ნაშრომში წარმოდგენილი ძირითადი ინფორმაცია აქამდე აღწერილი მდგომარეობების ანალიზს არ ეყრდნობა, რაც თავისთავად გულისხმობს იმას, რომ მასში განხილულია აქამდე უცნობი ფსიქიკური პათოლოგიები და მათი განვითარების მიზეზები. ნაშრომში მნიშვნელოვანი ადგილი ეთმობა გარკვეული ქიმიური ნივთიერებების გავლენას ადამიანის ფსიქიკასა და ორგანიზმზე. ქიმიური ინგრედიენტების ზუსტი მოქმედების მექანიზმის განსაზღვრა ფსიქიკურ აშლილობათა განვითარებისას საშუალებას იძლევა.
"ფილოსოფიის საწყისები" რენე დეკარტის კლასიკური ტექსტია, რომელიც ლათინურად დაიწერა და 1644 წელს გამოქვეყნდა. იგი ეძღვნება ელისაბედ ბოჰემიელს, ვისთანაც დეკარტს დიდი ხნის მეგობრობა აკავშირებდა. წიგნში განსაზღვრულია ბუნების პრინციპები, ანუ ფიზიკის კანონები, როგორც დეკარტი უწოდებდა მათ.
ყველაფერი იწყება იმით, რომ იზაბელე რთული ხასიათის ბიჭს იშვილებს. ახალი წევრის შემოსვლა არღვევს ოჯახის მყიფე წონასწორობას, წარმოაჩენს ღრმა კრიზისს და მკითხველი ამ ოჯახის რღვევის მოწმე ხდება. რომანი შეუმჩნევლად აპარებს მკითხველს დიდ საფიქრალს. დასაწყისში სადა და უბრალო თხრობის სტილი სინამდვილეში საკმაოდ ორაზროვანია. ამ ოჯახში მიმდინარე პროცესების შედეგები მოგვიანებით საცნაურდება და საბოლოოდ, მკითხველი ამაღელვებელი, შთამბეჭდავი და ღრმა ფსიქოლოგიური დრამის მოწმე ხდება.
ბერტრან რასელის „დასავლური ფილოსოფიის ისტორია“, რომელიც დღემდე ითვლება ყველა დროის ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს ფილოსოფიურ ნაშრომად, წარმოადგენს დასავლური ფილოსოფიის გადმოცემას სოკრატემდელი ეპოქიდან მეოცე საუკუნემდე და მოიცავს არა მხოლოდ საკუთრივ ფილოსოფიას, არამედ შესაბამისი ეპოქებისა და ისტორიული კონტექსტის ანალიზს. წიგნი მსუბუქად და ყველასათვის გასაგებად არის დაწერილი, თუმცა, იმავდროულად, ფილოსოფიური პოპ-პუბლიკაციებისგან განსხვავებით, რეალურ და მაღალი ხარისხის ცოდნას იძლევა, რაც უფლებას გვაძლევს ვიფიქროთ, რომ ის საინტერესო იქნება არა მხოლოდ სტუდენტებისა და ამ სფეროს პროფესიონალების, არამედ ნებისმიერი ადამიანისთვის, რომელიც დასავლური ფილოსოფიური აზრის განვითარებით არის დაინტერესებული. აქ შემოთავზებულია ნაშრომის პირველი ნაწილი – „ანტიკური ფილოსოფია“.
წიგნში შემოთავაზებულია მერაბ მამარდაშვილის ორი, უაღრესად საინტერესო კურსი მიერ ფილოსოფიურ თემებზე, რომელიც მან გარდაცვალებამდე მცირე ხნით ადრე წაიკითხა. ლექციები წიგნში შემოთავაზებულია „ისე, როგორც წაკითხულ იქნა“, რედაქტირების გარეშე, რისი გაკეთებაც, ბუნებრივია, ავტორმა ვერ შეძლო.
ხშირად ფიქრობენ, რომ დეკარტმა გონებისა და სხეულის სრული გამიჯვნა შემოიტანა. მაგრამ მან ასევე აღიარა მჭიდრო კავშირი მათ შორის, თავის გვიანდელ ნაშრომებში კი ის ფოკუსირებას ადამიანური ბუნების ამ ასპექტზე ახდენს. "სულის ვნებანი" მისი უდიდესი წვლილია ამ დებატებში. იგი შეიცავს ღრმა განსჯას ემოციების მუშაობისა და მათი ადგილისა ადამიანურ ცხოვრებაში – ესაა საგანი, რომელიც სულ უფრო მეტად იპყრობს ფილოსოფოსების, ინტელექტუალებისა და კულტურის ისტორიკოსების ყურადღებას.
სახელოვანი ქართველი სუმეროლოგის ეს ადრეული წიგნი ეძღვნება სუმერულ და ქართულ ენებს შორის მსგავსების დადგენას გრამატიკისა და უშუალოდ სიტყვათა შედარების საფუძველზე, რაც არსებითად ერთ-ერთი პირველი ქართული ნაშრომია ამ სფეროში და, შესაბამისად, საფუძველს უყრის ქართული ენის შესწავლას ახალ მიმართულებით.
ამ კლასიკურ ნაშრომში გამოჩენილი ფრანგი ისტორიკოსი ისტორიული დაკვირვების, ანალიზისა და კრიტიკის მეთოდებს განიხილავს, ისევე, როგორც ისტორიული მიზეზობრიობის აღდგენას მოვლენათა შეფასებისას. რაშია ისტორიის ღირებულება? რა სარგებლობა მოაქვს ისტორიას? როგორ ხსნიან მეცნიერები ამას და როგორ ადგენენ კავშირებს პასუხისმგებლიანი გზით?
რომანში მწერალი ფრაგმენტული თხრობით გადმოსცემს თავის ცხოვრებას: ბავშვობის თამაშებს, ადამიანებთან ურთიერთობას, რელიგიურ დღესასწაულებს, გატაცებას ფეხბურთით, ჩოგბურთით, ჰოკეით; არდადეგებს კასაბლანკაში ატარებს – ქალაქში, რომელსაც გმირი პირველად ათი წლის ასაკში სტუმრობს და რომელიც დაუყოვნებლივ იწვევს მასში დეზორიენტაციასა და უარყოფის გრძნობას. მიუხედავად იმისა, რომ შვეიცარია მშობლიურ ქვეყანად მიაჩნია, ის საკუთარი ვინაობის შესახებ კითხვების დასმას თავს მაინც ვერ არიდებს, პასუხებსაც ვერ პოულობს და მკითხველსაც ბოლო გვერდამდე ასეთივე შეგრძნებას უტოვებს.
საზოგადოების შემდგომი ჰუმანიზაციის პროცესს ბევრად შეუწყობს ხელს ფილოსოფიისა და ეთიკის პრობლემატიკის გახსენება-შესწავლა, რათა აღადგინოს ერთ დროს თითქმის მიღწეული წონასწორობის, ანუ - გრძნობა-გონების ჰარმონიულობისაკენ სწრაფვის საყოველთაო პრინციპი. ამ რწმენით ვთავაზობთ საზოგადოებას ქართველი ეთიკოსის პროფესორ გელა ბანძელაძის „ეთიკის“ მოკლე შინაარსს და ზოგიერთი თანამედროვე „ჰუმანისტური ფსიქოლოგიის“ წარმომადგენელთა ეთიკურ-ფსიქოლოგიურ თვალსაზრისებს (ალტერნატიულ ეთიკას და ფსიქოლოგიას), რომელთა შორის თანამშრომლობა, მხოლოდ უმნიშვნელო წინააღმდეგობების მიუხედავად, სულაც არ არის ძნელი!