წიგნები

მოზამბიკელი მწერლის მია კოუტუს რომანი „მთვარეული მიწა“ პირველად 1992 წელს გამოიცა და მოგვითხრობს ბიჭის მუიდინგასა და მოხუცი ტუაჰირის შესახებ, რომლებიც სამოქალაქო ომს გაქცეულები გზაზე მიტოვებულ მაშიმბობუში (ავტობუსში) აფარებენ თავს. 1995 წელს ამ წიგნის მიხედვით გადაღებული იქნა ფილმი Sleepwalking Land.

იესო ქრისტეს შობის და ჯვარცმის თარიღები დღემდე დაუზუსტებელად ითვლება. ამ წიგნში ნახავთ დეტალურად ახსნილ და განმარტებულ სრულ თარიღებს, არა მარტო მის შობასა და ჯვარცმაზე, არამედ მისი ცხოვრების სხვა მნიშვნელოვან მოვლენებზეც. წიგნში აგრეთვე არის ვარაუდი ქვეყნის აღსასრულის ზუსტ თარიღზე, მიუხედავად იმისა, რომ ქრისტეს სიტყვებით, ეს დღე, მხოლოდ მამა ღმერთმა იცის, როდის იქნება.

ავტორის უახლესი წიგნი და მისი ხედვა თანამედროვე უკრაინა-რუსეთის ურთიერთობებზე და ავტორის ხედვა რუსეთზე და რუსეთის მომავალზე. წიგნის რუსეთში არ იყო დაშვებული დასაბეჭდად.

„იქ, სადღაც ზემოთ, სპილენძის ოქსიდის მწვანე საფარით ჩამუქებული ეკლესიის გუმბათებსა და პირქუშ კოშკებს მიღმა, მოცისფრო-მონაცრისფრო ბურუსში კაფე გახვეულა. კაფეში ბევრი პატარა მაგიდა დგას, საიდანაც ჩვენს ქალაქს შეგიძლია გადმოხედო. სწორედ ასე იქცევა თითქმის ყველა, ვისაც ოდესმე აქ უცხოვრია. მე კი მათ ვიცნობდი“, – წერს ლენკა რაინროვა, პრაღის გერმანულენოვანი ლიტერატურის უკანასკნელი წარმომადგენელი, რომელმაც მისთვის და არამხოლოდ მისთვის მნიშვნელოვან ადამიანებს თავის წარმოსახვით კაფეში მიუჩინა ბინა. ვის არ შეხვდები აქ: მაქს ბროდს, ეგონ ერვინ კიშს, ფრანც ვერფელს, თეოდორ ბალკს, ფრანც კაფკას თუ ანა ზეგერსს.

ამ წიგნის მეშვეობით ლიეტუველი საზოგადოება პირველად გაეცნო საქართველოსა და, საერთოდ, კავკასიას. ცხოვრების ბოლომდე არ განელებია მწერალს საქართველოსადმი სიყვარული. მის ლეგენდას „დაწყევლილი ბერები“ ლიეტუველი ბავშვები სასკოლო სახელმძღვანელოში ეცნობოდნენ და მათთვის საქართველო ერთ-ერთ მომაჯადოებელ და საოცნებო მხარედ იყო ქცეული. ლიეტუვურ ლიტერატურულ კრიტიკაში დღემდე კამათობენ იმის თობაზე, ამ ლეგენდებს მართლა უდევს საფუძვლად კავკასიური ფოლკლორი თუ ის მთლიანად ავტორის ფანტაზიის ნაყოფია. ამ კითხვას პასუხი რომ გაეცეს, საჭიროა „კავკასიური ლეგენდების“ გაცნობა და სათანადოდ შესწავლა. სწორედ ამ მიზნით ითარგმნა და გამოიცა ეს პატარა და ფრიად საყურადღებო წიგნი.

რომანი „ცოლი“ მოგვითხრობს „საერთაშორისო წითელი ჯვრის“ წარმომადგენლისა და მისი ინგლისელი მეუღლის ცხოვრებას ღაზაში, 1974 წელს, ქიფურის ომში ისრაელის გამარჯვების შემდეგ. ნაწარმოებს საფუძვლად დაედო ავტორის მშობლების ცხოვრება. მამამისი იმ წლებში „წითელი ჯვრის“ წარმომადგენელი იყო ღაზაში. რომანმა მოიპოვა პრემიები „ფემინა“ და „მედიჩი“.

უძველესი სამხედრო ტრაქტატი, რომელშიც შეჯამებულია ძველ ჩინელთა საომარი გამოცდილება და ახსნილია ომის ბევრი მნიშვნელოვანი კანონი. 25 საუკუნის წინ უაღრესად ლაკონური და ამასთან ხატოვანი ენით დაწერილი ნაწარმოები ისეთნაირად წარმოაჩენს ომის ვითარებასა და მის კანონებს, რომ მათი მისადაგება შეიძლება ადამიანთა ცხოვრების თითქმის ყველა სფეროსთვის. სვენ ძძის სამხედრო ხელოვნება დღემდე პოპულარულია მთელ მსოფლიოში, რადგან იმთავითვე გასცდა სამხედრო ხელოვნების ვიწრო ფარგლებს და ძველი დროიდან მოყოლებული მას იყენებდნენ პოლიტიკაშიც, კომერციაშიც, სპორტშიც და ა.შ. ყველგან, სადაც კი ადგილი ჰქონდა და აქვს რაიმე ბრძოლას ან კონკურენციას, აშკარასა თუ ფარულს.

რაულ ჩილაჩავა ამ კრებულში წარმოდგენილი ლექსებით ჩვენს შფოთიან და მღელვარე დღევანდელობას ეხმიანება. აქ ერთმანეთთან გადაწნულია ფილოსოფიური, სამოქალაქო და სატრფიალო ლირიკა, მოისმის აფხაზეთის ტრაგედიისა და რუსეთ-უკრაინის ომის დრამატული ექო, ხმიანობს რწმენის, იმედისა და აღორძინების ოპტიმისტური სიმიც. კრებული გამოირჩევა თავანკარა ქართულით, პოეტური საზომებისა და სახეების მრავალფეროვნებით, დახვეწილი რითმებით, შინაგანი მუსიკითა და წერის მაღალი კულტურით.

ყველა მასწავლებელს აწუხებს კითხვა, როგორ ვასწავლოთ ქართული ენა და ლიტერატურა? რა სისტემითა და რა სახით დავეხმაროთ მოსწავლეებს ტექსტების ათვისებასა და გაგებაში? რა თქმა უნდა, ეს მხოლოდ საშუალო საფეხურის პედაგოგის პრობლემა არაა და ამ საკითხებზე დაწყებითი საფეხურიდანვე აქტიურად უნდა ვფიქრობდეთ, რადგან წაკითხულის გააზრების უნარი, კრიტიკული აზროვნების უნარი თუ ახალგაზრდას სათანადო დონეზე გააზრებული არ აქვს, ის ვერანაირად გაართმევს თავს უმაღლეს სასწავლებელში აკადემიურ ცხოვრებას და ვერ იქნება წარმატებული სტუდენტი.

სახელმძღვანელოში შეხვდებით ერთიანი ეროვნული გამოცდების პროგრამით გათვალისწინებულ მრავალფეროვან მასალას: საგამოცდო ფორმატის 18 ტესტსა და დამატებით სავარჯიშოებს, ასევე, ერთიანი ეროვნული გამოცდების ინგლისური ენის ტესტებში მოცემულ დავალებათა მსგავსი ტიპის სავარჯიშოებს. სახელმძღვანელო შედგენილია საერთაშორისო სერტიფიკატის მქონე მასწავლებლების მიერ, რომლებიც მრავალი წლის განმავლობაში ნაყოფიერად მოღვაწეობენ საგანმანათლებლო სფეროში.

„გაუგებრობა მოსკოვში“ ბევრს მოგვითხრობს ბოვუარზე, მათ შორის, მის შეხედულებებზე ურთიერთობებისა და ოჯახის შესახებ. სასოწარკვეთილ ფემინისტს, რომელმაც გამოაცხადა ოჯახური კავშირებისგან თავისუფლება, შესაძლოა, ეს კავშირები არანაკლებ სჭირდებოდა, ვიდრე ნებისმიერ სხვა „ჩვეულებრივ“ ქალს. ასე რომ, ნიკოლი და ანდრე, შუახნის ცოლ-ქმარი, საბჭოთა მოსკოვში ჩადიან. აქ ცხოვრობს ანდრეის მეგობარი მაშა (ამ გმირს ჰყავს პროტოტიპი – მთარგმნელი ლენა ზონინა, სარტრის მეგობარი). მაშას შეხედვით, რომელიც გაიზარდა ქვეყანაში, სადაც ქალებმა, საბედნიეროდ თუ სამწუხაროდ, მიაღწიეს თანასწორობას, ნიკოლი იხსენებს საკუთარ ახალგაზრდობას. მოსკოვში ვიზიტი არის შემთხვევა, რომ ანდრესთან ცოლ-ქმრული ცხოვრების ეპიზოდები გაიარონ, ბევრი რამ გადააფასონ. მაგრამ – ვაი! – დროს უკან ვერ დააბრუნებ და ნიკოლს ესმის, რომ ასაკთან ერთად არასოდეს დაუძლევია სიცოცხლის შიში, რომლის ეშინია თითქმის სიკვდილზე მეტად და არ გამხდარა ჭეშმარიტად ბედნიერი.

ვისთვისაც საინტერესოა ქართული მწერლობის ბედი საქართველოს გასაბჭოების შემდეგ, საბჭოთა ტოტალიტარიზმის ესთეტიკური საფუძვლების ჩამოყალიბების პროცესი, რთული მოვლენები ამ ეპოქის ლიტერატურასა და ხელოვნებაში, გამომცემლობა „საგა“ გთავაზობთ საბა მეტრეველის მონოგრაფიას „ესთეტიკა საბჭოთა ტოტალიტარიზმისა – პროლეტარული რეალიზმიდან სოციალისტურ რეალიზმამდე“, ბატონ სოსო სიგუას რედაქტორობით.

მშობლები და პედაგოგები წამყვან როლს თამაშობენ მოსწავლეთა წარმატებების მიღწევაში მათემატიკის სწავლების დროს. ბევრ ადამიანში იწვევს გაკვირვებას მათე­მატიკის სწავლების თანამედროვე მეთოდები. გაუკვალავ გზაზე სიარული ზოგჯერ განსაკუთრებული მოთხოვნების წინაშე აყენებს ოჯახებს, რომლებიც აქტიური პედაგოგების როლს ასრულებენ ონლაინ განათლების დროს. ავტორები ხაზგასმით ­აღნიშნავენ, რომ საჭიროა გუნდური მუშაობა თითოეული ბავშვის დასახმარებლად. ეს არის წიგნი, რომელიც აუცილებლად უნდა წაიკითხოთ. იგი ერთმანეთთან აკავშირებს სახლსა და სკოლას, ხელს უწყობს შეხედულებების და იდეების გაცვლას, თანმიმდევ­რული სტრუქტურების შექმნას, მათემატიკის სწავლებას კი გარდაქმნის პოზიტიურ, მაღალხარისხიან და ინკლუზიურ სასწავლო გამოცდილებად.

კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება ადრეული ასაკის ბავშვთა განათლების საინტერესო სამყაროში. მიუხედავად იმისა, სტუდენტი ხართ, პედაგოგი, პედაგოგის ასისტენტი თუ მოხალისე, თქვენ აღმოაჩენთ, რომ სკოლამდელი განათლება არის სწრაფად განვითარებადი სფერო, რომელიც გთავაზობთ მომხიბვლელ ახალგაზრდებთან, 3 დან 5 წლამდე ასაკის ბავშვებთან მუშაობის შეუზღუდავ შესაძლებლობებს. ტრენინგი და კვალიფიკაციის დამადასტურებელი დოკუმენტები, რომლებიც შესაძლოა დაგჭირდეთ ამ სფეროში მუშაობის დასაწყებად, აღწერილია მე -13 თავში – პროფესიონალიზმის წახალისება. სკოლამდელი ასაკის ბავშვთა აღზრდის სპეციალისტის (CDA) ტრენინგის შესახებ ინფორმაცია შეგიძლიათ იხილოთ დანართში A.

„როგორ გავძარცვოთ შვეიცარიული ბანკი“ დეტექტიური ჟანრის ნაწარმოებია. მასში ავტორი ოსტატურად აღწერს სოციალური სინამდვილის ამსახველ მოვლენებსა და ხაზს უსვამს შვეიცარიის საბანკო სისტემისადმი ადამიანების პატივისცემას. როგორ ხდება წარსულში მძარცველის, კერძო დეტექტივისა და ზოგიერთი დილეტანტის ჩართვა შვეიცარიული ბანკის ყველაზე დახვეწილი ძარცვის პროექტში? გეგმა შესაშური დახვეწილობით სრულდება, მაგრამ, მიუხედავად ყველაფრისა, შვეიცარიული ბანკი მაინც რჩება კარგად შექმნილი და დაცული სტრუქტურის სინონიმად.

ოღუზ ათაის რომანი, „ხელმოცარულები“, 1997 წელს იუნესკოს მიერ თურქული ლიტერატურის რჩეულ ნაწარმოებად იქნა აღიარებული. ოღუზ ათაი 1977 წლის 13 დეკემბერს სრულიად ახალგაზრდა, 43 წლისა, თავის ავთვისებიანი სიმსივნით გარდაიცვალა.