წინამდებარე მოხსენებაში ალფრედ ადლერი მოკლე მონახაზს აკეთებს შეხედულებისა, რომელიც ინდივიდუალური ფსიქოლოგიის მისეულ კონცეფციას დაედო საფუძვლად.
ძნელათ თუ მოიძებნება ისეთი იდუმალებით მოცული თხზულება როგორიც "დიგენის აკრიტასია". მან თითქოს გაიზიარა ბედი იმ საზოგადოებისა, რომლის წიაღშიც შეიქმნა - ბიზანტიის დაცემის შემდგომ, მრავალი საუკუნის განმავლობაში უკვალოდ დაკარგული, მხოლოდ მე-19 საუკუნის ბოლოს იქნა აღმოჩენილი, რითაც პოემამ თავისი "მეორე ცხოვრება" დაიწყო.
"მედეა" - სენეკას პირველი ტრაგედიაა, რომელიც ქართულად ითარგმნა. სიუჟეტი შემოიფარგლება კორინთოში დატრიალებული უბედურების ერთი დღით, თუმცა ტრაგედიას ფონად გასდევს არგონავტების მითის უმნიშვნელოვანესი ეპიზოდები. ტრაგედიის მოქმედება იწყება მას შემდეგ, რაც მედეა შეიტყობს თავზარდამცემ ამბავს: კრეონს სურს იასონი მედეას დააშოროს და საკუთარი ასული შერთოს ცოლად, ხოლო თავად მედეა კორინთოდან გააძევოს.
ელინური სამყაროს დრამატურგთა დიდებულ სამეულში ევრიპიდე ქალთა სახეების ვირტუოზული წარმოჩენით გამოირჩევა. ამ თვალსაზრისით ,,მედეა" განუმეორებელია, რადგანაც მის ხასიათში მთელი სიმძაფრით აისახა თავად ავტორის მისწრაფება, რაც შეიძლება ღრმად შეეღწია ადამიანის სულიერ სამყაროში და შეეძრა იგი. ქალთა სახეების გალერეაში მედეა დამკვიდრდა არა თავისი სიწმინდითა და სათნოებით, არამედ ხასიათის სიძლიერით.
პლატონის ნააზრევმა არაერთ ეპოქაში განიცადა აღორძინება თუ რეცეფცია. XX-XXI საუკუნეები პლატონის რენესანსის კიდევ ერთ ეპოქად უნდა მივიჩნიოთ, რადგან მას მხარდამჭერები გამოუჩნდა ისეთი მეცნირებების წარმომადგენლებშიც კი, რომელთა დასკვნები ფილოსოფოსის საუკუნეების განმავლობაში საკამათოდ ქცეული აზრების განხილვის შემთხვევაშიც კი ზუსტი სამეცნიერო კვლევისა და ექსპერიმენტების შედეგებს ეყრდნობა.
ევაგრე პონტოელის ასკეტურ შემოქმედებას დიდი ინტერესით იკვლევენ პატრისტიკული ლიტერატურის მკვლევრები საზღარგარეთის მრავალ ქვეყანაში. ძველი ქართული თარგმნითი ლიტერატურის კვლევა ამ მხრივ მეცნიერებას საინტერესო სიახლეებს პირდება. ამის დასტურია წინამდებარე პუბლიკაცია, რომლითაც მკითხველი პირველად გაეცნობა ევაგრე პონტოელის ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანესი თხზულების - Antirrhtikos-ის აქამდე უცნობ ქართულ თარგმანს.
ციცერონი, რომელსაც ბრწყინვალე განათლება ჰქონდა მიღებული ბერძენი მასწავლებლების წყალობით, თავის ტრაქტატებში ბერძნული ფილოსოფიური სკოლის წარმომადგენელთა შეხედულებების ანალიზის საფუძველზე გვთავაზობს საინტერესო მსჯელობებს სახელმწიფოს, კანონების, ზნეობის შესახებ, რომლებიც გაჯერებულია მაგალითებით საბერძნეთისა და რომის ისტორიიდან. ციცერონის ტრაქტატი „ტუსკულანური საუბრები“ დაწერილია ხუთ წიგნად, დიალოგის, კითხვა-პასუხის სახით, მასწავლებელსა და მოსწავლეს შორის.
ალექსანდრიული ბიბლიოთეკის დაწვა საბედისწერო აღმოჩნდა ბერძნული ლირიკისთვის. გვიანი ხანის საბერძნეთსა და ბიზანტიაში ადრეული ბერძნული ლირიკით მხოლოდ სწავლულები იყვნენ დაინტერესებულნი. ისინი საკუთარი ნააზრევის ნათელსაყოფად იმოწმებდნენ ბერძნული ლირიკის ნიმუშებს. სწორედ უძველეს წყაროებში დადასტურებული ციტატები და უახლესი პაპიროლოგიური აღმოჩენების ფრაგმენტები გვიქმნიან ძირითად წარმოდგენას ძველი საბერძნეთის ლირიკის გარდასულ დიდებაზე.
ბევრისადმი აღმოჩნდებოდა ეს სტრიქონებიც და სათაურიც: „გულის ეპოსი“ ძალდაუტანებლად რომ მოიქცეოდა თავის წიაღში კონსტანტინოს კავაფისის მთელ პოეტურ ნაღვაწს. აღიარებულ ლექსებსაც და სიცოცხლეში გამოუქვეყნებელთა. არადა უამათოდ სრულყოფილი წარმოდგენა ვერ შეგვექმნებოდა ამ მომხიბლავ, მომნუსხველ, ექსპრესიით აღვსილ მხატვრულ სამყაროზე, თავისი გზაბილიკი რომ უნდა გაეჭრა პოეტს არამარტო ბერძნულ ენობრივ სივრცეში, არამედ დასავლური ლიტერატურის მდინარებაშიც.
ამ პოეტურ ტექსტებში ოსტატურადაა წარმოჩენილი ძველბერძნული პოეტური ტრადიციისა და მოდერნის სინთეზი. მრავალფეროვანი შემოქმედება გამოხატავს და ეძებს დიდი ადამიანური თავგადასავლის ყველა კუთხე-კუნჭულს. მასთან ისტორია თანამედროვეობის გამოხატვის საშუალებაა. ხოლო ლაკონიზმი, კონტრასტულობა, ქვეტექსტების სიმკვეთრე ინსტრუმენტებია, რომლითაც შემოქმედის გუმანი მკითხველს რთულ და წინააღმდეგობრივ დროში აღმოჩენილი ადამიანისადმი თანაგანცდით აღავსებს.
კრებული გამოიცემა საბერძნეთის რევოლუციის 200 წლისთავისადმი მიძღვნილი ღონისძიებების ფარგლებში. კრებულში შესულია საბერძნეთის ეროვნული პოეტის დიონისიოს სოლომოსის ნაწარმოებების ქართული თარგმანები, შესრულებული თსუ კლასიკური ფილოლოგიის, ბიზანტინისტიკისა და ნეოგრეცისტიკის ინსტიტუტის ახალი ბერძნული ფილოლოგიის მიმართულების სტუდენტების მიერ.
ითვლება, რომ სოფოკლეს ტრაგედიათა შორის "აიასი" უადრესია. „აიასი“ მოგვითხრობს გმირთა ეპოქის უდიდეს აქაველ გმირზე, რომელიც ძლიერებითა თუ კეთილსახოვნებით მხოლოდ აქილევსს ჩამოუვარდება. ტრაგედიაში მრავლისმომცველი და მარად აქტუალური პრობლემებია ასახული, სოფოკლეს პოეტურმა გენიამ კი აიასის თვითმკვლელობა მსოფიოს ლიტერატურის ერთ-ერთ ყველაზე ტრაგიკულ მოვლენად აქცია.
ევრიპიდეს შემოქმედების მნიშვნელოვანი ნაწილი სამშობლოს სიყვარულის თემას ეძღვნება. ევრიპიდეს შემოქმედების უმთავრეს თავისებურებად მისი თანამედროვეობა სახელდება, რაც უპირველეს ყოვლისა გამოვლინდა ტრაგედიებში ჰეროიკულ-პატრიოტული მოტივების მომძლავრებით, ანტიკური დემოკრატიის არასრულყოფილებისა თუ რელიგიური კრიზისის გაცნობიერების წარმოსახვით. ამ განცდით არის დაწერილი ტრაგედია „მავედრებელი ქალები“, რომელსაც მისი ჰიპოთესისის ავტორმა „ათენის ენკომიონი“ („სადიდებელი“) უწოდა.
"ფილოქტეტესი" ერთადერთია სოფოკლეს ტრაგედიათაგან, რომლის სცენაზე პირველად წარმოდგენის თარიღი ზუსტადაა ცნობილი: ძვ. წ 409 წ-ის გაზაფხული. ეს ტრაგედია დრამატურგმა თავისი ცხოვრების მიწურულს დაწერა და იმ პრობლემას შეეხო რაც მას თავისი ცხოვრების მანძილზე აწუხებდა. რა არის მთავარი ადამიანისთვის - ზნეობრივი სიწმინდე, თანდაყოლილი ღირსების შეულახაობა, თუ საზოგადოებრივი სიკეთით შენიღბული ცხოვრებისეული პრაგმატიზი.
„ტროელი ქალები“ ევრიპიდეს ტრაგედიათაგან გამოირჩევა ადამიანურ განცდათა წარმოჩენის გასაოცარი სიმძაფრით. კომპოზიციურად იგი შედგება რამდენიმე ეპისოდიონისგან, რომლებშიც წარმოდგენილია გამარჯვებულ ბერძენთა მიერ დატყვევებულ, სრულიად უდანაშაულო ქალთა მწუხარება. სიუჟეტი დრამატურგიულად არ არის რთული, მაგრამ ევრიპიდეს გასაოცარმა ხელოვნებამ დრამა, რომელიც აგებულია მხოლოდ და მხოლოდ ტანჯვის პათოსზე, ისეთი მრავალმხრივი და ზოგადსაკაცობრიო გახადა, რომ იგი თავისი სიღრმითა და მაღალმხატვრულობით დღესაც არ კარგავს მნიშვნელობას.
„ჰეკაბე“ ევრიპიდეს შემოქმედების ადრეული პერიოდის ქმნილებაა. მისი ათენური პრემიერა შედგა „მედეასა“ და „ჰიპოლიტოსის“ შემდეგ, სავარაუდოდ, ძვ. წ. 424 წელს. ტრაგედიაში წარმოდგენილია ტროას დედოფლის, ჰეკაბეს შურისძიების ისტორია. ოდესღაც დიდებული, მაგრამ უკვე უსამშობლოოდ დარჩენილი, დამონებული დედოფალი, რომელსაც თვალწინ მოუკლეს მეუღლე - მეფე პრიამოსი და რომელიც შვილების შემზარავ სიკვდილს მოესწრო, ყოვლად წარმოუდგენელ შურისძიებას განიზრახავს. იმდენად სულისშემძვრელია მისი ტრაგედია, რომ თავად ბერძენთა მთავარსარდალსაც კი მისდამი თანაგრძნობის განცდა ეუფლება. უკიდურესად დაძაბულ სულიერ მდგომარეობაში მყოფი ჰეკაბეს სახე ევრიპიდეს შემოქმედების შედევრია.