წიგნები

1943 წელს, მეორე მსოფლიო ომის მსვლელობისას შექმნილი პიესა „ბუზები“ ფილოსოფიურ და პოლიტიკურ თემებს ეხმიანება. ორესტეს მიერ დედის, კლიტემნესტრას, მოკვდინების ძველებრძნული მითის საფუძველზე აგებული პიესა ადამიანის პასუხისმგებლობის, თავისუფლების, დანაშაულისა და მონანიების თემებს ეხება. მასში ასევე შესაძლოა ვიშის ხელისუფლების სახეც დავინახოთ. აქედანვეა სარტრის ცნობილი ფრაზა: „ადამიანური ცხოვრება სასოწარკვეთილების მიღმა იწყება“.

წარმოსახულ სოფელ ვალვერდე დე ლუსერნას კათოლიკე მღვდელს, ყველა რომ პატივს სცემს და აღმერთებს, დონ მანუელს, უკვდავების რწმენა დაუკარგავს, მაგრამ დუმს, ვერაფერს ეუბნება ეჭვების შესახებ მრევლს, თვლის რა, რომ ამის აღიარება მათთვის აუცილებელი დასაყრდენის გამოცლა იქნებოდა. „რიმანი“, როგორც თავად უნამუნო უწოდებდა ამ ჟანრის ნაწარმოებს, 1930 წელს გამოქვეყნდა და მყისვე რომის კათოლიკური ეკლესიის „აკრძალულ წიგნთა ნუსხაში“ აღმოჩნდა.

„ესთეტიკოსის აფორიზმები“ მესამე ნაწილია კირკეგორის 1843 წელს გამოქვეყნებული ფილოსოფიური ნაშრომისა „ან-ან“ (Aut-Aut), რომელშიც ცხოვრების ესთეტიკურ და ეთიკურ წესს, ცხოვრებით ტკბობასა, რაც მხოლოდ ტრამპლინის როლს უნდა ასრულებდეს, და მოვალეობის შეგნებას შორის არჩევანს ეხება.

„კანონი“ - ესაა თავისუფლებისა და პიროვნების დამოუკიდებლობის წყურვილით გამსჭვალული სოციოლოგიური კვლევა, რომელიც ზოგჯერ კომუნიზმისკენ მეტისმეტად და უსაფუძვლოდ გადახრილი მოგეჩვენებათ, თუმცა, მიუხედავად ამისა, არაერთ საინტერესო პოლიტიკურ, უმეტესწილად ანარქისტულ შეხედულებას გვაცნობს მრავალმხრივი ქართველი მეცნიერისგან. გამოქვეყნდა 1906 წელს.

ლევ შესტოვი დანიელი ეგზისტენციალისტის ფილოსოფიას აანალიზებს, აანალიზებს მასში რელიგიური საფუძვლების ძიების მიზნით, და ჰეგელიდან იობისა და აბრაამისკენ დაძრული ფილოსოფოსის ნააზრევში წმინდა, ტრადიციულისგან განსხვავებულ, რელიგიურ საწყისებს პოულობს.

"არჩევითი ნათესაობა" გოეთე მესამე რომანია, რომელიც 1809 გამოქვეყნდა. რომანი იკვლევს ადამიანთა გრძნობებზე ქიმიური მსგავსების კანონების ზემოქმედებას და ამ თვალსაზრისით ლიტერატურაში პირველ ასეთ მცდელობას წარმოადგენს.

თუკი ვინმეს შესახებ შეიძლება ითქვას, მუცლით მეზღაპრეაო, ეს პირველ რიგში ალბათ გერმანელი ბარონი მიუნჰაუზენია, ვის ყოვლად დაუჯერებელ თავგადასავლებს მოგვითხრობს რუდოლფ ერიხ რასპე საქვეყნოდ ცნობილ წიგნში.

ფრენსის მაკომბერი მეუღლე მარგარიტთან ერთად აფრიკაში საფარიზე იმყოფება. მათ პროფესიონალი მონადირე უილსონი ეხმარება. ლომზე ნადირობისას ფრენსისი სიმხდალეს გამოიჩენს და „კურდღელივით გამოიქცევა“. სირცხვილის მოწმენდას იგი მეორე დღეს, კამეჩებზე ნადირობისას ცდილობს. მოვლენები მოულოდნელად და საინტერესოდ ვითარდება. ერთი კონკრეტული ნადირობის მეშვეობით ჰემინგუეი ღრმა ფილოსოფიურ შეხედულებას გადმოგვცემს ცხოვრებისა და მასში ბედნიერბის წვდომის შესახებ. ესაა ავტორის ერთ-ერთი საუკეთესო მოთხრობა. გამოქვეყნებულია 1936 წელს ჟურნალში „კოსმოპოლიტენ“.

წარმოდგენილ კრებულში გაიზიარებთ სარტრის თავსდატეხილ რისხვას ფრანსუა მორიაკს, დოს პასოსის განდიდებასა და მალარმეს შეფასებას - სარტრისათვის ჩვეული პრინციპულობითა და საკუთარი პოზიციის ურყევობის განცდით. სხვადასხვა წლებში დაწერილ ესსეთა კრებულს პირველად ვთავაზობთ ქართველ მკითხველს.

აუგუსტო პერესი რომანის მთავარი მოქმედი პირია, უნამუნო კი მისი შემქმნელი, მაგრამ იქნებ თავად ავტორიც ვიღაცის პროდუქტია, შესაძლოა თუნდაც იმავე პერსონაჟისა? სვამს კითხვას უნამუნო. ვინ უფრო რეალურია, ავტორი თუ პერსონაჟი, დონ კიხოტე და სანჩო, თუ სერვანტესი, სად გადის ზღვარი რეალურსა და ილუზორულს შორის? ამ და სხვა მარადიულ თემებს ეხება მიგელ დე უნამუნოს, როგორც თავად ის უწოდებს, რიმანი (და არა რომანი) "ბურუსი", რომელიც უდაოდ დიდ სიამოვნებას მოგანიჭებთ. გამოქვეყნდა 1915 წელს.

ილფისა და პეტროვის პირველი რომანი "დიდი კომბინატორის", ოსტაპ ბენდერისა და თავადზნაურთა ყოფილი წინამძღოლის კისა ვორობიანინოვის მიერ განძად გადამალული ბრილიანტების ძიების შესახებ მოგვითხრობს. შეუდარებელი იუმორით გადმოცემული ისტორია, იმავდროულად, ეპოქის გლობალურ სურათს გვთავაზობს. პირველად გამოქვეყნდა 1928 წელს.

„სალამი, სევდავ!“ გახლავთ ფრანსუაზ საგანის პირველი რომანი, რომელიც 1954 წელს გამოქვეყნდა, როდესაც ავტორი მხოლოდ 18 წლის იყო. მასში მოთხრობილია ახალგაზრდა გოგონას, სესილის, განცდების შესახებ, რომელმაც დედის სიკვდილის შემდეგ ხანგრძლივი დრო მონასტერში გაატარა. უბრუნდება რა ქალების მოყვარულ მამას, სესილი ბოჰემურ, ვალდებულებების არმცნობ ცხოვრებას ეზიარება... მაგრამ ერთ დღეს მათ მორალური პრინციპების დამცველი ჭკვიანი და ლამაზი ანა ეწვევათ. წიგნი გამოსვლისთანავე მილიონზე მეტი ტირაჟით გაიყიდა.

ამ რომანის თემები და პერსონაჟები ზახერ-მაზოხის პირადი ცხოვრებიდანაა აღებული. ქალის დომინირებისა და სადომაზოხიზმის იდეები, ისევე, როგორც ვანდა ფონ დუნაევას პერსონაჟი, რაც შოკისმომგვრელი იყო იმდროინდელი საზოგადოებისთვის, ნაწარმოების პოპულარობის საფუძვლად იქცა. რომანი 1870 წელს გამოქვეყნდა. ქართულად პირველად ქვეყნდება.

პიესის სამი პერსონაჟი საიდუმლო ოთახში ხვდება, ოთახი ჯოჯოხეთს წარმოადგენს. სამნი ერთმანეთს საკუთარ ცოდვებს უზიარებენ, ასე ფიქრობენ ჯოჯოხეთისთვის თავის დაღწევას, მაგრამ აღმოაჩენენ, რომ ერთმანეთზე არიან დამოკიდებულნი, ერთმანეთის ჯალათები არიან. ეს პიესაა წყარო სარტრის ცნობილი, ხშირად მცდარად ინტერპრეტირებული გამონათქვამისა: „ჯოჯოხეთი ეს სხვებია“. პიესა დაწერილია 1944 წელს, პრემიერა იმავე წელს შედგა თეატრში „ვიუ-კოლომბიერ“.

"მამა გორიო" სამართლიანად ითვლება ბალზაკის ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან რომანად, რომელიც ვატერლოოში ნაპოლეონის დამარცხების შემდგომი პარიზის სოციალურ ყოფას ასახავს. მოქმედება საფრანგეთის დედაქალაქში მიმდინარეობს, მისი გმირები კი შვილების მოსიყვარულე მამა გორიო, კრიმინალი ვოტრენი და სტუდენტი რასტინიაკი არიან, რომელთაგან სამივე თავისებურად ეპოქის მსხვერპლს წარმოადგენს. გამოქვეყნდა 1835 წელს.

"მკვდარი სულები", რომელიც თავად ავტორმა პოემის ჟანრს მიაკუთვნა, თავდაპირველად სამტომიან ნაწარმოებად იყო ჩაფიქრებული, რომლის პირველი ნაწილი 1842 წელს გამოქვეყნდა. მასში გადმოცემულია ყოფილი მებაჟის, ჩიჩიკოვის სრულიად უცნაური მისწრაფება გამდიდრების მიზნით მკვდარი სულების შეძენისა. ჩიჩიკოვის თავგადასავლის ფონზე ავტორი იმდროინდელი რუსეთის საზოგადოების მენტალობისა და ხასიათის ღრმა წვდომას გვთავაზობს.