თარგმანი

„უპანიშადები“ სანსკრიტზე შექმნილი ტექსტებია, რომლებიც ინდუიზმის ცენტრალურ ფილოსოფიურ იდეებსა და კონცეფციებს შეიცავს. ისინი ვედების ნაწილია და ოთხი ვედის ცალკეულ თავებს აჯამებენ. ზოგი უპანიშადა ჩვენს დრომდეა შემორჩენილი. წინამდებარე კრებულში წარმოდგენილია სხვადასხვა უპანიშადების ფრაგმენტები.

ვარაუდობენ, რომ ეს პიესა 1596 და 1599 წლებს შორის უნდა იყოს დაწერილი. მართალია "ვენეციელი ვაჭარი" კომედიად კლასიფიცირდება და მრავალი აქვს საერთო შექსპირის სხვა რომანტიულ კომედიებთან, პიესა მეტად გვამახსოვრებს თავს დრამატული სცენებით.

ეგზისტენციალიზმის ერთ-ერთი დამფუძნებელი, გამოჩენილი ფილოსოფოსი კარლ იასპერსი ფართო მკითხველისთვის გვთავაზობს ფილოსოფიის შესავალს. იმავდროულად იგი გვთავაზობს საკუთარი ფილოსოფიური აზრის ცხად რეზიუმეს. იასპერსის აზრით, ფილოსოფიის წყარო უნდა ვეძებოთ „გაოცებასა, დაეჭვებასა და დაკარგულობის გაცნობიერებაში“, ფილოსოფიური ძიება კი უწყვეტი ცვალებადობისა და თვითაღმოჩენის პროცესია.

„ქოეფორები“ მეორე ნაწილია ესქილეს ტრილოგიისა „ორესტეა“. პიესა გადმოგვცემს შურისგებას მკვლელობისათვის. სამშობლოდან გაძევებული ყრმა უფლისწული - ორესტე, დავაჟკაცებული ბრუნდება შინ და დის, ელექტრას, თანადგომით შურს იძიებს მამის მკვლელზე.

ღრმა ემოციურობით გამორჩეული მცირე ზომის მოთხრობები ომის საშინელებას მისი პირუკუ ფორმით გვიჩვენებს, ისე, რომ ომი ზოგჯერ ნაწარმოებში ნახსენებიც კი არ არის. ბორჰერტის მოთხრობები დღემდე რჩება მეორე მსოფლიო ომის ამსახველ ერთ-ერთ საუკეთესო მასალად.

ტრილოგიის პირველი პიესა აღწერს მოვლენებს, რომლებიც ტროას ომიდან აგამემნონის დაბრუნებას მოჰყვება, კერძოდ კი მისი კონკუბინა კასანდრასა და ათავად მეფის მკვლელობას კლიტემნესტრას მიერ. პიესა აგამემნონის ვაჟის, ორესტეს დაბრუნების წინასწარმეტყველებით სრულდება.

ართურ შნიცლერის პიესა "ფერხული" ათი ეროტიული დიალოგისგან შედგება, რომლებშიც ვნება, ძალაუფლება, იმედგაცრუება და სიყვარულის ჟინია აღწერილი. პიესის მონაწილეები არიან ყველა სოციალური კლასის წარმომადგენლები, პროლეტარიატიდან არისტოკრატიამდე. 

"ფერხულის" პრემიერა 1920 წლის 23 დეკემბერს შედგა ბერლინის თეატრში Kleines Schauspielhaus და მყისვე უდიდეს სკანდალად მოინათლა. ქართულად ქვეყნდება პირველად.

„კრიტონი“ - ესაა დიალოგი სამართლიანობა-უსამართლობისა და ბოროტებისადმი წინაღუდგომლობის შესახებ, სადაც სოკრატე აყალიბებს თვალსაზრისს, რომელიც შემდგომში პირწმინდადაა გადაღებული ქრისტიანობის მიერ.

"ხელოვნების ფილოსოფია" იპოლიტ ტენის ფუნდამენტურ შეხედულებას აყალიბებს ზოგადად ხელოვნების წარმომავლობის მიზეზების შესახებ. კერძოდ, ავტორი აღნიშნულის საფუძვლად თანადროულ ეპოქასა და მიმდინარე გლობალურ მოვლენებს ასახელებს. თხზულებამ მნიშვნელოვანი გავლენა იქონია XIX საუკუნის ფრანგულ ლიტერატურაზე.

ღატაკივით ჩაცმული მამაკაცი, ვინც საკუთარ თავს წმინდა ანტუანს უწოდებს, გარდაცვლილი ქალბატონის გაცოცხლებას ითხოვს. პიესა, რომელიც სატირული ფორმით სიკვდილის გარდუვალობის დემონსტრირებას ახდენს, 1904 წელს შეიქმნა, თუმცა პირველი წარმოდგენა არა ორიგინალის (ფრანგულ), არამედ გერმანულ ენაზე შედგა.

"ცხოვრების ამაოებისა და ვაების შესახებ" 46-ე თავია შოპენჰაუერის მთავარი ნაშრომისა "სამყარო, ვითარცა ნება და წარმოდგენა", სადაც ავტორი ყოფნასთან, არსებობასთან შედარებით არყოფნის უპირატესობის შეხედულებას აყალიბებს. ნიშანდობლივი ციტატა: "დევიდ იუმის თითოეული გვერდი იმაზე მეტს გვეუბნება, რასაც ჰეგელის, ჰერბარტისა და შლაიერმახერის ერთად აღებულ ფილოსოფიურ თხზულებათა სრული კრებულები".

ვერონის ორი დაპირისპირებული ოჯახის ქალ-ვაჟი ფარულად იქროწინებს, თუმცა ისე მოხდება, რომ ვაჟს მკვლელობისთვის ქალაქიდან გააძევებენ. სავარაუდოდ რეალურ სიუჟეტზე დაფუძნებული დრამა ავტორის სიცოცხლეშივე უაღრესად პოპულარულ ნაწარმოებად იქცა და "ჰამლეტთან" ერთად დღემდე ყველაზე ხშირად იდგმება სცენაზე. შექმნილია 1595 წელს.

ამ ისტორიულ-ფილოსოფიურ ექსკურსში პოლ ვალერი მისი თანამედროვე ევროპისა და ზოგადად სამყაროს ხედვას აყალიბებს შექმნილი კავშირურთიერთობებისა და ისეთი მოვლენებისა და წარმონაქმნების განხილვა-ანალიზის ფონზე, როგორიცაა ერი, დიქტატურა და ისტორია. ავტორი ასევე იძლევა ევროპის მომავლის უაღრესად საინტერესო ხედვას.

ცნობილი ანთროპოსოფისტის ეს მცირე ლექცია აყალიბებს ჰიპოთეზას, რომლის მიხედვით ჩვენ მიქელ მთავარანგელოზის მეორედ გამოვლინების დროში ვიმყოფებით, რაც ქრისტეს განახლებულ ცნობიერებასთან დაახლოვების საშუალებაა.

"მცირე ჰიპია" პლატონის ერთ-ერთი ადრეული დიალოგია, რომელშიც სოკრატე კიდევ ერთხელ ხვდება ერუდიტ ჰიპიას და მასთან სიცრუის შესახებ გააბამს დიალოგს. სპორტიდან და მეცნიერებიდან მოტანილი ანალოგიების მიხედვით მსჯელობის შედეგად მოსაუბრენი ჩიხში აღმონდებიან.

"მეთორმეტე ღამე" - ესაა მხიარული პიესა უპასუხო, ცალმხრივი სიყვარულის შესახებ. ტყუპები საზღვაო კატასტროფის განცდის შემდეგ უცხო მიწაზე აღმოჩნდებიან. პირველ მათგანს, ვიოლას, ორსინო შეუყვარდება, ვინც ოლივიაშია შეყვარებული, რომელსაც, თავის მხრივ, ვიოლა შეუყვარდება, ამ უკანასკნელს კი მალვოლიო აღმერთებს. გამოჩნდება სებასტიანო... ფერიცვალებათა სერიის შემდეგ ყველაფერი კეთილად სრულდება. პიესა თარიღდება 1601-02 წლებით.