წიგნები

„ცივილიზებული კაცობრიობის რვა მომაკვდინებელი ცოდვა“ 1973 წელს გამოქვეყნდა, იმავე წელს, როდესაც ლორენცს ნობელის პრემია მიენიჭა. წიგნში ავტორი იკვლევს ფაქტორებს, რომლებიც, მისი შეხედულებით, კაცობრიობის დეჰუმანიზაციას უწყობს ხელს, და ფრიად არასასურველ, შეიძლება ითქვას, შემაშფოთებელ დასკვნებამდე მიდის.

ეს არის დე სადის რეპუტაციის ადამიანისათვის უვნებელი და იუმორისტული მოთხრობა, რომელშიც წინა პლანზე გენდერული საკითხი, კერძოდ კი, ჰომოსექსუალობისადმი წინააღმდეგობაა წამოწეული.

ახალგაზრდა, მაგრამ კარჩაკეტილი მხატვარი მოხუც, აღიარებულ ოსტატთან ინგლისიდან საფრანგეთში ჩადის მის შესახებ წიგნისათვის ცნობების მოსაგროვებლად. მოხუცი ორ ახალგაზრდა ინგლისელ ქალიშვილთან ერთად ცხოვრობს, როგორც თვითონ უწოდებს, „აბანოზის კოშკში“. მოვლენების ელვისებურად ვითარდება, პერსონაჟებს შორის ჩამოყალიბებულ ურთიერთობა ფონზე კი ავტორი მის შეხედულებებს გვთავაზობს, ერთის მხრივ, ხელოვნებისა და მისი დანიშნულების, მეორეს მხრივ კი, სიყვარულის, ღალატისა და ერთგულების, და რაც ალბათ ყველაზე მნიშვნელოვანია, ცხოვრებისა და ხელოვნების ურთიერთმიმართების შესახებ. იკითხება ერთი ამოსუნთქვით (1974).

ეს მცირე ზომის მოთხრობა „ეგვიპტურ სამარხთა“ ციკლიდან ერქუილ პუაროს დეტექტიური უნარების მორიგი დემონსტრირებაა. მიუხედავად მოგზაურობისადმი ანტიპათიისა, პუარო ეგვიპტეში მიემგზავრება და ერთ საღამოში ამოხსნის ერთი შეხედვით რთულ ამოცანას.

აბსურდის თეატრის აღიარებული ოსტატის, ეჟენ იონესკოს "სკამების" მთავარი მოქმედი პირები, ბერიკაცი და დედაბერი, სრულ უაზრობაში ცხოვრობენ, თუმცა, მიუხედავად ამისა, კეთილდღეობის ილუზორული განცდის შექმნას ცდილობენ, ეს ილუზია კი სკამებია, მათი უკანასკნელი საშუალება ფუჭად განვლილი ცხოვრების შესანიღბად. გამოქვეყნდა 1952 წელს და იმავე წელს შედგა სასცენო პრემიერა.

XX საუკუნის ერთ-ერთი უდიდესი მწერლის ყველაზე უცნაური მოთხრობა ადამიანის მწერად გარდასახვისა, რაც აბსურდულ სამყაროში ადამიანის გაუცხოვებისა და ურთიერთობათა ნგრევა-განადგურების სადემონსტრაციოდ იქნა გამოყენებული, დღემდე არ ჰკარგავს თავის მნიშვნელობას და მრავალი დამწყები მწერლისთვის ქრესტომათიულს წარმოადგენს. დაწერილია 1915 წელს. არის არაერთხელ ეკრანიზებული და დადგმული სცენაზე.

რომანში აღწერილია 1918 წლის ომი უკრაინის დამოუკიდებლობისთვის, რომელშიც რამდენიმე მხარე იყო ჩართული - თეთრები, წითლები, გერმანიის იმპერიალისტური ჯარი და უკრაინელი ნაციონალისტები. რომანის პერსონაჟები ინტელექტუალთა წრეს ეკუთვნიან, რომლებიც სამოქალაქო ომის სოციალურ კატაკლიზმს განიცდიან. ნაწარმოები პირველად გამოქვეყნდა 1925 წელს.

"სამხედრო მფრინავი" - ეს არის მზვერავი პილოტის მოგონებები 1940 წელს "საფრანგეთისთვის ბრძოლის" შესახებ, როდესაც ეგზიუპერი საფრანგეთის საჰაერო ძალებში მსახურობდა. წიგნში მრავლადაა მსჯელობა ომის, ამ ომში საფრანგეთის როლის, ასევე ერთგულების, თავგანწირვის, ვალდებულების შესახებ. გამოქვეყნდა 1942 წელს.

ევრაზიელები რევოლუციის მაღიარებელი თაობაა, ძველ დოქტრინარულ იდეოლოგიათაგან თავისუფალი. მაგრამ მათ ის ემუქრებათ, მომხდარი მართებულს გაუიგივონ და სულიერი თავისუფლების გარეშე მიუდგნენ იმას, რაც აუცილებლად ესახებათ. - ნ. ბერდიაევი.

მეცნიერული ფანტასტიკის ეს გამორჩეული ნაწარმოები, რომელიც 1864 წელსაა შექმნილი, გერმანელი მეცნიერის, ოტო ლიდენბროკის, მისი ძმისწულის -აქსელისა, და მეგზურ ჰანსის მოგზაურობაზე მოგვითხრობს დედამიწის ცენტრისაკენ, სადაც მიწისქვეშა სამყაროში მრავალ თავგადასავალს აწყდებიან, მათ შორის პრეისტორიულ ცხოველებსა და ბუნებრივ მოვლენებს, სანამ ლავის ძალით კვლავ დედამიწის ზედაპირზე არ იქნებიან ამოტყორცნილნი.

ბრბოს ინსტინქტური მოთხოვნილება აქვს აირჩიოს ბელადები, რომლებსაც უნდა დაემორჩილოს, თუმცა დღევანდელ დღეს, ავტორის აზრით, ბრბო თავად იქცა დიდი ძალაუფლების მომხვეჭელად, რაც არაერთ სირთულეს უქმნის კაცობრიობას. წინამდებარე ნაშრომი კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ნაბიჯია მასების ფსიქოლოგიის შესწავლის გზაზე.

სიკვდილმისჯილი ადამიანი სიცოცხლის ბოლო დღეს თავის გრძნობებსა და შეხედულებებს გადმოსცემს, სასოწარკვეთილი შეწყალებას ითხოვს, მაგრამ ნუგეშს ვერსად ნახულობს, მღვდელიც კი დაზეპირებული ფრაზებით ესაუბრება. მოთხრობა შესაძლოა წაკითხულ იქნას, როგორც ავტორის გალაშქრება სიკვდილით დასჯის წინააღმდეგ (1829).

რომანის სახელწოდება, „იდიოტი“, ნაწარმოების მთავარ მოქმედ პირზე (თავადი ლევ ნიკოლაევიჩ მიშკინი) ირონიული მინიშნებაა. მისი გულღიობა, სიკეთე და უბრალოება გარშემომყოფებს შეცდომით აფიქრებინებს, რომ ის ჭკუას და გამჭრიახობას მოისაკლისებს. დოსტოევსკი ამოცანად ისახავდა „კეთილი და ყოვლად პოზიტიური“ ადამიანის სახის შექმნას და შეცნობას იმისა, თუ რას გამოიწვევდა ასეთი უნიკალური პიროვნების განთავსება მიწიერი კონფლიქტების, სურვილების, ვნებებისა და ეგოიზმის შუაგულში. შედეგად მივიღეთ ერთ-ერთი უმშვენიერესი რომანი ლიტერატურის ისტორიაში. გამოქვეყნდა 1869 წელს.

ნოველაში აღწერილია ქალის ცხოვრების ერთი დღე, რომელიც ერთდროულად ვნებით აღსავსე და მშვენიერი, მეორეს მხრივ კი შემაძრწუნებელია. ქმრის გარდაცვალების შემდეგ ის ცხოვრების დანიშნულების ძიებაშია და ერთხელაც სასოწარკვეთილი უცხო ადამიანისადმი აღიძვრება გზნებით, და კვლავ იძენს ცხოვრების მიზანს, თუმცა რის ფასად?

იბსენის შედევრად მონათლული ეს პიესა, რომელიც 1886 წელს დაიწერა, ერთის მხრივ, სოციალურ-პოლიტიკურ ცვლილებებსა და, მეორეს მხრივ, ღრმა და ფარულ პიროვნულ კონფლიქტს ასახავს, რაც პიესის მთავარი გმირების, როსმერისა და რებეკას სახით ვლინდება. „როსმერსჰოლმი“ ზიგმუნდ ფროიდის საყვარელი პიესა გახლდათ.

დეჰუმანიზებული საზოგადოება, სულიერების დათრგუნვა, მანქანების ბატონობა, ეტატიზმი - ესაა ადამიანის თანამედროვე გარემო მაშინ, როდესაც ბერდიაევი ამ თხზულებას ქმნის და ასევეა დღესაც, თითქოს არაფერი შეცვლილა... ხოლო თუ ახალი სულიერების მოძებნა ვერ მოხერხდება, ავტორისავე სიტყვებით, "ადამიანი ორი მიმართულებით დაიშლება - ცხოველურობის ან მანქანურობის მიმართულებით."