თარგმანი

"ეჰ ჯო" სემულე ბეკეტის მიერ 1965 წელს შექმნილი ტელეპიესაა, რომლის თემატიკა, სჯობს, ალბათ თვით ბეკეტის სიტყვებით გადმოვცეთ: "მოგონებები კლავს. ამგვარად, თქვენ არ უნდა იფიქროთ კონკრეტული მოვლენების შესახებ, ან უმალ უნდა იფიქროთ, რადგან თუ ასე არ მოიქცევით, არსებობს საფრთხე მათი აღმოჩენისა თქვენს გონებაში. ანუ თქვენ უნდა იფიქროთ მათ შესახებ მცირე ხანს, კარგა ხანს, სანამ ისინი  სამუდამოდ არ დაინთქმებიან მიწის ქვეშ. ასეთია წესი."

კრებული მოიცავს ოლდოს ჰაქსლის 1920-იან წლებში დაწერილ სხვადასხვა ჟანრისა და თემატიკის მოთხრობებს.

ეს პიესა თანამედროვე საზოგადოების მდგომარეობის ჩვეულებრივი პოლიტიკური კომენტარი იქნებოდა, თუკი ენასა და რეალობას შორის დამოკიდებულებას არ დავაყენებთ ეჭვქვეშ, რაც ამ ერთაქტიან პიესაში წინა პლანზეა წამოწეული.

"უფრო ძლიერი" სტრინდბერგის ერთაქტიან ფსიქოლოგიურ პიესათა რიგს ეკუთვნის, რომელშიც ორი მანდილოსანი საუბრობს ერთმანეთთან, უფრო სწორად, ერთი საუბრობს, მეორე კი მხოლოდ ისმენს და ჟესტიკულაციით ავლენს თავის მყოფობას, ანუ პიესა დრამატული მონოლოგის ნიმუშია. პრემიერა შედგა 1889 წელს.

"დედა კურაჟი და მისი შვილები" თანამედროვე თეატრის ერთ-ერთ უდიდეს დრამატულ ნაწარმოებადაა მიჩნეული და ბერტოლტ ბრეხტის ყველაზე მგზნებარე და ფუნდამენტურ განცხადებას წარმოადგენს ომის წინააღმდეგ. პიესის მოქმედება მე-17 საუკუნეში მიმდინარეობს და აგებულია ანა ფირლინგის ("დედა კურაჟი"), მოხეტიალე მოვაჭრის გარშემო, რომელიც თავის ფურგონსა და შვილებს ევროპის რელიგიური ომების ქარცეცხლში დაატარებს.

წინამდებარე თხზულებაში, რომელიც უფრო დიდი წიგნის, "ერების ფსიქოლოგია", ნაკვეთს წარმოადგენს, გუსტავ ლე ბონი ერის ხასიათს, მის ფსიქოლოგიურ მახასიათებლებს, ერების დიფერენცირებასა და ისტორიული ერების ჩამოყალიბების მიზეზებს იკვლევს.

ამ პიესაში კორუმპირებული კომერსანტის ვაჟი მამის ორპირობას ამხელს, მაგრამ იმავდროულად ანადგურებს ადამიანებს, რომელთა ხსნა აქვს მიზნად დასახული. გრეგერს ვერლე აიძულებს თავის მეგობრებს, ეკდალებს, რომ სიმართლე აღიარონ საკუთარი ცხოვრების შესახებ, თუმცა ეს სიმართლე მხოლოდ დამატებით ჭრილობებს აყენებს მათ. პიესაში დაჭრილი იხვი ამ ოჯახისა და, შესაძლოა, იბსენის ყმაწვილური იდეალიზმის განქარვების სიმბოლოს წარმოადგენს.

„უკმაყოფილება კულტურით“ ზიგმუნდ ფროიდის 1930 წლის ნაშრომია. 1921 წელს გამოქვეყნებულ „მასების ფსიქოლოგიასა და ეგოს ანალიზთან“ ერთად იგი ფროიდის ყველაზე ამომწურავი კულტურულ-თეორეტიკული ტრაქტატია. ეს გახლავთ მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი ტექსტი კულტუროლოგიის სფეროში, რომელიც კულტურასა და ინსტინქტურ იმპულსებს შორის კონტრასტებს განიხილავს.

გრაფ ალმავივას ახალგაზრდა ობოლი როზინა შეუყვარდება და მზად არის ყველაფერი გააკეთოს, რათა ბართოლოს გამოგლიჯოს ხელიდან, მის მოხუც მეურვეს, რომელსაც ასევე სურს როზინას შერთვა. ცდილობს რა გეგმის ფარულად განხორციელებას, გრაფი ხვდება ფიგაროს, ხუმარასა და მაჭანკალს, რომელიც ჩანაფიქრის განხორციელებაში ეხმარება.

იონესკოსთვის დამახასიათებელ აბსურდულ სიტუაციაში აკადემიკოსს საბაკალავრო გამოცდის ჩაბარება უწევს, რომელსაც ვერ აბარებს და მრავლობით მიზეზებს ეძებს თავის გასამართლებლად. პიესის პრემიერა 1966 წლის 14 მარტს შედგა თეატრ "ოდეონში".

"ჯალათი" უკიდურესად ინტენსიური მოთხრობაა, რომელშიც ავტორი ადამიანის ბუნებას კიცხავს, მარადიულად რომაა ბოროტებას გადაწნული; ღმერთი გულგრილია ადამიათა ხვედრისადმი; მესიას არ ძალუძს ადამიანთა ხსნა. ჯალათია ერთადერთი, ვისაც ეს ძალუძს, სპობს რა მათი ბიწიერი ქმედებების შედეგს დედმიწაზე.

"ცხოვრების მეცნიერება" იკვლევს ინდივიდუალურ ფსიქოლოგიას, როგორც დამოუკიდებელ მეცნიერებას და მის სხვადასხვა ასპექტებს განიხილავს ყოველდღიურ ცხოვრებისეულ მოვლენებთან მიმართებით, როგორიცაა სიყვარული, ქორწინება, სექსი, ბავშვთა აღზრდა და სხვა, ამ ყველაფერს კი არასრულყოფილებისა და უპირატესობის კომპლექსების ჭრილში აკეთებს. "ცხოვრების მეცნიერება" - ესაა ფუძემდებლური ტექსტი ფსიქოანალიზის ისტორიაში.

მეორე მსოფლიო ომის პერიოდში დევნილობისას დაწერილი პიესა ძველ ჩინურ ლეგენდასთანაა კავშირში, რომელშიც ორი ქალი ერთსა და იმავე ბავშვზე აცხადებს პრეტენზიას. გაიძვერა მოსამართლე აზდაკის წყალობით ამბავს კეთილი დასასრული აქვს.

მოლიერის ერთ-ერთი ყველაზე საკამათო პიესა, ტარტიუფი, პირველად 1664 წელს დაიდგა. ესაა ოჯახის უფროსის, ორგონის ისტორია, რომელიც ტარტიუფის გავლენის ქვეშაა მოქცეული, თვითმარქვიასი, რომელიც ღვთისმოსავად აჩვენებს თავს და ღვთის სახელით საუბრობს.

"ახალგაზრდა ვერტერის ვნებანი" - ესაა მგრძნობიარე, არტისტული ახალგაზრდა კაცის ისტორია, რომელსაც მეგობრის საცოლე, ლოტტა შეუყვარდება. ვერტერი მიდის, მაგრამ ბრუნდება, გრძნობს რა საკუთარ თავს უიმედოდ. გაუზიარებელი სიყვარულითა და ცხოვრების სიცარიელის გრძნობით დათრგუნული ვერტერი სიცოცხლეს თვითმკვლელობით ასრულებს.

საფრანგეთში 1937 წელს გამოქვეყნებული ეს უმნიშვნელოვანესი ესსეი შემობრუნების მომენტად ითვლება სარტრის ფილოსოფიაში. მის შექმნამდე სარტრი მჭიდროდ იყო დაკავშირებული ფენომენოლოგიას, კერძოდ ჰუსერლსა და ჰაიდეგერს. წინამდებარე ნაშრომით სარტრმა შეუტია ტრანსცენდენტული ეგოს ჰუსერლისეულ გაგებას, ხოლო ჰუსერლთან განხეთქილებამ, თავის მხრივ, ხელი შეუწყო სარტრის გადასვლას ფენომენოლოგიიდან ეგზისტენციალურ დოქტრინებზე.