წიგნები

„გაუგებრობა მოსკოვში“ ბევრს მოგვითხრობს ბოვუარზე, მათ შორის, მის შეხედულებებზე ურთიერთობებისა და ოჯახის შესახებ. სასოწარკვეთილ ფემინისტს, რომელმაც გამოაცხადა ოჯახური კავშირებისგან თავისუფლება, შესაძლოა, ეს კავშირები არანაკლებ სჭირდებოდა, ვიდრე ნებისმიერ სხვა „ჩვეულებრივ“ ქალს. ასე რომ, ნიკოლი და ანდრე, შუახნის ცოლ-ქმარი, საბჭოთა მოსკოვში ჩადიან. აქ ცხოვრობს ანდრეის მეგობარი მაშა (ამ გმირს ჰყავს პროტოტიპი – მთარგმნელი ლენა ზონინა, სარტრის მეგობარი). მაშას შეხედვით, რომელიც გაიზარდა ქვეყანაში, სადაც ქალებმა, საბედნიეროდ თუ სამწუხაროდ, მიაღწიეს თანასწორობას, ნიკოლი იხსენებს საკუთარ ახალგაზრდობას. მოსკოვში ვიზიტი არის შემთხვევა, რომ ანდრესთან ცოლ-ქმრული ცხოვრების ეპიზოდები გაიარონ, ბევრი რამ გადააფასონ. მაგრამ – ვაი! – დროს უკან ვერ დააბრუნებ და ნიკოლს ესმის, რომ ასაკთან ერთად არასოდეს დაუძლევია სიცოცხლის შიში, რომლის ეშინია თითქმის სიკვდილზე მეტად და არ გამხდარა ჭეშმარიტად ბედნიერი.

ვისთვისაც საინტერესოა ქართული მწერლობის ბედი საქართველოს გასაბჭოების შემდეგ, საბჭოთა ტოტალიტარიზმის ესთეტიკური საფუძვლების ჩამოყალიბების პროცესი, რთული მოვლენები ამ ეპოქის ლიტერატურასა და ხელოვნებაში, გამომცემლობა „საგა“ გთავაზობთ საბა მეტრეველის მონოგრაფიას „ესთეტიკა საბჭოთა ტოტალიტარიზმისა – პროლეტარული რეალიზმიდან სოციალისტურ რეალიზმამდე“, ბატონ სოსო სიგუას რედაქტორობით.

მშობლები და პედაგოგები წამყვან როლს თამაშობენ მოსწავლეთა წარმატებების მიღწევაში მათემატიკის სწავლების დროს. ბევრ ადამიანში იწვევს გაკვირვებას მათე­მატიკის სწავლების თანამედროვე მეთოდები. გაუკვალავ გზაზე სიარული ზოგჯერ განსაკუთრებული მოთხოვნების წინაშე აყენებს ოჯახებს, რომლებიც აქტიური პედაგოგების როლს ასრულებენ ონლაინ განათლების დროს. ავტორები ხაზგასმით ­აღნიშნავენ, რომ საჭიროა გუნდური მუშაობა თითოეული ბავშვის დასახმარებლად. ეს არის წიგნი, რომელიც აუცილებლად უნდა წაიკითხოთ. იგი ერთმანეთთან აკავშირებს სახლსა და სკოლას, ხელს უწყობს შეხედულებების და იდეების გაცვლას, თანმიმდევ­რული სტრუქტურების შექმნას, მათემატიკის სწავლებას კი გარდაქმნის პოზიტიურ, მაღალხარისხიან და ინკლუზიურ სასწავლო გამოცდილებად.

კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება ადრეული ასაკის ბავშვთა განათლების საინტერესო სამყაროში. მიუხედავად იმისა, სტუდენტი ხართ, პედაგოგი, პედაგოგის ასისტენტი თუ მოხალისე, თქვენ აღმოაჩენთ, რომ სკოლამდელი განათლება არის სწრაფად განვითარებადი სფერო, რომელიც გთავაზობთ მომხიბვლელ ახალგაზრდებთან, 3 დან 5 წლამდე ასაკის ბავშვებთან მუშაობის შეუზღუდავ შესაძლებლობებს. ტრენინგი და კვალიფიკაციის დამადასტურებელი დოკუმენტები, რომლებიც შესაძლოა დაგჭირდეთ ამ სფეროში მუშაობის დასაწყებად, აღწერილია მე -13 თავში – პროფესიონალიზმის წახალისება. სკოლამდელი ასაკის ბავშვთა აღზრდის სპეციალისტის (CDA) ტრენინგის შესახებ ინფორმაცია შეგიძლიათ იხილოთ დანართში A.

„როგორ გავძარცვოთ შვეიცარიული ბანკი“ დეტექტიური ჟანრის ნაწარმოებია. მასში ავტორი ოსტატურად აღწერს სოციალური სინამდვილის ამსახველ მოვლენებსა და ხაზს უსვამს შვეიცარიის საბანკო სისტემისადმი ადამიანების პატივისცემას. როგორ ხდება წარსულში მძარცველის, კერძო დეტექტივისა და ზოგიერთი დილეტანტის ჩართვა შვეიცარიული ბანკის ყველაზე დახვეწილი ძარცვის პროექტში? გეგმა შესაშური დახვეწილობით სრულდება, მაგრამ, მიუხედავად ყველაფრისა, შვეიცარიული ბანკი მაინც რჩება კარგად შექმნილი და დაცული სტრუქტურის სინონიმად.

ოღუზ ათაის რომანი, „ხელმოცარულები“, 1997 წელს იუნესკოს მიერ თურქული ლიტერატურის რჩეულ ნაწარმოებად იქნა აღიარებული. ოღუზ ათაი 1977 წლის 13 დეკემბერს სრულიად ახალგაზრდა, 43 წლისა, თავის ავთვისებიანი სიმსივნით გარდაიცვალა.

Godesses are famously beautiful. When one such girl suddenly appeared in an early Bronze Age town near modern Akhaltsikhe from the sky with amazing magical powers, she is assumed to be the daughter of their Moon Godess, Ka-Mar. But, she was actually a tourist to Georgia who accidentally triggered a time-gate from far in their future.

ორჰან ველის ლექსები პირველად 1936 წელს მეჰმეთ ალი სელის ფსევდონიმით ყოველთვიურ ლიტერატურულ ჟურნალ Varlık-ში გამოქვეყნდა. 1941 წელს ოქთაი რიფათთან და მელიჰ ჯევდეთთან ერთად გამოსცა კრებული Garip (უცხო, უცნაური, ყარიბი), რომელსაც ორჰან ველის მიერ დაწერილი წინათქმა-მანიფესტი უძღოდა. მომდევნო წლებში კი დაიბეჭდა ორჰან ველის ლექსების სხვადასხვა კრებულები: „რასაც ვერ დავთმობ“ (1945), „დასთანის მსგავსი“ (1946), „ისევ და ისევ“ (1947) და „პირისპირ“ (1949). 1949 წელს თავად დაიწყო ჟურნალ Yaprak-ის გამოცემა. ორჰან ველი 1950 წლის 14 ნოემბერს, 36 წლის ასაკში ტვინში სისხლის ჩაქცევით გარდაიცვალა. დაკრძალულია სტამბოლის აშიანის სასაფლაოზე.

მარკიან კამიშის წიგნი „ოფორმლიანდია ანუ ზონაში გასეირნება“ ჩორნობილის მხარის ემოციური განზომილებაა, არალეგალი „სტალკერი“ ტურისტების სამყაროში ჩაყვინთვა. ამ წიგნში თქვენ ვერ იპოვით ზონის სტანდარტულ აღწერას, ჩორნობილის ავარიის ჭეშმარიტ მიზეზებზე მოსაწყენ თხრობასა და მსჯელობებს. აქ შიგნიდანაა მიპყრობილი მზერა არალეგალურ ტურიზმზე გაუცხოების ზონაში, რომელიც თითქმის ორმოცი წელია უკრაინის პოლესიეს უნიკალური ტერიტორიაა. აქაა ზურმუხტოვანი ჭაობები, ჩასაფრებული მილიცია და დაკოჟრილ-დასისხლიანებული ფეხები. აქაა ღამეული პრიპიატის საშიში თავსხმები და მომხიბლავი განთიადები. წიგნი ილუსტრირებულია ავტორის მიერ გადაღებული ფოტოებით.

„სტამბოლელი ელეფთერია“ 1955 წლის 6-7 სექტემბრის მოვლენების წინ დაწყებულ სიყვარულზე მოგვითხრობს. ამ დროს სტამბოლში ბერძნული უმცირესობის ყველაზე დაუნდობელი დარბევა განხორციელდა. თუმცა წიგნში აღწერილი სასიყვარულო თავგადასავალი ამ ტრაგიკული მოვლენების დასრულებასთან ერთად არ დამთავრებულა. ჭეშმარიტი სიყვარული მთავრდება? თუ ვინმე ამ სიყვარულის კვალს დაადგება, ადგილებს, სიმღერებს, ძველ მეგობრებსა და ძველ სტამბოლს, ნაცნობებს იპოვის, მაშინ – არა! 

აიშე ქულინის რომანი „სტამბოლის ბოლო მატარებელი“ (Nefes Nefese – თურქულად ნიშნავს სირბილისგან გამოწვეულ გახშირებულ სუნთქვას, ამიტომ თითქმის ყველა უცხო ენაზე ის ითარგმნა, როგორც „სტამბოლის ბოლო მატარებელი“), რომელმაც დაიმსახურა იტალიის ერთ-ერთი პრესტიჟული ჯილდო Premio Roma. რომანს საფუძვლად უდევს ნამდვილი ამბავი, რომელიც ეხება ჰოლოკოსტის დროს თურქი დიპლომატების მიერ თურქი ებრაელების გადარჩენის ისტორიას. მოვლენები ვითარდება მეორე მსოფლიო ომის დროს თურქეთში, საფრანგეთში, კაიროსა და ევროპის სხვადასხვა ქალაქებში და ასახავს ოსმალეთის იმპერიის ერთ-ერთი ბოლო მინისტრის ქალიშვილისა და ებრაელი ბიჭის სიყვარულის ისტორიას.

რომანი „მისხალი ერთგულება“ მოგვითხრობს ჩაუშესკუს დიქტატურის პერიოდში სიმდიდრისკენ დაუოკებელი ლტოლვით შეპყრობილი მამაკაცის ამბავს, რომელიც საყვარელ ქალს მილიონების შოვნას ანაცვალებს. იანკუ – გაზულუქებული და ჯიბესავსე სასტიკი საქმოსანი; აკილინა, ულამაზესი ახალგაზრდა ქალი, დაუცველი, მაგრამ ამაყი და მებრძოლი, და იტალიელი ბიზნესმენი, რომელიც ნავთობისა და დოლარების მორევში ადამიანობის, სულიერების შენარჩუნებას ცდილობს. თუმცა ის გარემოებათა ტყვეა, იმასაც აღიარებს, რომ ეს მისი ცხოვრებაა, რომელიც განუსაზღვრელი შესაძლებლობების კარს უხსნის. ფული მისთვის ყველაფრის გასაღებია, ყველა დაბრკოლების გადალახვის, ცხოვრებით ტკბობის საშუალება და ამისთვის ბევრი რამის დათმობა უწევს, უპირველესად კი სიყვარულის. დიახ, ეს არის კომპრომისებით აღსავსე ცხოვრება, ბოროტებასა და ძალადობასთან შეგუება, მაგრამ მას სულში მაინც დარჩა სუსტად მოკიაფე წერტილი – მისხალი ერთგულება, რომელმაც მაშინ იხსნა, როცა არ ელოდა.

ჩუმად და გესლიანად წარმოთქმული წინადადება იუბილეზე გულის ინფარქტს და სისხლისღვრას იწვევს. რადგან ათეული წლების წინ, ომის ბოლოს ორი პატარა ძმის მეკლენბურგიდან გაქცევისას რაღაც მოხდა, რასაც რომანის გმირები ვერც ივიწყებენ და ვერც პატიობენ ერთმანეთს და შვეიცარიულ-გერმანულ ოჯახში, რომლის ამბავსაც გვიყვება რომანი, ერთ უბედურებას მეორე მოსდევს. რომანი „ვოდი“ მოგვითხრობს სხვადასხვა ეპოქებზე, მოქმედება გერმანიასა და შვეიცარიაში ვითარდება, მწერალი იყენებს სხვადასხვა რეგიონების დიალექტს და გვიყვება საინტერესო ამბებს მთელი სამყაროს შესახებ: სტამბის შესახებ მეკლენბურგში, საათების მანუფაქტურაზე შვეიცარიაში, საიდუმლო ლოჟებსა და ხელოვანების წრეებზე, ნაცისტებსა და მათ მოწინააღმდეგეებზე, ბურჟუაზიის წარმომადგენლებსა და Hell‘s Angels–ის წევრებზე, სიმხდალესა და სიმამაცეზე, ომსა და დევნაზე, საიდუმლოებზე, ტყუილებზე, სიკვდილსა და ახალ დასაწყისზე. და რომანში მუდმივად ჩნდება სათაურის პროტოტიპი ვოდი, ველური მონადირე ჩრდილოეთ გერმანული თქმულებიდან, რომელზეც დაუსჯელად ვერ იხუმრებ, რადგან მთელი ცხოვრების მანძილზე არ დაგანებებს თავს . . .

„რა უნდათ ადამიანებს ჩემგან?! რატომ დამდევენ?! ასე მკაცრები რად არიან? მე ხომ ერთი ჩვეულებრივი მსახიობი ვარ!“ - ამ სიტყვებით მთავრდება კლაუს მანის ცნობილი რომანი „მეფისტო“. სიტყვებს რომანის მთავარი გმირი ჰენდრიკ ჰეფგენი წარმოთქვამს სასოწარკვეთილების წუთებში. მას მართლაც ვერაფერს უსაყვედურებ. გამორჩეული ნიჭის მქონე მსახიობია, რომელიც თავბრუდამხვევ კარიერას იკეთებს. ამis მისაღწევად ჰენდრიკ ჰეფგენს არ უწევს იმ უამრავ დანაშაულში მონაწილეობის მიღება, რომელსაც ნაციონალ-სოციალისტური რეჟიმი სჩადის. პირიქით, საუკეთესო მეგობარს საკონცენტრაციო ბანაკიდანაც კი იხსნის. მაშ რატომ სტოვებს სახელგანთქმულ მსახიობს ნელ-ნელა ყველა მისთვის ღირებული ადამიანი? კეთილი საქმეები, რომლებსაც სჩადის, სიკეთის გულწრფელი სამსახურია თუ რამე გათვლა? ვინ არის სინამდვილეში ჰენდრიკ ჰეფგენი, იგივე მეფისტო? ხელისუფლების მაამებელი ტაკიმასხარა თუ ნაცისტური რეჟიმის წინააღმდეგ ფარულად მოქმედი გმირი? 

წინამდებარე წიგნის მიზანია, ხელი შეგიწყოთ “სიბერის” შესახებ ღრმად გამჯდარი ნეგატიური ხედვების შემოტრიალებაში. ავტორი ახალგაზრდობაშივე იყო დაკავებული ინფორმაციის მოძიებით იმის თაობაზე, თუ როგორ შეუძლიათ მამაც და დამოუკიდებელ ადამიანებს გამოიყენონ თავიანთი პოტენციალი მხცოვან ასაკამდე. 2019 წლის დეკემბერში ავტორმა ამ თემაზე ისაუბრა თბილისში TEDx-ისთვის. დასძლიო ყოველდღიური ცხოვრების რუტინა, ცხოვრებისგან შთაგონება მიიღო, კრეატიულად მოაწყო და ყველაფერს სხვანაირად შეხედო - ეს არის საიდუმლო რჩევა შინაგანი ახალგაზრდობის შენარჩუნებისთვის.

ჟურნალისტი მამაკაცი, სახელად მიკელე, ფიქრობდა, რომ ოჯახი ბედნიერი იყო, ცოლი და ქმარი ერთმანეთს ეწყობოდნენ, დროს ატარებდნენ, მოგზაურობდნენ, შვილებს ზრდიდნენ, წიგნებს კითხულობდნენ, მაგრამ ჯემამ ის ერთ დღეს, მოულოდნელად, სახლიდან მაინც გააძევა, რის გამოც ფეხქვეშ მიწა გამოეცალა. სასოწარკვეთილებაში ჩავარდნილმა მამაკაცმა თავი რედაქ­ტორის მიერ შემოთავაზებული საქმის გამოძიებას შეაფარა; მომხდარი დანაშაული პროფესიონალურად გაშიფრა და დასკვნის გამოტანაში პროკურორს თავისი კვლევები წარუდგინა. გამოძიების პარალელურად, მიკელე საყვარელ მეუღლესა და შვილებზე ფიქრს არასოდეს წყვეტდა, მათთან დაბრუნებაზე განუწყვეტლივ ოცნებობდა. საფრთხისა და ფათერაკების მოყვარულმა ჯემამ ის ამასობაში სვინგერების კლუბში მიიტყუა, სხვადასხვა შემთხვევაში გამოცადა და ერთგულება დაამტკიცებინა. ამ რომანის სახით მკითხველი სტილისტური ინტერვენციით გამორჩეულ და შეიძლება ითქვას, ერთობ უჩვეულო ნიმუშს გაეცნობა.