„შემეცნების ფილოსოფია და თეორია“ შესტოვის ღრმა და შეუდარებლად ორიგინალური ექსკურსია წარსულში, როგორც ყოველთვის, სხვა ფილოსოფიურ სისტემათა მიუკერძოებელი და განყენებული კვლევა-შესწავლის ფონზე, შექმნილი 1912 წელს.
ცნობილი ფსიქოანალიტიკოსი და სოციალური ფილოსოფოსი, ერიხ ფრომი, მილიონობით მამაკაცსა და ქალს დაეხმარა მდიდარი და პროდუქტიული ცხოვრების მიღწევაში სიყვარულის ფარული შესაძლებლობების განვითარებით. ამ საოცრად გულწრფელ და ობიექტურ წიგნში ის იკვლევს გზებს, რომლებითაც ამ არაჩვეულებრივ ემოციას თქვენი ცხოვრების მთელი მიმდინარეობის შეცვლა ძალუძს.
თავდაპირველად იაკ ინდიელთა სულიერ ლიდერთან, დონ ხუან მატუსთან, ჰალუცინაციების გამომწვევი მცენარეების ცოდნის გამო შეხვედრის შემდეგ, ბესტსელერის ავტორი კარლოს კასტანედა მთლიანად ჩაეფლო მაგის ჯადოსნურ სამყაროში. შამანთან პირველი შეხვედრიდან ათი წლის შემდეგ კასტანედა თავის ჩანაწერებს სწავლობს და ხვდება იმას, რაც დონ ხუანმა მთელი ამ ხნის განმავლობაში იცოდა – რომ ეს მცენარეები მხოლოდ საშუალებაა ალტერნატიული რეალობის გასაგებად, რომელსაც ადამიანი დამოუკიდებლად ვერ მოიცავს.
ფრენკ კაუპერვუდი, ამბიციური ბიზნესმენი, წარმოადგენს სიხარბის განსახიერებას, რომელიც კმაყოფილებას სიმდიდრეში, ქალებსა და ძალაუფლებაში ეძებს. ის აფორმებს საეჭვო გარიგებებს, ღალატობს და მასაც ღალატობენ, ხოლო მისი აღზევება და დაცემა წარმოაჩენს სასტიკ რეალობამდე მიყვანილ ამერიკული წარმატების ისტორიას – ბრძოლას ნადავლისთვის სინდისისა და სინანულის გარეშე. დრაიზერის 1912 წლის კლასიკად ქცეული რომანი რჩება დაუზოგავ სოციალურ კრიტიკად ისევე, როგორც მეოცე საუკუნის ლიტერატურის ერთ-ერთი ყველაზე დაუვიწყარი ამერიკელი ბიზნესმენის ამსახველ სურათად.
ფრენკ კაუპერვუდი, ამბიციური ბიზნესმენი, წარმოადგენს სიხარბის განსახიერებას, რომელიც კმაყოფილებას სიმდიდრეში, ქალებსა და ძალაუფლებაში ეძებს. ის აფორმებს საეჭვო გარიგებებს, ღალატობს და მასაც ღალატობენ, ხოლო მისი აღზევება და დაცემა წარმოაჩენს სასტიკ რეალობამდე მიყვანილ ამერიკული წარმატების ისტორიას – ბრძოლას ნადავლისთვის სინდისისა და სინანულის გარეშე. დრაიზერის 1912 წლის კლასიკად ქცეული რომანი რჩება დაუზოგავ სოციალურ კრიტიკად ისევე, როგორც მეოცე საუკუნის ლიტერატურის ერთ-ერთი ყველაზე დაუვიწყარი ამერიკელი ბიზნესმენის ამსახველ სურათად.
"ფილოსოფიის საწყისები" რენე დეკარტის კლასიკური ტექსტია, რომელიც ლათინურად დაიწერა და 1644 წელს გამოქვეყნდა. იგი ეძღვნება ელისაბედ ბოჰემიელს, ვისთანაც დეკარტს დიდი ხნის მეგობრობა აკავშირებდა. წიგნში განსაზღვრულია ბუნების პრინციპები, ანუ ფიზიკის კანონები, როგორც დეკარტი უწოდებდა მათ.
წიგნში შემოთავაზებულია მერაბ მამარდაშვილის ორი, უაღრესად საინტერესო კურსი მიერ ფილოსოფიურ თემებზე, რომელიც მან გარდაცვალებამდე მცირე ხნით ადრე წაიკითხა. ლექციები წიგნში შემოთავაზებულია „ისე, როგორც წაკითხულ იქნა“, რედაქტირების გარეშე, რისი გაკეთებაც, ბუნებრივია, ავტორმა ვერ შეძლო.
ხშირად ფიქრობენ, რომ დეკარტმა გონებისა და სხეულის სრული გამიჯვნა შემოიტანა. მაგრამ მან ასევე აღიარა მჭიდრო კავშირი მათ შორის, თავის გვიანდელ ნაშრომებში კი ის ფოკუსირებას ადამიანური ბუნების ამ ასპექტზე ახდენს. "სულის ვნებანი" მისი უდიდესი წვლილია ამ დებატებში. იგი შეიცავს ღრმა განსჯას ემოციების მუშაობისა და მათი ადგილისა ადამიანურ ცხოვრებაში – ესაა საგანი, რომელიც სულ უფრო მეტად იპყრობს ფილოსოფოსების, ინტელექტუალებისა და კულტურის ისტორიკოსების ყურადღებას.
ამ კლასიკურ ნაშრომში გამოჩენილი ფრანგი ისტორიკოსი ისტორიული დაკვირვების, ანალიზისა და კრიტიკის მეთოდებს განიხილავს, ისევე, როგორც ისტორიული მიზეზობრიობის აღდგენას მოვლენათა შეფასებისას. რაშია ისტორიის ღირებულება? რა სარგებლობა მოაქვს ისტორიას? როგორ ხსნიან მეცნიერები ამას და როგორ ადგენენ კავშირებს პასუხისმგებლიანი გზით?
მეცნიერების, მაგიისა და რელიგიის დამუშავებისას, მალინოვსკიმ არსებითად მიიღო ტრადიციული დასავლური კონცეფცია ორმაგი რეალობის შესახებ, მაგრამ, მაგალითად, ფრეზერისგან განსხვავებით, მალინოვსკის მეცნიერება გამოაქვს არა მაგიიდან, არამედ ადამიანის ცოდნის ორგანიზების უნარიდან, რაც დემონსტრირებულია ტრობრიანის მკვიდრთა ტექნიკური უნარებით მებაღეობაში, გემთმშენებლობაში და ა.შ. საპირისპიროდ ამისა, ის განიხილავდა მაგიას, რომელიც ამ უნარებთან ერთად არსებობდა, როგორც ორგანიზებულ პასუხს შეზღუდულობისა და უძლურების განცდაზე საფრთხის, სირთულისა და იმედგაცრუების წინაშე.
ეს გახლავთ ჩვენამდე შემორჩენილი ფრაგმენტები ჰერაკლიტეს ნაშრომისა "ბუნებისათვის", სამყაროს პირველი თანმიმდევრული ფილოსოფიური ტრაქტატისა, რომელიც საჯილდაო ქვა იყო პლატონის, არისტოტელესა და მარკუს ავრელიუსისთვის, მასში გადმოცემული აზრები კი გავლენას ახდენდა ისეთ ფილოსოფოსებზე, როგორებიც მონტენი, ნიცშე და ჰაიდეგერი არიან.
"მხოლოდ ფრაგმენტები! მაშასადამე, არაფერი მთლიანი, არაფერი დასრულებული. რატომ? ნაწილობრივ დროის, ხალისის და ჩემი წარსულისადმი ინტერესის უკმარობის გამო, ნაწილობრივ დოკუმენტების, ე. ი. სამახსოვრო ჩანაწერების ნაკლებობის გამო, რადგანაც ეს უკანასკნელი ან სხვის ხელში მოხვდა, ანდა დაიკარგა" - ლ. ფოიერბახი.