კლასიკა

იბსენის შედევრად მონათლული ეს პიესა, რომელიც 1886 წელს დაიწერა, ერთის მხრივ, სოციალურ-პოლიტიკურ ცვლილებებსა და, მეორეს მხრივ, ღრმა და ფარულ პიროვნულ კონფლიქტს ასახავს, რაც პიესის მთავარი გმირების, როსმერისა და რებეკას სახით ვლინდება. „როსმერსჰოლმი“ ზიგმუნდ ფროიდის საყვარელი პიესა გახლდათ.

დეჰუმანიზებული საზოგადოება, სულიერების დათრგუნვა, მანქანების ბატონობა, ეტატიზმი - ესაა ადამიანის თანამედროვე გარემო მაშინ, როდესაც ბერდიაევი ამ თხზულებას ქმნის და ასევეა დღესაც, თითქოს არაფერი შეცვლილა... ხოლო თუ ახალი სულიერების მოძებნა ვერ მოხერხდება, ავტორისავე სიტყვებით, "ადამიანი ორი მიმართულებით დაიშლება - ცხოველურობის ან მანქანურობის მიმართულებით."

სახელოვანი მწერალი ვენაში ბრუნდება შვებულებიდან და უცნობი ქალის წერილს იღებს, ვინც, როგორც აღმოჩნდება, მის მეზობლად ცხოვრობდა სიყრმის ასაკში და უზომოდ იყო მასში შეყვარებული მთელი ცხოვრების განმავლობისას, თუმცა არაერთი შეხვედრისას მწერალი ქალს ვერც ერთხელ ვერ ცნობს. მოთხრობა ამ ქალის ტრაგიკულ ისტორიას მოგვითხრობს ცვაიგისთვის დამახასიათებელი გზნებითა და აკურატული ფსიქოლოგიური დეტალებით.

ეს გამორჩეული მოთხრობაა დოსტოევსკის შემოქმედებაში, რომელშიც ნათლად ჩანს იგავზე ორიენტაცია. მთავარი მოტივები ემელიას სახეს უკავშირდება - აბსოლუტური თავშეუფარებლობა და სამყაროში მოწყობის შეუძლებლობა, გულუბრყვილობა და ბავშვური გულღიობა, ასევე ჩადენილი დანაშაულის მონანიება.

დიალოგში „სიცოცხლის მსწრაფლწარმავლობისათვის“ სენეკა არ იზიარებს საყოველთაო ადამიანურ ჩივილსა და საყვედურს ბუნებისადმი სიცოცხლის ხანმოკლეობის გამო და ამის საწინააღმდეგოდ წამოაყანებს თეზას - სიცოცხლე მხოლოდ მაშინაა ხანმოკლე, როცა არ იციან დროის გამოყენება. ესაა ამ მორალურ-ფილოსოფიური ტრაქტატის დედააზრი, რომელიც სხვადასხვაგვარად მეორდება, ილუსტრირებულია მრავალი მაგალითით, განმტკიცებულია ბევრი არგუმენტით და მთელ ნაწარმოებს გასდევს.

წინამდებარე კრებული მოიცავს რობერთ ბერნსის ლექსებსა და პოემებს, რომლებიც მის პოლიტიკურ, ფილოსოფიურ, სოციალურ, პატრიოტულ და რომანტიულ შეხედულებებს გამოხატავს.

„უტოპია“ არის პოლიტიკურ-ფილოსოფიური და სოციალური ხასიათის მხატვრული ნაწარმოები, რომელიც არარსებულ სახელმწიფოსა და მასში ჩამოყალიბებულ სახელმწიფოს „საუკეთესო“ მოწყობის მოდელს აღწერს. ნაწარმოების სახელწოდება - „უტოპია“ - საზოგადო სახელად იქცა ამ ჟანრის ქმნილებებისთვის.

პიესა იასონისა და კოლხეთის მეფის ასულის, მედეას, მითის ირგვლივაა შექმნილი. ქმრისგან მიტოვებული მედეა შურს იძიებს იასონზე მისი საცოლისა და მათი საერთო შვილების მოკვდინების გზით. შექმნის პერიოდისათვის ეს შოკისმომგვრელი ნაწარმოები მე-20 საუკუნეშიც ყველაზე ხშირად განსახიერებულ ბერძნულ პიესად დარჩა.

„ანტიგონე“ (ჩვ. წ.ა. 441 წლამდე) თებეს შესახებ შექმნილი ტრილოგიის ერთ-ერთი შემადგენელი პიესაა, რომლის მთავარ თემას სახელმწიფო კანონებსა და გვაროვნულ ადათებს შორის კონფლიქტი წარმოადგენს, რაც არაერთ უბედურებას, მათ შორის მრავლობით სიკვდილს იწვევს.

„ყაჩაღები“ ფრიდრიხ შილერის პირველი დრამაა, რომელიც 1781 წელს გამოქვეყნდა და 1782 წელს დაიდგა. მოქმედება ვითარდება ორი არისტოკრატი ძმის, კარლ და ფრანც მოორების კონფლიქტის ირგვლივ. მასში მრავალი წინააღმდეგობრივი საკითხია წამოჭრილი, მაგალითად, ზღვარი პიროვნულ თავისუფლებასა და ვალდებულებას შორის; ავტორი ასევე იძიებს ძალაუფლების პრობლემას და არსებით სხვაობას ბოროტსა და კეთილს შორის.

ეს გახლავთ ბავშვების ერთ-ერთი ყველაზე საყვარელი წიგნის ორენოვანი ვერსია, ის პარალელურად შეგიძლიათ წაიკითხოთ ქართულ და ინგლისურ ენებზე.

"ჰამლეტი" ანუ სრული სახელწოდებით "ტრაგედია დანიის უფლისწულ ჰამლეტისა" არის უილიამ შექსპირის ყველაზე პოპულარული და გავლენიანი პიესა, დაწერილი 1599 და 1602 წლებს შორის, რომელშიც დრამატიზებულად არის გადმოცემული დანიის უფლისწულის შურისძიება მისი ბიძის - კლაუდიუსის წინააღმდეგ, რომელმაც საკუთარი ძმა, ჰამლეტის მამა - მეფე ჰამლეტი მოაკვდინა ტახტზე ასასვლელად და ძმის ქვრივი, ჰამლეტის დედა - გერტრუდა შეირთო ცოლად. შემოთავაზებულია ინგლისური ტექსტი.

ბრბო, ერთი შეხედვით მარტივი, თუმცა სინამდვილეში უაღრესად რთული ორგანიზმია. მისი შეხედულებების ჩამოყალიბება საუკუნეთა განმავლობაში მიმდინარეობს და ექვემდებარება, როგორც დისტანციურ (დრო, რასა, ტრადიციები, აღზრდა, განათლება), ისე მყისიერ ფაქტორებს (ხატები, ფორმულები, ილუზიები, გამოცდილება, გონება). სწორედ ამ ფაქტორების და არა ლოგიკის მართებულად გამოყენებით არის შესაძლებელი ბრბოს მართვა. როგორც თავად ავტორი ამბობს, „ვისაც ბრბოს შეცდომაში შეყვანა შეუძლია, ის იოლად იქცევა მის მბრძანებლად; ხოლო ვინც მის ჭკუაზე მოყვანას ცდილობს, ყოველთვის მისი მსხვერპლია“.

საზარელი წინასწარმეტყველება, რომელიც მშობლის მკვლელობასა და დედასთან ქორწინებას გულისხმობდა, ახდენილია. თებეს მეფე ოიდიპოსია ის, ვინც მამამისი ლაიოსი მოკლა და დედა -იოკასტე შეირთო ცოლად. მწარე სიმართლის შეტყობამ იოკასტე თვითმკვლელობამდე მიიყვანა. ოიდიპოსი? თუმცა ის სრულებით არ არის დამნაშავე ჩადენილში, იღებს პასუხისმგებლობას საკუთარ თავზე და თვალებს დაითხრის. არისტოტელეს მიერ „ოიდიპოს მეფე“ შედევრად იყო მიჩნეული. ასეც არის.

დიდი ილია დღეს უაღრესად აქტუალურ თემას, ღვინის ქართულად დაყენების წესს, სახელდობრ კი ქვევრში ღვინის დაყენებას, მასთან დაკავშირებულ სირთულეებს, სხვა მეთოდებთან უპირატესობებსა და გამოწვევებს აღწერს. ასევე დიდ ადგილს უთმობს მის დროს ღვინის გაყალბების (ცნობილის, როგორც „ღვინის გაკეთება“) ევროპაში გავრცელებულ პრაქტიკასა და ხერხებს. მნიშვნელოვანი წიგნია მეღვინეობით დაინტერესებული ყველა ადამიანისთვის.

სითბოთი და სევდით აღსავსე ზღაპრების კრებულში შესულია ისეთი საქვეყნოდ ცნობილი ნამუშევრები, როგორიცაა „თოვლის დედოფალი“, „შიშველი მეფე“, „მახინჯი იხვის ჭუკი“, „ბულბული“ და სხვა, რაც უკვე 150 წელზე მეტია ყველა ქვეყნის ბავშვის საყვარელ საკითხავს წარმოადგენს.