ანტიკური რომის შესახებ შექმნილ რომანთაგან "სპარტაკი" უდაოდ ერთ-ერთი ყველაზე წარმტაცი საკითხავია. მასში მოთხრობილია მონათა აჯანყების ამბავი სპარტაკის, თავადაც მონადყოფილის მეთაურობით, რომელიც მთელ თავის სიცოცხლესა და ძალებს თავისუფლებისთვის ბრძოლას უძღვნის. ეს არის რომანი ამაღლებული და დრამატული სიყვარულის, მეგობრობისა და ღალატის, გამარჯვების სიხარულისა და მარცხის სიმწარის შესახებ.
ანტიკური რომის შესახებ შექმნილ რომანთაგან "სპარტაკი" უდაოდ ერთ-ერთი ყველაზე წარმტაცი საკითხავია. მასში მოთხრობილია მონათა აჯანყების ამბავი სპარტაკის, თავადაც მონადყოფილის მეთაურობით, რომელიც მთელ თავის სიცოცხლესა და ძალებს თავისუფლებისთვის ბრძოლას უძღვნის. ეს არის რომანი ამაღლებული და დრამატული სიყვარულის, მეგობრობისა და ღალატის, გამარჯვების სიხარულისა და მარცხის სიმწარის შესახებ.
1957 წელს გამოქვეყნებული რომანი თანაგრძნობით აღსავსე ამბავია უბრალო ადამიანებისა, რომლებიც გადარჩენისთვის იბრძვიან ომის პერიოდში. მთავარი გმირები არიან: ჩეზირა, დაქვრივებული მედუქნე რომიდან, და როზეტა, მისი გულუბრყვილო ქალიშვილი, რომელიც რელიგიისადმია ერთგული. როდესაც რომში გერმანელები შევლენ, ჩეზირა დანაზოგსა და მცირეოდენ საკვებს იღებს და ქალიშვილთან ერთად მიდის მშობლიურ პროვინცია ჩოჩარაში, სადაც მათი საბედისწერო თავგადასავალი იწყება.
ფაუსტის ვერიის თანამედროვე ლეგენდა, რომელშიც მეოცე საუკუნის კომპოზიტორი თავის სულს მიჰყიდის ეშმაკს არტისტული ძალისთვის, რომელიც მას ესოდენ სწყურია. რომანში ბრწყინვალედაა ერთმანეთს გადაწნული მუსიკა, ფილოსოფია, თეოლოგია და პოლიტიკა. ადრიან ლევერკიუნი ნიჭიერი კომპოზიტორია, რომელიც მზადაა ყველაფერზე წავიდეს სიმაღლეების მისაღწევად. შედეგად ის იღებს დიდების 24 წელიწადს - მუსიკალურ ინოვაციათა პერიოდს, რომელიც პროგრესულ და დამანგრეველ შეშლილობასთანაა გადაჯაჭვული. რომანი ასევე იკითხება, როგორც გერმანიაში მესამე რაიხის აღზევების ალეგორია.
"გივი შადური" - ესაა ცხოვრების მიერ გატეხილი და დათრგუნული ადამიანის, ამბის მთხრობელის, ისტორია, გამსჭვალული ღრმა ემოციურობითა და ფსიქოლოგიზმით. რომანი ხუთი დამოუკიდებელი მოთხრობისგან შედგება, რომლებიც არაქრონოლოგიურადაა დალაგებული, რაც ერთობ მიმზიდველს ხდის ისტორიას. გამოქვეყნდა 1928 წელს.
ფაუსტის ვერიის თანამედროვე ლეგენდა, რომელშიც მეოცე საუკუნის კომპოზიტორი თავის სულს მიჰყიდის ეშმაკს არტისტული ძალისთვის, რომელიც მას ესოდენ სწყურია. რომანში ბრწყინვალედაა ერთმანეთს გადაწნული მუსიკა, ფილოსოფია, თეოლოგია და პოლიტიკა. ადრიან ლევერკიუნი ნიჭიერი კომპოზიტორია, რომელიც მზადაა ყველაფერზე წავიდეს სიმაღლეების მისაღწევად. შედეგად ის იღებს დიდების 24 წელიწადს - მუსიკალურ ინოვაციათა პერიოდს, რომელიც პროგრესულ და დამანგრეველ შეშლილობასთანაა გადაჯაჭვული. რომანი ასევე იკითხება, როგორც გერმანიაში მესამე რაიხის აღზევების ალეგორია.
სემეულ ბეკეტის ამ მინიატურულ პიესაში, რომელიც მხოლოდ 7 წუთს გრძელდება და სიმბოლოებითა და მეტაფორებითაა აღსავსე, მის დრამატურგიულ ნაწარმოებთაგან განსხვავებით სამი პერსონაჟია, რომელიც მხოლოდ რამდენიმე ფრაზით და კომენტარითაა შემოფარგლული. მიუხედავად ასეთი მინიმალისტური მიდგომისა, მრავალი კრიტიკოსის აზრით პიესა ბეკეტის ერთ-ერთ ყველაზე სრულყოფილ ნაწარმოებადაა მიჩნეული. პრემიერა შედგა 1966 წლის 14 იანვარს ბერლინის Schillertheater-ში.
მე-14 საუკუნის შუაწელს შექმნილი რომანი, რომელშიც ათი პერსონაჟის მიერ ათი დღის განამვლობაში სიყვარულის, ღირსების, ჭკუისა და მოხერხებულობის ამბებია მოთხრობილი, პირველ რიგში შუა საუკუნეებიდან რენესანსისკენ გარდამავალ კულტურულ ღირებულებათა ასახვისათვისაა მნიშვნელოვანი და ამ თვალსაზრისით ევროპული ლიტერატურის ეპოქალურ ნაწარმოებს წარმოადგენს.
საფრანგეთის ჩრდილო-დასავლეთის პატარა საზღვაო ქალაქში ადგილობრივი ღვინით მოვაჭრე ცეცხლსასროლი იარაღით დაიჭრება. მეგრე, რომელიც პარიზელ პოლიციელთა მობილურ რაზმს ხელმძღვანელობს, მერის მიერ იქნება გამოძახებული გამოძიების საწარმოებლად. სასტუმროში დაბინავებული მეგრე აღმოაჩენს საინტერესო კრებულს პერონაჟებისა, რომელთაგან თითოეულს რაღაც აქვს დასამალი.
ლეგენდა უთავო მხედრის შესახებ, რომელსაც ფესვები მრავალი ხალხის ფოლკლორში აქვს გადგმული, უფრო ღრმად მიდის, ვიდრე ვაშინგტონ ირვინგის ცნობილი ისტორია. კაპიტან მაინ რიდის რომანი ki, გამოქვეყნებული ორმოცი წლით გვიან, ცნობილ ტეხასურ გადმოცემას ეფუძნება. მასში მოთხრობილია მორის ჯერალდისა და ლუიზა პოiნდექსტერის სიყვარულის, ლუიზას ძმის, ჰენრის მკვლელობისა და ამ უკანასკნელის მკვლელის ძიების იდუმალებით მოცული ამბავი. პირველად გამოქვეყნდა 1866 წელს.
დოსტოევსკის გვიანი პერიოდის რომანთა შორის "ყმაწვილი" განსაკუთრებულ ადგილს იკავებს. იგი მოგვითხრობს მემამულე ვერსილოვისა და მისი მოახლე სოფია ანდრეევნას უკანონო შვილის, 19 წლის არკადის ამბავს, რომელიც საზოგადოებაში ადგილის მოსაპოვებლად იბრძვის, აქვს "იდეა", რომ "გახდეს როტშილდი" - 1870-იანი წლების რუსეთში, ქვეყანაში, რომელიც ტრადიციულ ფასეულობებსაა ჩაფრენილი, იმავდროულად კი შეძრულია სოციალიზმისა და ნიჰილიზმის ახლად ჩასახული მიმდინარეობებით.
ამ იდეებით დახუნძლულ რომანში თომას მანი იყენებს სანატორიუმს შვეიცარიის ალპებში, რაც ევროპის მიკროკოსმად აქვს გამოყენებული და რომელიც 1914 წლამდე უკვე ავლენდა ირაციონალობის პირველ ნიშნებს. "ჯადოსნური მთა" - ესაა ერუდიციისა და ირონიის, სექსუალური დაძაბულობისა და ინტელექტუალური ხეტიალის მონუმენტური ნაწარმოები, წიგნი, რომლის სიცოცხლის პულსაცია გაისმის სიკვდილის ბატონობისას.
დოსტოევსკის გვიანი პერიოდის რომანთა შორის "ყმაწვილი" განსაკუთრებულ ადგილს იკავებს. იგი მოგვითხრობს მემამულე ვერსილოვისა და მისი მოახლე სოფია ანდრეევნას უკანონო შვილის, 19 წლის არკადის ამბავს, რომელიც საზოგადოებაში ადგილის მოსაპოვებლად იბრძვის, აქვს "იდეა", რომ "გახდეს როტშილდი" - 1870-იანი წლების რუსეთში, ქვეყანაში, რომელიც ტრადიციულ ფასეულობებსაა ჩაფრენილი, იმავდროულად კი შეძრულია სოციალიზმისა და ნიჰილიზმის ახლად ჩასახული მიმდინარეობებით.