თანამედროვე

ეს სანახევროდ ავტობიოგრაფიული თხზულება ადამიანის დანაწევრების, გაორების თემას ეხება და იმ შედეგებს, რაც ამ გაორებას მოყვება ინდივიდისთვის - მარტოობას, თვითგვემასა და შესაძლო თვითმკვლელობას. რომანი მთავარი პერსონაჟის, ჰარი ჰალერის (იგივე ტრამალის მგელი) დღიურის ფორმითაა კონსტრუირებული. პირველად გამოქვეყნდა 1929 წელს გერმანიაში.

წინამდებარე ესსეი ფროიდის ფუნდამენტური შრომის, „სამი ნარკვევი სექსუალობის თეორიის შესახებ“, ნაწილს წარმოადგენს, რომელიც 1905 წელს გამოქვეყნდა და ავტორის უმნიშვნელოვანესი თვალსაზრისი ჩამოაყალიბა ამ საკითხზე, რაც მხოლოდ დღეს, სექსუალური რეკონცეპტუალიზაციის ეპოქაში ხდება გასაგები.

უბადლო იუმორით შეზავებული მსჯელობა პოლიტიკისა და ეთიკის საკითხებზე ერთი უქონელი და უსახლკარო აბატის მხრიდან, მსჯელობა ფრიად თამამი და კრიტიკული – ესაა ნობელის ლაურეატი ფრანგი მწერლის კიდევ ერთი შესანიშნავი თხზულების მთავარი თემა.

მიგელ დე უნამუნო - შეუპოვარი და პრინციპული ფილოსოფოსი, რომელიც დროს არ უშინდებოდა და ღიად საუბრობდა მისი თანამედროვე ესპანეთის მანკიერ მხარეებზე. წინამდებარე ესსეი ქართველი მკითხველისთვის უდაოდ საინტერესო იქნება იმ მიზეზით, რომ იმას, რასაც უნამუნო ესპანეთში ამხელდა, თითქოს ჩვენს ქვეყანაში ჰქონდეს ნანახი დღეს.

დღიურის ფორმით დაწერილი ეს ნაწარმოები მხატვრის გატაცებას აღწერს მისი მოდელი ქალით. გრძნობა თანდათანობით მხატვარს სულ უფრო მეტად იპყრობს და ტანჯავს, საიდანაც გამოსავალს იგი მხოლოდ მკვლელობაში პოულობს.

არის თუ არა ინდივიდუალური ადამიანის სიცოცხლეზე მნიშვნელოვანი კომერციული მიზნის მიღწევა – ესაა ამ ნაწარმოების მთავარი თემა, რომლის განვითარება პილოტ ფაბიენისათვის მისი უფროსის, რივიერის, მიერ მიცემული დავალების შესრულების კვალდაკვალ ხდება. გამოქვეყნდა 1931 წელს და მყისვე საერთაშორისო ბესთსელერად იქცა.

მე-20 საუკუნის ერთ-ერთ უდიდეს ამერიკულ პიესად შერაცხული ეს ნაწარმოები უბრალო კომივოიაჟერის, ვილი ლომენის ამბავს მოგვითხრობს, ვინც იმდენს ოცნებობდა წარმატებაზე, რომ საბოლოოდ ოცნებაში გადასახლდა... ამერიკული ოცნება კი, მიუწვდომელი ან, უკეთეს შემთხვევაში, მისაწვდომი მხოლოდ სიკვდილის შემდეგ არის. პირველად გამოქვეყნდა 1949 წელს.

ცნობილი ბიოგრაფი დიდი მწერლის პორტრეტს გვთავაზობს, რომელშიც, მიუხედავად მრავალი საინტერესო და გონებამახვილური მიგნებისა, ნათლად სჭვივის დოსტოევსკის გენიის ავადმყოფური წარმოშობის იდეა, რამაც, საბოლოოდ, რუსეთის, როგორც ღმერთის აღიარებასთან მიიყვანა იგი.

„მარგალიტი“ ჯონ სტეინბეკის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ნაწარმოებია, რომელიც ადამიანის სიხარბისა და შურიანობის თემებს ეხება. კიდევ ერთ მნიშვნელოვან მოტივს სიღარიბის თემა წარმოადგენს და დაბრკოლება, რაც ღარიბი კაცის წინაშეა აღმართული სიმდიდრისკენ გზაზე. მოთხრობა 1947 წელსაა დაწერილი მექსიკაში გაგონილი თქმულების საფუძველზე.

ეს მოთხრობა, რომელსაც დროდადრო რომანადაც მოიხსენიებენ, არის ისტორია აიკ მაკქასლინისა, ვისი ჩამოყალიბება ნადირობის პროცესში ხდება, ნადირობისა, რომლის გამორჩეულ მომენტს ბებერი ბენის დევნა წარმოადგენს, დათვისა, შიშის ზარს რომ სცემს ტყის მიმდებარედ მცხოვრებ ხალხს და იმავდროულად წარმოადგენს სიმბოლოს ბუნებისა, რაც ადამიანის ხელით ულმობლად ნადგურდება.

გასული საუკუნის 20-იანი წლები, ე.წ. „ჯაზის ხანა“ ამერიკაში ანუ დიდი დეპრესიის ეპოქა, სადაც და როდესაც კანონიდან გადახვევა წარმატების მიღწევის ლამის ერთადერთი გზაა, ერთი სიტყვით, ფულის ბატონობა. ასეთ გზით, ბუტლეგერობითაა გამდიდრებული ჯეი გეთსბი, გამდიდრებული კი იმისათვის, რომ შეყვარებულის თანაგრძნობა მოიპოვოს. მაგრამ, როგორც ავტორი ამბობს, თუმცა „აღმა მიგვყავს ჩვენი ხომალდი, მაგრამ ცხოვრება მიწყივ უკანვე გვრიყავს, წარსულისაკენ.“

წინამდებარე ნაშრომი ერთ-ერთი ნაწილია შემგომში „სული და მითი. ექვსი არქეტიპი“-ს სახელწოდებით გაერთიანებული წიგნისა. „მეორედ დაბადების შესახებ“ განახლების, აღორძინების არქეტიპს განიხილავს, რისთვისაც ყურანის მე-18 სურაში გადმოცემულ მითს იყენებს.

„თეთრი ღამეები“ - ესაა ერთი გაუბედავი და მარტოხელა ახალგაზრდა კაცის ამბავი, რომელსაც ფრიად უცნაური გზით ეწვევა სიყვარული, თანაგრძნობასაც გამოიწვევს და, როდესაც თითქოს ყველაფერი გვარდება, ამ დროს ყველაფერი ინგრევა, თუმცა ის მაინც არ არის უბედური, რადგან „ნეტარების მთელი წუთი! განა ეს ცოტაა თუნდაც მთელი ადამიანური ცხოვრების მანძილზე?..“

ეს წიგნი კათოლიციზმის ულმობელი გმობაა, იმ კათოლიციზმისა, რომელმაც მეორე მსოფლიო ომის შემდგომ ევროპაში გავრცელდა, და საკუთარი დოგმებითა და აბსურდული კანონებით ადამიანების ყოველდღიურ ცხოვრებაშიც კი ერეოდა. რომანი სხვა სოციალურ თემებსაც ეხება, როგორიც არის რელიგიური და პოლიტიკური შეხედულებები, ქორწინების საკითხი და ხელოვანის ადგილი იდეოლოგიზებულ საზოგადოებაში.

დიდი ალბერტ ამონსის ბუგი-ვუგის კრებულში შესულია მის მიერ შესრულებული ვერსიები ისეთი საყოველთაოდ ცნობილი ნაწარმოებებისა, როგორიც არის „Boogie Woogie Stomp“, “Shout for Joy”, “Boogie Woogie Blues”, “Bass Gone Crazy” და „Monday Struggle“.

კრებულშია შესულია ავტორის მიერ სხვადასხვა დროს შექმნილი თორმეტი მოთხრობა, ერთის მხრივ, მიამიტი და უბრალო, ყოველდღიური ცხოვრებისეული სიტუაციების აღწერით, მეორეს მხრივ კი დახვეწილი იუმორითა და ფსიქოლოგიზმით გამსჭვალული.