წიგნები

"ქარიშხალი", როგორც ვარაუდობენ, 1610-11 წწ. უნდა იყოს დაწერილი. მოქმედება კუნძულზე მიმდინარეობს, სადაც ჯადოქარი პროსპერო, მილანის კანონიერი ჰერცოგი, გეგმავს თავისი ქალიშვილი მირანდა კუთვნილ ადგილზე დააბრუნოს, რისთვისაც ილუზიებსა და ოსტატურ მანიპულაციებს იყენებს.

ქართველი მეცნიერი ქსენოფანე კოლოფონელის ფილოსოფიის ღრმა და საფუძვლიან ანალიზს გვთავაზობს ამ უკანასკნელის შესახებ არსებული უცხოენოვანი კვლევებისა და შეხედულებების კრიტიკული გადაფასების თვალსაზრისით.

ახალგაზრდა ქალიშვილი, მათიკო, დედისა და ნათესავების ნების წინააღმდეგ, საყვარელ ახალგაზრდა კაცს მიყვება ცოლად, ვინც სოციალურად განსხვავებულ საფეხურზე დგას და თან... მისი ნათესავია. მოვლენები დრამატულად, შეიძლება ითქვას, ტრაგიკულადაც კი ვითარდება.

დიდი გერმანელის მსჯელობა პოლიტიკის შესახებ, მცდელობა პოლიტიკის გადმოცემისა რეალურად, როგორც ეს ხდებოდა და, ასევე, წინასწარმეტყველება (რაც შპენგლერის აზროვნებისთვის დამახასიათებელია) იმისა, რაც მოხდება ან უნდა მოხდეს ამ მიმართულებით, - ესაა ამ წიგნის ამოცანა.

სიზმრები, ფილოსოფია, ბიბლიოთეკა, სარკეები, გამოგონილი მწერლები, მითები, მათემატიკა, გეომეტრია - ჭეშმარიტად ღრმა და ლაბირინთულია ბორხესის მოთხრობები, დაწერილი უდახვეწილესი ენითა, და მეცნიერებისა და ხელოვნების მრავალი დარგის ფუნდამენტური ცოდნით.

შელინგი წინამდებარე ესსეით კანტისა და ფიხტეს ფილოსოფიურ სისტემებს აკრიტიკებს, თავისი, როგორც თავად უწოდებს, სასრული და ისტორიული ფილოსოფიის პოზიციიდან.

1919 წელს შექმნილი პიესა პირველი მსოფლიო ომის ფონზე ერთ ფრანგულ ოჯახში განვითარებულ მოვლენებს მოგვითხრობს ომში წასული ოფიცრის შეყვარებული ცოლის მიერ ქმრის მოსალოდნელი დაღუპვით (ზოგადად, სიკვდილით) გამოწვეული განცდების ჭრილში. ითვლება მარსელის ერთ-ერთ საუკეთესო პიესად.

მოლიერის სამაქტიანი კომედია "მკურნალი სიყვარული", რომელიც ხუთ დღეში იქნა და დაწერილი და წარმოდგენილი, ძუნწი და ეგოისტი მამის გაბითურებას გვიჩვენებს, ვისაც არაფრით სურს ქალიშვილის გათხოვება. პირველი წარმოდგენა შედგა 1665 წლის 22 სექტემბერს.

"ზადიგი, ანუ ბედისწერა" 1747 წელს შექმნილი ფილოსოფიური ნოველაა, რომელიც ანტიკური ბაბილონის ფილოსოფოს ზადიგის ცხოვრება აღწერს. წიგნი არ აცხადებს ისტორიული აკურატულობის პრეტენზიას. ნაწარმოებში წამოჭრილი ზოგი პრობლემა ვოლტერის თანამედროვე სოციალურ-პოლიტიკურ საკითხს ეხება, თუმცა მთავარი ადამიანის ამქვეყნიური უძლურებაა ბედისწერის წინაშე.

ფრანგულ ენაზე პიესის სრული სახელწოდებაა "სიცილიელი ანუ შეყვარებული მხატვარი" - ეს გახლავთ ერთაქტიანი კომედია, რომელშიც ეჭვიანი პატრონის გაბითურების სცენაა გათამაშებული. პიესა პირველად დაიდგა 1667 წლის 5 იანვარს სენ-ჟერმენ-ენ-ლეიში.

1849 წელს დოსტოევსკის ოთხი წლის საკატორღო სამუშაოები მიუსაჯეს სოციალისტურ ჯგუფში მონაწილეობისთვის. რომანმა, რომელიც მან განთავისუფლების შემდეგ დაწერა, ეფუძნებოდა რა კონტრაბანდული გზით გამოტანილ ჩანაწერებს, არა მარტო აღიარება მოუტანა მას, არამედ რუსული ციხის აღწერის ტრადიციაც შექმნა.

შელინგი მის წინამორბედ სამ ფილოსოფოსს ადარებს ღმერთის არსებობის არგუმენტებსა და მათი გადაჭრის გზებთან მიმართებით, უთმობს რა უდიდეს ნაწილს დიდი ჰოლანდიელის შეფასებას.

1962 წელს შექმნილი პირქუში კომედია გვიხატავს ქალსა და მამაკაცს, ჯორჯსა და მართას, რომლებიც სახიფათო თამაშობებით იქცევენ თავს. საღამოს პირს შოკისმომგვრელი, თითქმის გაუსაძლისი სიცხადე ქმნის კულმინაციას, რაც მაყურებელს ათწლეულებია აოცებს. 

წინამდებარე ესსეიში დიმიტრი უზნაძე გვიჩვენებს, რომ ობიექტის კანონები განსაზღვრავენ და მიმართავენ ადამიანის ცნობიერების კანონებს. თუმცა მოცემულ ეტაპზე ამის ემპირიული მტკიცებულებები არ გააჩნდა, მაგრამ არსებითად ეს გახლდათ ფორმულირება იმ თეორიის ფუნდამენტური პრინციპისა, რომელიც დიმიტრი უზნაძემ მოგვიანებით განავითარა.

დაობლებულ და ჩაგრულ გოგონას თავისი პატრონი, მისთერ როჩესტერი შეუყვარდება, ვის მამულშიც ის პირველ სახლს პოულობს, თუმცა საიდუმლოებითაა აღსავსე, რაც გოგონას შემდგომი თავგადასაველბისკენ უბიძგებს.

"ჯეინ ეარი" დღემდე რჩება ერთ-ერთ უსაყვარლეს ინგლისურ რომანად - ის ეხება ქალის სურვილს, განვლოს ცხოვრება საკუთარი წესებით, ირჩევს რა გამბედაობას შიშის საპირისპიროდ, და პოულობს რა ძალებს სიყვარულსა და თანაგრძნობაში.

"ენესიდემუსის რეცენზია" უფრო მეტია, ვიდრე კანტიანობის დაცვა სკეპტიციზმისგან. იგი კანტისა და რაინჰოლდის შრომების ფუნდამენტურ გადაფასებას გულისხმობს და ახალ თვალსაზრისსა და საფუძველს ქმნის ტრანსცენდენტული ფილოსოფიისთვის. ამდენად, იგი არა მხოლოდ ფიხტეს საკუთარი ფილოსოფიის გარდაქმნას, არამედ მთლიანად გერმანული იდეალიზმის ისტორიის წყალგამყოფს წარმოადგენს.