გოგოლის ეროვნულ-ჰეროიკული ნოველა "ტარას ბულბა" რომანტიულად ასახავს ზაპოროჟიეს კაზაკის, ტარას ბულბასა და მისი ორი ვაჟის ცხოვრებას და კაზაკთა ომს პოლონეთის წინააღმდეგ. ზედმეტად პრო-უკრაინულად მიჩნეული ნაწარმოები პირველად 1835 წელს გამოქვეყნდა, შემდეგ კი, რედაქტირებული და რუსეთზე მეტად ორიენტირებული სახით - 1842 წელს.
"მარტინ იდენი" - 1909 წელს გამოქვეყნებული თხზულებაა. კიუნსტელრომანის ტრადიციის მიხედვით შექმნილი ნაწარმოები მოგვითხრობს ახალგაზრდა პროლეტარის მძიმე და დაბრკოლებებით სავსე გზაზე, რომელიც მწერლობის, დიდი აღიარებისკენ მიდის. იმავდროულად, ნაწარმოები იმდროინდელი ბურჟუაზიული საზოგადოების შაბლონურ მორალსა და შეხედულებებს აკრიტიკებს.
ახალგაზრდობისას გაკეთებული არასწორი არჩევანი და ამ არჩევანის შედეგები საკუთარი თავისა და შთამომავლობისთვის იმ შემთხვევაში, თუკი მხარეები ემოციური აღქმადობით განსხვავდებიან - ესაა მთავარი თემები ბალზაკის ცნობილი რომანისა "30 წლის ქალი", რომელიც 1829-დან 1842 წლის ჩათვლით იწერებოდა.
„ანა ფრანკის დღიური“ გახლავთ ებრაელი გოგონას, ანა ფრანკის მიერ ფლამანდიურ ენაზე შესრულებული ჩანაწერები, რომლებიც მოიცავს პერიოდს 1942 წლის 12 ივნისიდან 1944 წლის 1 აგვისტოს ჩათვლით, ნაცისტების მიერ ნიდერლანდების ოკუპაციის პერიოდში. საყოველთაო შეფასებით - ეს დიდი მნიშვნელობის ადამიანური დოკუმენტია. პირველად გამოქვეყნდა 1947 წელს.
ადამიანზე დომინირება, უფრო ზუსტად კი მამაკაცზე ქალის დომინირება, ნაყოფიერება, ზოგადად დედის როლი და დამოკიდებულება შვილის მიმართ, და, რაოდენ პარადოქსულიც არ უნდა იყოს ეს, დედობის „დესტრუქციული“ ხასიათი, ეს ყველაფერი კი გამდიდრებული ბიბლიური ალუზიებით - ასეთია უნამუნოს ბრწყინვალე ნოველის - „ორი დედა“ მთავარი თემები, ნოველისა, რომელიც 1920 წელს გამოქვეყნდა.
„მარტორქა“ - აბსურდის თეატრის ერთ-ერთი გამორჩეული ნაწარმოებია, რომელიც 1959 წელს შეიქმნა. პიესა მრავალგვარი წაკითხვის საშუალებას იძლევა, მათ შორის ხშირად მოიაზრება, როგორც ფაშიზმის და/ან კომუნიზმის უცაბედი პოპულარობის ალეგორია, პარალელურად კი განიხილავს კულტურის, ბრბოს მენტალობისა და ფსიქოლოგიის, ზნეობის თემებს.
ორი თვის განმავლობაში დაწერილი და 1956 წელს გამოქვეყნებული რომანი მოგვითხრობს ახალგაზრდა სტუდენტი გოგონას (დომინიკ) ვნების შესახებ მასზე უფროსი მამაკაცისადმი (ლუკ). ისინი საყვარლებად იქცევიან, თუმცა გრძნობა მხოლოდ დომინიკს აქვს. ორკვირიანი თავგადასავლის შემდეგ დომინიკი აცნობიერებს მათი ურთიერთობის წარმავალობას.
„სქესობრივი ლტოლვის თეორიისათვის“ გახლავთ პირველი ნაწილი ფროიდის ყველა დროის ბესთსელერისა „სამი ესსეი სექსუალურობის თეორიის შესახებ“ (1905), რომელშიც იგი სხვადასხვა სახის სექსუალურ გადახრებსა და სექსუალურ ლტოლვას აანალიზებს და სადაც იგი ამ გადახრების ფორმირებაში ხაზგასმით ანიჭებს მნიშვნელოვან როლს ბავშვობისდროინდელ შთაბეჭდილებებს. მკითხველი მრავალ საინტერესო მაგალითსა და იდეას გაეცნობა. ამასთან, წიგნი ისეთი ენითაა დაწერილი, რომ ფსიქოლოგიაში ღრმად განსწავლულობას არც კი მოითხოვს.
1955 წელს გამოქვეყნებული რომანი ინგლისურად მხოლოდ ათი წლის შემდეგ ითარგმნა და „ნიუ იორქ თაიმს“-ში კურტ ვონეგუტის არცთუ კეთილგანწყობილი და არცთუ სამართლიანი რეცენზია დაიმსახურა. „ბერძენი ეძებს ბერძენს“ არის შესანიშნავი აბსურდული სატირა ადამიანზე, რომელსაც არ სურს სინამდვილეს გაუსწოროს თვალი, მის მიერ შექმნილ სამყაროში ცხოვრობს და, როგორც ხშირად ხდება ასეთ შემთხვევაში, ყველაფერს პოზიტიურად აღიქვამს, მაგრამ... ერთ დღეს მასაც უწევს სათვალის მოხსნა და რეალობის დანახვა ისეთის, როგორიც ის არის. ამ პიროვნული ტრაგედიიდან გამოსავალი, ავტორის აზრით, მხოლოდ სიყვარულშია, რაც ერთადერთია, რასაც ფასი აქვს.
ჰოულების ერთ დროს არისტოკრატული ოჯახის მემკვიდრე ითენ ალენ ჰოული ოჯახისა და გარემოს გავლენით გამდიდრების, ფულის შოვნის გზას ადგება, გზას, რომელიც უშუალოდ დანაშაულებრივი არ არის, მაგრამ ღრმად არაეთიკურია. მისი „ცთუნებისა“ და „დაცემის“ ფონზე რომანი 1950-60-იანი წლების აშშ-ის მატერიალისტურ, სულიერებადაკარგულ ყოფას გვიჩვენებს. ამ რომანმა, რომელიც 1961 წელს გამოქვეყნდა, მნიშვნელოვნად შეუწყო ხელი სტეინბეკისთვის ნობელის პრემიის მინიჭებას.
წინამდებარე ნაშრომით (1906 წ.) პიოტრ კროპოტკინი ანარქიზმისა და მეცნიერების გაერთიანებას, ანარქიზმისადმი მეცნიერული მიდგომის გამოყენებას ცდილობს, რის საფუძველზეც უსახელმწიფო სისტემის ეფექტურობის ჩვენებას ისახავს მიზნად, რის აპოლოგეტადაც იგი მთელი ცხოვრების განმავლობისას გვევლინებოდა.