"ზაფხულის ღამის სიზმარი" შექსპირის კომედიაა, რომელიც 1590 და 1596 წლებს შორის დაიწერა. იგი აღწერს ათენის მთავარ თეზეუსისა და იპოლიტას ქორწინებასთან დაკავშირებულ მოვლენებს, რომლებშიც ფერიების მიერ მანიპულირებადი ოთხი ახალგაზრდა ათენელი და ექვსი მოყვარული მსახიობია გახლართული. წარმოადგენს შექსპირის ერთ-ერთ ყველაზე პოპულარულ პიესას.
პირდაპირი და შეუფერადებელი თხრობა გვიხატავს გემის ქირურგის, ლემუელ გულივერის ოთხ ნიშანდობლივ მოგზაურობას, მათ შორის ერთს - ლილიპუტების მიწაზე, სადაც ექვს–დიუიმიანი მაცხოვრებლები ბინადრობენ; კიდევ ერთს - ბრობდინგნაგში, მიწაზე, სადაც გიგანტებთან შედარებით ადამიანები სრულ უსუსურობად წარმოდგებიან. უბრალო ენით დაწერილი კლასიკა მომხიბვლელობით გამოირჩევა: ბავშვებისთვის ის მხიარულ ფანტასტიკას წარმოადგენს; მოზრდილებისთვის - პოლიტიკური ცხოვრების გონებამახვილურ პაროდიას.
ამ ნაშრომის ყმაწვილკაცური ნაკლოვანებები თავად ავტორმა ამხილა "თვითკრიტიკის მცდელობაში", რომელიც 1886 წლის გამოცემას დაერთო თან. მაგრამ თავად წიგნი ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან შეფასებას წარმოადგენს ტრაგედიისა, რაც კი ოდესმე შექმნილა. მან გამოუთხარა ძირი ბერძნული კულტურის კონცეფციას, გაბატონებულს ვიქტორიანულ ეპოქაში და გააანალიზა თემები, რომლებიც მეოცე საუკუნეში განავითარეს ნიცშეს მომდევნო მოაზროვნეებმა.
1849 წელს დოსტოევსკის ოთხი წლის საკატორღო სამუშაოები მიუსაჯეს სოციალისტურ ჯგუფში მონაწილეობისთვის. რომანმა, რომელიც მან განთავისუფლების შემდეგ დაწერა, ეფუძნებოდა რა კონტრაბანდული გზით გამოტანილ ჩანაწერებს, არა მარტო აღიარება მოუტანა მას, არამედ რუსული ციხის აღწერის ტრადიციაც შექმნა.
"ნათან ბრძენი" (1779) ლესინგის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული პიესაა, რომლის მოქმედება მესამე ჯვაროსნული ლაშქრობის პერიოდის იერუსალიმში ხდება, რომელიც მუსულმანთა ბატონობის ქვეშ იმყოფება. პიესის მთავარი თემა იუდაიზმს, ქრისტიანობასა და მაჰმადიანობას შორის ხიდის გადებაა, ისევე, როგორც მეგობრობა, შემწყნარებლობა, საოცრებათა უარყოფა და კომუნიკაციის საჭიროება.