ზვიგენის კუჭის შიგთავსი ბოთლს შეიცავს, რომელშიც სამ სხვადასხვა ენაზე შესრულებული დაზიანებული წერილია. ერთობლივად ისინი კაპიტან გრანტის ადგილმდებარეობის გასაღებს იძლევა, რომლის გემი "ბრიტანია" ზღვაში დაიკარგა. ლორდი გლენარვანი ცოლთან, ჰარი გრანტის ორ შვილსა და ეკიპაჟთან ერთად კაპიტნის საძებნელად მიერმართება რთულსა და თავგადასავლებით აღსავსე მოგზაურობაში.
"ზადიგი, ანუ ბედისწერა" 1747 წელს შექმნილი ფილოსოფიური ნოველაა, რომელიც ანტიკური ბაბილონის ფილოსოფოს ზადიგის ცხოვრება აღწერს. წიგნი არ აცხადებს ისტორიული აკურატულობის პრეტენზიას. ნაწარმოებში წამოჭრილი ზოგი პრობლემა ვოლტერის თანამედროვე სოციალურ-პოლიტიკურ საკითხს ეხება, თუმცა მთავარი ადამიანის ამქვეყნიური უძლურებაა ბედისწერის წინაშე.
"ნათან ბრძენი" (1779) ლესინგის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული პიესაა, რომლის მოქმედება მესამე ჯვაროსნული ლაშქრობის პერიოდის იერუსალიმში ხდება, რომელიც მუსულმანთა ბატონობის ქვეშ იმყოფება. პიესის მთავარი თემა იუდაიზმს, ქრისტიანობასა და მაჰმადიანობას შორის ხიდის გადებაა, ისევე, როგორც მეგობრობა, შემწყნარებლობა, საოცრებათა უარყოფა და კომუნიკაციის საჭიროება.
"ენესიდემუსის რეცენზია" უფრო მეტია, ვიდრე კანტიანობის დაცვა სკეპტიციზმისგან. იგი კანტისა და რაინჰოლდის შრომების ფუნდამენტურ გადაფასებას გულისხმობს და ახალ თვალსაზრისსა და საფუძველს ქმნის ტრანსცენდენტული ფილოსოფიისთვის. ამდენად, იგი არა მხოლოდ ფიხტეს საკუთარი ფილოსოფიის გარდაქმნას, არამედ მთლიანად გერმანული იდეალიზმის ისტორიის წყალგამყოფს წარმოადგენს.
"ესე იტყოდა ზარატუსტრა" ანუ "წიგნი ყველასა და არავისთვის", ფრიდრიხ ნიცშეს ფილოსოფიურ-პოეტური ტრაქტატია იმის შესახებ, თუ როგორ უნდა იპოვოს ადამიანმა საკუთარი ადგილი ცხოვრებაში, ბუნებასა და საზოგადოებაში. გერმანელი მოაზროვნის ოთხნაწილიანი ფილოსოფიური თხზულება შექმნილია 1883-85 წწ. უნიკალურ და ექსპერიმენტულ, "დითირამბულ" სტილში შეთხზული ნაწარმოები ეხება ისეთ მძაფრ ფილოსოფიურ და მორალურ თემებს, როგორიცაა "ერთი და იგივეს მარადი დაბრუნება", "ღმერთის სიკვდილი" და "ზეკაცის მოსვლა".
"ტიმეოსი" პლატონის ერთ-ერთი ის დიალოგია, რომელიც ძირითადად გრძელი მონოლოგის ფორმითაა წარმოდგენილი და დაწერილია ჩვ. წ.ა. დაახლოებით 360 წელს. მასში სამყაროსა და ადამიანთა ბუნების შესახებაა ვარაუდები გამოთქმული, რასაც უდიდესი მნიშვნელობა ჰქონდა შემდგომში საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა განვითარებისთვის.