თარგმანი

საყოველთაოდაა მიღებული აზრი, რომ "ორი ვერონელი აზნაური" შექსპირის პირველი კომედიაა, და შესაძლოა საერთოდ პირველი პიესა. გაუგებრობასა და სამოსისა და გარეგნობის შეცვლის გარშემო აგებული კომედია იმავდროულად იდეალური მამაკაცური მეგობრობის და იმის შესახებაა, თუ რა საფრთხის დგას ეს მეგობრობა, როდესაც საქმე ქალის სიყვარულს ეხება.

იბსენის ადრეული პოეტური დრამა მისი მთავარი გმირის, პერ გუნტის, მეშვეობით იკვლევს მთელი კაცობრიობის დამახასიათებელ ღირსებებსა და ბიწიერებას. პიესა ნორვეგიულ ფოლკორსა და იბსენის პირად გამოცდილებას ეყრდნობა. დრამა მოგვითხრობს ყარიბის თაღლითური ცხოვრების შესახებ, რომელიც სახელსა და დიდებას მოიხვეჭს, მაგრამ არა ბედნიერებას, თუმცა საბოლოოდ სიყვარულით გამოსყიდვას აღწევს.

წინამდებარე ნაშრომში სარტრი ადამიანის ემოციურ გამოცდილებას სწავლობს და ცდილობს გააცნობიეროს როლი, რომელსაც ემოცია ადამიანის ფსიქიკაში თამაშობს.

ოთხიათასწლოვან თიხის ფირფიტებზე განსაცვიფრებლად შემორჩენილი პოემა გილგამეშის, ურუკის მეფისა, სამყაროს უძველესი ეპოსია, რომელიც რამდენიმე საუკუნით უსწრებს ჰომეროსს. ამბავი მოგვითხრობს გილგამეშის თავგადასავალს მხეც-კაცა ენკიდუსთან ერთად, და მის მოგზაურობას სამყაროს კიდისკენ უკვდავების საიდუმლოს ამოსაცნობად. ოჯახის, მეგობრობისა და მეფეთა ვალდებულებებთან ერთად "გილგამეშიანი" უპირველეს ყოვლისა ეძღვნება ადამიანის მარად ბრძოლას სიკვდილის შიშთან.

ოდესმე შექმნილთა შორის უბრწყინვალესი პოლიტიკური პიესა, "კორიოლანოსი", მომნუსხველი ფსიქოლოგიური კვლევაა პიროვნების დამოკიდებულებისა ძალაუფლებასთან, მისი რომაელი გმირი კი შექსპირის მიერ შექმნილი ერთ–ერთი ყველაზე დასამახსოვრებელი ფიგურა.

"მარტოობის ასი წელიწადი" - ეს არის მითიური ქალაქ მაკონდოს აღზევებისა და დაცემისა, დაბადებისა და სიკვდილის ისტორია ბუენდიას ოჯახის ფონზე. გამომგონებლური, თავშესაქცევი, დაუვიწყარი პერსონაჟებითა და მაგიურობით აღსავსე რომანი –მხატვრული ლიტერატურის შედევრია.

წინამდებარე კრებულში ოქტომბრის რევოლუციის ერთ-ერთი სულისჩამდგმელი ცდილობს მეცნიერულად ჩამოაყალიბოს ლიტერატურის და ზოგადად ხელოვნების როლი, დანიშნულება და ფუნქცია პროლეტარიატის დიქტატურის პირობებში.

"ნეტარი სიცოცხლისათვის" არის სენეკა უმცროსის ტრაქტატი, შექმნილი დაახლოებით ჩვ.წ. 58 წელს და ის მიძღვნილია მისი უფროსი ძმის, გალიონისადმი. ნაშრომში გადმოცემულია სენეკას ზნეობრივი შეხედულებები. მისი აზრით, ნეტარებისკენ სწრაფვა ნიშნავს გონივრულობისკენ სწრაფვას, სადაც გონიერება გაგებულია არა მხოლოდ როგორც ლოგიკის გამოყენება, არამედ ბუნების პროცესთა ცოდნაც.

"სიამოვნების პრინციპს მიღმა" იკვლევს ადამიანის ფსიქიკაზე სიკვდილისკენ ლტოლვის გავლენას, რაც მთელი ორგანული ცხოვრებისთვისაა დამახასიათებელი. ფროიდს კვლავაც სწამს, რომ სიამოვნების პრინციპი დომინირებადი ძალაა, მაგრამ იმავდროულად ამტკიცებს, რომ უსიამოვნო განცდები დიდ გავლენას ახდენენ ფსიქიკაზე და ხშირად აკვიატებული გამეორების წყარო არიან.

1714 წელს შექმნილი "მონადოლოგია" ლაიბნიცის ფილოსოფიის ქვაკუთხედს წარმოადგენს. 90 პარაგრაფში გერმანელი მოაზროვნე ზოგადი კონტურებით ხაზავს თავისი ფილოსოფიური სისტემის ძირითად დებულებებს და მათ არგუმენტირებას ახდენს. ეს უკიდურესად შეკუმშული ტექსტი ფილოსოფიის ერთ-ერთ შედევრად მიიჩნევა.

"შიში და თრთოლვა" 1843 წელს გამოქვეყნდა იოჰანეს დე სილენციოს ფსევდონიმით. ამ ფილოსოფიურ თხზულებაში გადმოცემულია ავტორის პირადი შეხედულება რელიგიაზე, რისთვისაც კირკეგორი იყენებს ამბავს "დაბადებიდან", რომელშიც აბრაამი მსხვერპლად სწირავს თავის ძეს, ისააკს, რასაც ღმერთის ბრძანებით აკეთებს.

"ფოიერბახი. მატერიალისტური და იდეალისტური შეხედულებების დაპირისპირებულობა" არის პირველი თავი "გერმანული იდეოლოგიისა", რომელშიც მარქსმა და ენგელსმა პირველად დაამუშავეს თავიანთი ახალი მსოფლმხედველობა - ისტორიის მატერიალისტური გაგება, როგორც მეცნიერული კომუნიზმის თეორიის ფილოსოფიური საფუძველი.

კრებულში შესულია რუსი კლასიკოსის ოთხი მოთხრობა, რომელთა მოქმედება სხვადასხვა ადგილასა და დროს ვითარდება, თუმცა ყველა მათგანს სიყვარულის თემა აერთიანებს.

პოლ ლაფარგი ამ მცირე თხზულებაში ცდილობს თვალი გაადევნოს ადამიანთა საზოგადოების განვითარებას პირველყოფილი მდგომარეობიდან ახალი ცხოვრების, "კომუნიზმის" დამყარებამდე, რაც ჯერ არ მომხდარა, მაგრამ "აუცილებლად მოხდება" და რასაც ის მარქსისტული პოზიციიდან აკეთებს.

ფაუსტის ვერიის თანამედროვე ლეგენდა, რომელშიც მეოცე საუკუნის კომპოზიტორი თავის სულს მიჰყიდის ეშმაკს არტისტული ძალისთვის, რომელიც მას ესოდენ სწყურია. რომანში ბრწყინვალედაა ერთმანეთს გადაწნული მუსიკა, ფილოსოფია, თეოლოგია და პოლიტიკა. ადრიან ლევერკიუნი ნიჭიერი კომპოზიტორია, რომელიც მზადაა ყველაფერზე წავიდეს სიმაღლეების მისაღწევად. შედეგად ის იღებს დიდების 24 წელიწადს - მუსიკალურ ინოვაციათა პერიოდს, რომელიც პროგრესულ და დამანგრეველ შეშლილობასთანაა გადაჯაჭვული. რომანი ასევე იკითხება, როგორც გერმანიაში მესამე რაიხის აღზევების ალეგორია.

სოლომონ დოდაშვილის "ლოგიკა" არის ქართველი მოაზროვნის მიერ ჩაფიქრებული ფილოსოფიის სრული კურსის პირველი ნაწილი, რაც ლოგიკის მეცნიერების სახელმძღვანელოს წარმოადგენს, რომელშიც მასალა სისტემურადაა განლაგებული და მოცემულია ცნებათა განმარტებები. გამოქვეყნდა 1827 წელს.