დრამატურგია

„ქოეფორები“ მეორე ნაწილია ესქილეს ტრილოგიისა „ორესტეა“. პიესა გადმოგვცემს შურისგებას მკვლელობისათვის. სამშობლოდან გაძევებული ყრმა უფლისწული - ორესტე, დავაჟკაცებული ბრუნდება შინ და დის, ელექტრას, თანადგომით შურს იძიებს მამის მკვლელზე.

ტრილოგიის პირველი პიესა აღწერს მოვლენებს, რომლებიც ტროას ომიდან აგამემნონის დაბრუნებას მოჰყვება, კერძოდ კი მისი კონკუბინა კასანდრასა და ათავად მეფის მკვლელობას კლიტემნესტრას მიერ. პიესა აგამემნონის ვაჟის, ორესტეს დაბრუნების წინასწარმეტყველებით სრულდება.

ართურ შნიცლერის პიესა "ფერხული" ათი ეროტიული დიალოგისგან შედგება, რომლებშიც ვნება, ძალაუფლება, იმედგაცრუება და სიყვარულის ჟინია აღწერილი. პიესის მონაწილეები არიან ყველა სოციალური კლასის წარმომადგენლები, პროლეტარიატიდან არისტოკრატიამდე. 

"ფერხულის" პრემიერა 1920 წლის 23 დეკემბერს შედგა ბერლინის თეატრში Kleines Schauspielhaus და მყისვე უდიდეს სკანდალად მოინათლა. ქართულად ქვეყნდება პირველად.

ღატაკივით ჩაცმული მამაკაცი, ვინც საკუთარ თავს წმინდა ანტუანს უწოდებს, გარდაცვლილი ქალბატონის გაცოცხლებას ითხოვს. პიესა, რომელიც სატირული ფორმით სიკვდილის გარდუვალობის დემონსტრირებას ახდენს, 1904 წელს შეიქმნა, თუმცა პირველი წარმოდგენა არა ორიგინალის (ფრანგულ), არამედ გერმანულ ენაზე შედგა.

ვერონის ორი დაპირისპირებული ოჯახის ქალ-ვაჟი ფარულად იქროწინებს, თუმცა ისე მოხდება, რომ ვაჟს მკვლელობისთვის ქალაქიდან გააძევებენ. სავარაუდოდ რეალურ სიუჟეტზე დაფუძნებული დრამა ავტორის სიცოცხლეშივე უაღრესად პოპულარულ ნაწარმოებად იქცა და "ჰამლეტთან" ერთად დღემდე ყველაზე ხშირად იდგმება სცენაზე. შექმნილია 1595 წელს.

ახალგაზრდა და მომხიბლავი ქალი გამვლელების მოზიდვა-ცდუნებას ცდილობს, მაშინ, როდესაც ლოგინში "გარდაცვლილი" ქმარი უწევს. დე ფილიპოსეული განუმეორებელი იუმორით შეზავებული მოქმედების ადგილი 1960-იანი წლების იტალიაა, ეკონომიურ ბუმსა და უმუშევრობის გაწელილ კრიზისს შორის. 1965 წელს დაწერილი პიესა არაერთხელ იქნა ეკრანიზებული და დადგმული სცენაზე.

"მეთორმეტე ღამე" - ესაა მხიარული პიესა უპასუხო, ცალმხრივი სიყვარულის შესახებ. ტყუპები საზღვაო კატასტროფის განცდის შემდეგ უცხო მიწაზე აღმოჩნდებიან. პირველ მათგანს, ვიოლას, ორსინო შეუყვარდება, ვინც ოლივიაშია შეყვარებული, რომელსაც, თავის მხრივ, ვიოლა შეუყვარდება, ამ უკანასკნელს კი მალვოლიო აღმერთებს. გამოჩნდება სებასტიანო... ფერიცვალებათა სერიის შემდეგ ყველაფერი კეთილად სრულდება. პიესა თარიღდება 1601-02 წლებით.

"ციურ ბადეთა კუნძულზე" - ესაა პიესა იმის შესახებ, თუ რას აკეთებს თითოეული ჩვენგანი ცხოვრებაში, მიუხედავად სქესისა და ეროვნებისა, მიუხედავად იმისა, აცნობიერებს და სურს თუ არა მას ამის გაკეთება, და რას იღებს ყოველივეს შედეგად.

"ჭირვეულის მორჯულება" უილიამ შექსპირის კომედიაა, რომელიც, მკვლევართა აზრით, 1590 და 1592 წლებს შორის უნდა იყოს დაწერილი. ესაა პიესა პიესაში, სადაც მთავარი პერსონაჟი პეტრუჩიო  ფსიქოლოგიური წნეხის გზით ცდილობს ჭირვეული და ქედმაღალი კატარინას მორჯულებას. ზოგი კრიტიკოსის აზრით პიესა მიზოგინიის ელემენტებს შიცავს.

"ტრაგიკული ბუფონადა, რომელშიც ნიღბების ფორმითაა ნაჩვენები ჩვენი დროის მოსკოვის ნეპმენთა მთელი რიგი" - ასე დაახასიათა ავტორმა საკუთარი პიესა, რომელიც 1920-იანი წლების საბჭოთა რეალობის ერთ-ერთ გამოვლინებას ასახავს. პიესის პრემიერა 1926 წლის 28 ოქტომბერს შედგა ვახტანგოვის სახელობის თეატრში.

„ივანოვი“ ჩეხოვის პირველი პიესაა, რომელიც სცენაზე დაიდგა. იგი გადმოგვცემს უნივერსიტეტში განათლებამიღებული თავადის, ნიკოლაი ივანოვის სულიერ დრამას, ადამიანისა, რომელიც ვერ პოულობს რა დაღლილობისა და მოწყენილობის მიზეზს, ვერ პოულობს რა პასუხს კითხვებზე, მათი სიმძიმის ქვეშ ისრისება. პიესის პირველი ვერსიის პრემიერა შედგა 1887 წლის 19 ნოემბერს მოსკოვში, კორშის თეატრში.

„დარაჯი“ ჰაროლდ პინტერის ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან პიესად მიიჩნევა, რომლის მთავარი თემა, ისევე, როგორც პინტერის მრავალ პიესაში, ადამიანებს შორის კომუნიკაციის დამყარების უუნარობა და აქედან გამომდინარე, მათი იზოლაციაა. პიესა აბსურდის თეატრის სტილშია დაწერილი. პრემიერა შედგა ლონდონის Arts Theatre Club-ში 1960 წლის 27 აპრილს.

არისტოფანე (446-386 ჩვ. წ.ა.) - ანტიკური საბერძნეთის კომედიოგრაფი, შერაცხული „კომედიის მამად“. მისი სავარაუდო ორმოცი პიესიდან სრულადაა შემორჩენილი თერთმეტი.

„ჰენრი მეოთხე, ნაწილი I” გახლავთ უილიამ შექსპირის ისტორიული თხზულება, რომელიც დაწერილი უნდა იყოს არა უგვიანეს 1597 წლისა. იგი მოიცავს ჰენრი ბოლინგბროკოის, იგივე ჰენრი IV-ის მეფობის პერიოდს, დაწყებულს 1402 წლიდან, როდესაც მის წინააღმდეგ აჯანყებას ეყრება საფუძველი, ხოლო სრულდება შრიუსბერიში აჯანყებულთა დამარცხებით 1403 წელს. პიესა უაღრესად პოპულარული იყო, როგორც მაყურებლებს შორის, ასევე კრიტიკოსთა წრეში.

„მოვალეობის მსხვერპლნი“ ავტობიოგრაფიული ელემენტების შემცველი პიესაა, რომელიც 1953 წელს გამოქვეყნდა. პიესა სხვადასხვა თემებს მოიცავს, მაგრამ მთავარი მასში, როგორც სახელწოდებიდანაც ჩანს მოვალეობაა, რისი აღსრულება თანამედროვე სამყაროში მსხვერპლს მოითხოვს. იყო მოვალეობის მსხვერპლი, იონესკოს ენაზე ნიშნავს მიუზღო საზოგადოებას თავისი - შეესაბამებოდე ნორმებს, მონაწილეობას იღებდე გამოძიებაში, დააბეზღო მეზობელი და ა.შ. პიესის პრემიერა 1953 წლის თებერვალში შედგა პარიზის თეატრში „Théâtre du Quartier latin“.

„მამა“ სტრინდბერგის მიერ 1887 წელს შექმნილი დრამაა, რომელშიც კონფლიქტის საფუძველი დედასა და მამას შორის ქალიშვილის მომავალი ბედის შესახებ განსხვავებული აზრია, თუმცა კონფლიქტი სწრაფად სცდება ერთი ოჯახის ფარგლებს და საყოველთაო ხასიათს იღებს. აქ იკითხება სქესთა შორის ბრძოლა, ქალის ადგილი საზოგადოებაში და ასევე, მამაკაცის დანიშნულება ცხოვრებაში.