წიგნები

წინამებარე კრებულში წარმოდგენილ ესსეებში მიხეილ ბაკუნინი უმოწყალოდ ესხმის თავს მისი თვალსაზრისით ადამიანის თავისუფლების ორ ყველაზე დიდ მტერს - ეკლესიასა და სახელმწიფოს, და პოსტულატებსაც კი აყალიბებს მომავლის სამართლიანი სახელმწიფოს შესაქმნელად.

„ჰენრი მეოთხე, ნაწილი I” გახლავთ უილიამ შექსპირის ისტორიული თხზულება, რომელიც დაწერილი უნდა იყოს არა უგვიანეს 1597 წლისა. იგი მოიცავს ჰენრი ბოლინგბროკოის, იგივე ჰენრი IV-ის მეფობის პერიოდს, დაწყებულს 1402 წლიდან, როდესაც მის წინააღმდეგ აჯანყებას ეყრება საფუძველი, ხოლო სრულდება შრიუსბერიში აჯანყებულთა დამარცხებით 1403 წელს. პიესა უაღრესად პოპულარული იყო, როგორც მაყურებლებს შორის, ასევე კრიტიკოსთა წრეში.

ეს მცირე ზომის რომანი 1896-1904 წლებში იქმნებოდა, თუმცა მხოლოდ ავტორის გარდაცვალების შემდეგ გამოქვეყნდა (1912 წ.). იგი მოგვითხრობს რეალური ისტორიული პიროვნების, შამილის ნაიბის, ჰაჯი მურატის რუსეთ-კავკასიის ომის დროს, 1851 წელს, რუსების მხარეზე გადასვლისა და მომდევნო წელს მათგან გაქცევის მცდელობის ამბავს.

„მოვალეობის მსხვერპლნი“ ავტობიოგრაფიული ელემენტების შემცველი პიესაა, რომელიც 1953 წელს გამოქვეყნდა. პიესა სხვადასხვა თემებს მოიცავს, მაგრამ მთავარი მასში, როგორც სახელწოდებიდანაც ჩანს მოვალეობაა, რისი აღსრულება თანამედროვე სამყაროში მსხვერპლს მოითხოვს. იყო მოვალეობის მსხვერპლი, იონესკოს ენაზე ნიშნავს მიუზღო საზოგადოებას თავისი - შეესაბამებოდე ნორმებს, მონაწილეობას იღებდე გამოძიებაში, დააბეზღო მეზობელი და ა.შ. პიესის პრემიერა 1953 წლის თებერვალში შედგა პარიზის თეატრში „Théâtre du Quartier latin“.

„შაგრენის ტყავი“ 1831 წელს გამოქვეყნდა, თუმცა მისი ფრაგმენტები უკვე არსებობდა ჟურანლის სახით, რამაც ხელი შეუწყო ნაწარმოების მყისიერ პოპულარობას. რომანის მთავარი თემაა „ადამიანის არსებობის უდიდესი საიდუმლო“, რაც სამი სიტყვით გამოითქმის: „გსურდეს“, „შეგეძლოს“ და „იცოდე“. ნაწარმოების მთავარი გმირი, რაფაელ ვალენტენი ისურვებს, მაგრამ საბოლოოდ გაარკვევს, რომ არ შეუძლია, რადგან არ იცის, როგორ მოიხმაროს ის, რაც ისურვა.

ჰაინრიხ ბიოლის მოთხრობათა კრებულში სხვადასხვა დროს შექმნილი თვრამეტი თხზულებაა შესული, რომლებიც ომის, მარტოობის, ომისშედმგომი თაობის პრობლემებს და იმ პერიოდის ადამიანთა ურთიერთობებს ეხება. კრებულის სათაურად გამოტანილია ბიოლის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი მოთხრობის სახელწოდება.

ედგარ პოს ყველაზე ვრცელ, ოცმოთხრობიან კრებულში შესულია მწერლის დეტექტივები, ასევე მისი მისტიური, ფანტასტიური, ფსიქოლოგიური და იუმორისტული მოთხრობები, რომლებიც დღემდე არ ჰკარგავს აქტუალობას და ხშირად სულისშემძვრელ გავლენას ახდენს მკითხველზე.

ესსეთა კრებულში ემა გოლდმანი ანარქისტული თვალსაზრისით მიმოიხილავს და ხშირ შემთხვევაში თავს ესხმის საზოგადოებისათვის ისეთ აღიარებულ ცნებებსა და ინსტიტუტებს, როგორიცაა სახელმწიფო, პატრიოტიზმი, ქორწინება, რელიგია და სხვა.

„მამა“ სტრინდბერგის მიერ 1887 წელს შექმნილი დრამაა, რომელშიც კონფლიქტის საფუძველი დედასა და მამას შორის ქალიშვილის მომავალი ბედის შესახებ განსხვავებული აზრია, თუმცა კონფლიქტი სწრაფად სცდება ერთი ოჯახის ფარგლებს და საყოველთაო ხასიათს იღებს. აქ იკითხება სქესთა შორის ბრძოლა, ქალის ადგილი საზოგადოებაში და ასევე, მამაკაცის დანიშნულება ცხოვრებაში.

დიდი იტალიელი ფილოსოფოსის ჯაკომო ლეოპარდის "დღიურებიდან" მნიშვნელოვანი ნაშრომია, რომელიც მის ფილოფსოფიურ-ესთეტურ შეხედულებებს აყალიბებს, რასაც ძალიან მაღალ შეფასებას აძლევდნენ ისეთი მოაზროვნეები, როგორიც არტურ შოპენჰაუერი იყო.

"სმოკ ბელიუ" 1912 წელს გამოქვეყნებული კრებულია მოთხრობებისა, რომლებიც შემდგომში რომანად იქნა გაერთიანებული. იგი ოქროს ციებ-ცხელებით შეპყრობილი სმოკ ბელიუსა და მისი მეგობარ შორტის თავგადასავლებს მოგვითხრობს.

„დიდი ჰიპია“ პლატონის ერთ-ერთი ადრეული დიალოგია, რომლის მოქმედი პირები, სოკრატე და სოფისტი ჰიპია ცდილობენ „მშვენიერის“ დეფინიცია იპოვონ, მაგრამ ვერ აღწევენ მიზანს, რადგან ვერ ახერხებენ ჩამოაყალიბონ პასუხი, რომელიც მთელს კონცეფციას მოიცავდა. შექმნილი უნდა იყოს ჩვ. წ.ა. დაახლოებით 390 წელს.

„ძია ვანია“, აღიარებული ჩეხოვის ერთ-ერთ საუკეთესო ნამუშევრად, 1896 წელს კომედიიდან („ოჩოპინტრე“) გადაკეთებული სოფლის დრამაა, რომელშიც ავტორი სხვა თემებთან ერთად ეგზისტენციალურ პრობლემას - მოჩვენებითი კერპისადმი მსახურებას, განიხილავს. მთავარი გმირი აცნობიერებს საკუთარ არარაობას, მაშინ, როდესაც აღარაფრის შეცვლა აღარ არის შესაძლებელი და... ემორჩილება მას. პიესა ასევე ეხება თავად-აზნაურთა სულიერი სიღატაკის საკითხს.

რომანის გმირი, იუჰან ნილსენ ნაგელი, იდუმალი პიროვნებაა, რომელიც ერთი პატარა ნორვეგიული ქალაქის მშვიდ და ბიურგერულ ცხოვრებას ააფორიაქებს და ააშფოთებს. ის თითქოს უცხოა ამ პლანეტაზე, ცდილობს წესების მიხედვით იცხოვროს და არ იცის, როგორ; მოიპოვებს ორი ქალის სიყვარულს, მაგრამ ვერც ერთის რეალიზებას ვერ შეძლებს; მას არეული აქვს რეალობისა და სიზმრის აღქმა. 1892 წელს გამოქვეყნებული „მისტერიები“ ეგზისტენციალისტური რომანია, ზოგჯერ უცნაური, ზოგჯერ მხიარული, დროდადრო სევდიანიც, რომელიც საბოლოოდ მარადიულ კითხვას სვამს: „რისთვის ვცხოვრობთ?“

„ნამდვილი მამაკაცი“ - ალეხანდრო გომესი, ერთი შეხედვით გულცივი, ანგარიშიანი და მდიდარი კაცია, რომელსაც, როგორც ჩანს, მეუღლე არ უყვარს. ის ღალატობს კიდეც მას, თუმცა ამას არა ღალატად, არამედ უბრალო გართობად თვლის; ურთიერთობა მეუღლესთან ცივია, ისინი თითქმის არ საუბრობენ, ერთი პირობა ალეხანდრო ხულიას შეშლილადაც კი გამოაცხადებს, მაგრამ როცა ჭეშმარიტების ჟამი დგება, როცა ხულია სიცოცხლის უკანასკნელ წუთებს ითვლის, ალეხანდროც მოემზადება და მასთან ერთად წავა ცხოვრებიდან. სიყვარული ყოველთვის მსხვერპლშეწირვითი იყო დიდი სალამანკელისთვის.

ვარაუდობენ, რომ შექსპირის ადრეული კომედია „ამაო გარჯა სიყვარულისა“ 1590-იან წლებში უნდა იყოს შექმნილი. პიესა ნავარის მეფისა და მისი დიდებულების მიერ სწავლისა და მარხვის სანაცვლოდ ქალთა საზოგადოებაზე უარის თქმის ფიცის გატეხვის პროცესს აღწერს, რასაც მრავალი კომიკური ეპიზოდი ახლავს თან. თუმცა მყისიერად სიყვარული იმარჯვებს, პირობის მომავალში ასრულების პერსპექტივა ყველაფერს ეჭვქვეშ აყენებს.