წიგნები

დიდი შვედი მწერლის მცირე პროზის კრებულში შესულია სამი გამორჩეული მოთხრობა: მათ შორის ყველაზე ცნობილი ("ბარაბა"), რომელიც რწმენა-ურწმუნობის პრობლემას ეხება; ღმერთის გააზრების მცდელობა ქურუმი ქალის ცხოვრების ფონზე ("სიბილა"); და პირადი ტრაგედიის გამოძახილად შექმნილი უკიდურესად რომანტიული "მარიამნა".

სულის უკვდავება შეუძლებელია, თუკი ის საერთოდ არსებობს - ასეთია ბერტრან რასელის დამოკიდებულება ამ ოდინდელი საკითხისადმი, რასაც ის ამ მცირე ზომის შესანიშნავ ესსეიში აყალიბებს.

წინამდებარე ნაშრომი ბრბოზე მოქმედ იდეებს, მის მიერ შეხედულების ჩამოყალიბების მექანიზმს, მისი მრწამსის რელიგიურ შემადგენელსა და ზოგადად რელიგიურობის გავლენას ეხება. ბრბო რელიგიურია, რელიგია კი ბრბოზე მოქმედებს - ამიტომაც აღმოჩნდა ეს სიმბიოზი ესოდენ გრძლევადიანი.

მაქს შტირნერის ყველაზე ცნობილი ნაწარმოები, 1845 წელს შექმნილი „ერთადერთი და მისი საკუთრება“, არის შრომა, რომელმაც შეუქცევადი სახე მისცა ევროპული აზროვნების განვითარებას. დაასწრო რა ათწლეულობით ევროპულ კულტურაში ნიჰილიზმისა და ინდივიდუალიზმის წარმოქმნას, მან უდიდესი გავლენა მოახდინა მე-19 და მე-20 საუკუნის ფილოსოფიურ აზროვნებაზე. ამ წიგნმა ევროპული ცივილიზაციის იერსახე შეცვალა.

ქართველი მეფის პოემათა კრებულში შესულია ეროვნულ თემატიკაზე შექმნილი "ქეთევან დედოფლის წამება", სპარსულიდან გადმოქართულებულია "ვარდბულბულიანი" და "ლეილმაჯნუნიანი", და გაბაასების ჟანრში შესრულებული თხზულება "შედარება გაზაფხულისა და შემოდგომისა".

„სიტყვები“ ჟან-პოლ სარტრის ავტობიოგრაფიული რომანია, რომელშიც ავტორი ბავშვობის მოგონებებს, წიგნებთან და ლიტერატურულ პერსონაჟებთან პირველი ნაცნობობის, მწერლად ქცევის სურვილს აღწერს. მოთხრობილია ბავშვური ილუზიებისა და ფანტაზიების შესახებ, რომლებმაც დაღი დაასვეს მწერლის ცხოვრებას. რომანი ორი ნაწილისგან შედგება - „ვკითხულობ“ და „ვწერ“. ევროპის ლიტერატურულმა წრეებმა ეს ნაწარმოები ეგზისტენციალიზმისგან სარტრის გამოჯანმრთელებად მიიჩნიეს. პირველად გამოქვეყნებულია 1963 წელს.

შტირნერისთვის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი საკითხი ადამიანის განთავისუფლებაა, მის ერთ-ერთ ასპექტს კი იერარქიის დანგრევა შეადგენს. იერარქიის ერთ-ერთი ფორმა "აზრთა ბატონობა, გონების ბატონობაა!", რაც იმას ნიშნავს, რომ "მათ მიერ ვითრგუნებით, ვინც აზრებს ეყრდნობა". თანაც ეს ნებაყოფლობით ხდება. ამასთან, იერარქიის დამხობა მით უფრო მნიშვნელოვანია, რომ ცნებები გაორებულია, შინაარსს ჩამოშორებულია, რაც პრობლემას კიდევ უფრო ამწვავებს.

კრებულში შესულია არჩილ II-ის დიდაქტიკურ-ზნეობრივი ხასიათის ნაწარმოებები („საქართველოს ზნეობანი“, „ლექსნი ასნი ორმუხლნი“), აგრეთვე „გაბაასება კაცისა და სოფლისა“, და მცირე ზომის სატრფიალო ლექსთა კრებული „სამიჯნურონი ლექსნი აქა-იქ ნათქვამი“.

21-ე საუკუნის მიჯნაზე ფართოდ გავრცელდა აზრი ალბერტ აინშტაინის რელიგიურობის შესახებ. წინამდებარე ესსეი ნათლად გვიჩვენებს მის დამოკიდებულებას მეცნიერებისა და რელიგიისადმი, სადაც ამ უკანასკნელს მხოლოდ ზნეობრივი ნორმების მცველის ფუნქციას უტოვებს.

„გულაგის ყველაზე ძლევამოსილი საბრალდებო დასკვნა“ - ასეა საზოგადოდ ცნობილი „ივან დენისოვიჩის ერთი დღე“, რომელიც გაზეთის Independent 100 საუკეთესო წიგნის სიაშია შესული. ანა ახმატოვა ყველა საბჭოთა ადამიანის ვალდებულებად თვლიდა მის წაკითხვას. გამოქვეყნებულია 1962 წელს პირადად ნ. ხრუშჩოვის ნებართვით.

ბრბოს განსხვავებული ფსიქოლოგიური მახასიათებლები აქვს, ის კეთილშობილიც არის და სასტიკიც, გმირიც და ლაჩარიც, მონაცა და ბატონიც. ის ცვალებადია, იმპულსური და მიამიტი. ამ ურთიერთსაწინააღმდეგო და შესაძლოა ურთიერთგამომრიცხავ მახასიათებლებს განმარტავს ავტორი მაგალითების საფუძველზე.

"უფლისწული და მათხოვარი" მარქ ტვენის პირველი და ყველაზე ცნობილი ისტორიული რომანია, რომელშიც ირონიულად არის აღწერილი XVI საუკუნის ინგლისის სახელმწიფო და სასამართლო სისტემების ნაკლოვანება-შეუსაბამობანი. პირველად გამოქვეყნდა კანადაში 1881 წელს.

„შემეცნების ფილოსოფია და თეორია“ შესტოვის ღრმა და შეუდარებლად ორიგინალური ექსკურსია წარსულში, როგორც ყოველთვის, სხვა ფილოსოფიურ სისტემათა მიუკერძოებელი და განყენებული კვლევა-შესწავლის ფონზე, შექმნილი 1912 წელს.

ალბათ არ არსებობს უფრო ცნობილი წიგნი, ვიდრე "ტომ სოიერის თავგადასავალი", რომელსაც უკვე ას წელზე მეტია თანაბარი სიამოვნებით კითხულობენ ბავშვები და მოზრდილები. მასში ყველაფერია, რაც ასე იზიდავს მკითხველს: თავგადასავლები, რომანტიული სამყარო, იუმორი, დაძაბული სიუჟეტი და თავად მთავარი გმირის - ტომ სოიერის სასიყვარულო განცდები.

წინამდებარე ნაწილში ვრცელი კვლევიდან "ბრბოს ფსიქიკა" ავტორს ბრბოს ძირითადი მახასიათებლების - დაუმარცხებლობა, ინფიცირებულობა და შთაგონებულობა - ცნებები შემოაქვს და განსაზღვრავს მათი წარმოშობის მიზეზებს; აყალიბებს მსგავსებასა და განსხვავებას ჰომოგენურ და ჰეტეროგენურ ბრბოს შორის.

წინამდებარე ნაშრომი პოლიტიკური ლიბერალიზმის ყველაზე დიდი გმობაა, რაც კი ოდესმე დაწერილა. შტირნერის მიხედვით პერსონალური ძალაუფლების (მეფე, არისტოკრატია) ჩანაცვლებამ არაპიროვნულით (სახელმწიფო, ხალხი, კანონი), რასაც ისტორიულად იცავდნენ და ახორციელებდნენ ლიბერალური პარტიები, მეტად აბსოლუტურ და ყოვლისმომცველ ძალაუფლებამდე მიგვიყვანა, ვიდრე წარსულში არსებულთა უმრავლესობა იყო.