს წარმართულ ღვთაებათა პანთეონი? რა წარმართული ადათებია დაცული ქრისტიანობაში? რას ეთაყვანებოდნენ ძველი ქართველები? ამ და მრავალ სხვა კითხვაზე პასუხის გაცემას დიდი ივანე ჯავახიშვილი ცდილობს ვრცელ მონოგრაფიაში "ქართველების წარმართობა".

დიდი ინგლისელი ფილოსოფოსი თავისუფალ აზროვნებაზე განათლების, პროპაგანდისა და ეკონომიკის გავლენის შედეგებს განიხილავს. მე-20 საუკუნის დასაწყისში დაწერილი ლექცია დღესაც აქტუალურია თავისი მნიშვნელობით.

"რასა და ისტორია" ლევი სტროსის 1952 დაწერილი ანთროპოლოგიური ნაშრომია, რომელშიც ავტორი რასების და, ზოგადად, ცივილიზაციების, კულტურული მრავალფეროვნების მიზეზებს იკვლევს.