წიგნები

21-ე საუკუნის მიჯნაზე ფართოდ გავრცელდა აზრი ალბერტ აინშტაინის რელიგიურობის შესახებ. წინამდებარე კრებული ნათლად გვიჩვენებს მის დამოკიდებულებას მეცნიერებისა და რელიგიისადმი, სადაც ის, ერთის მხრივ, მეცნიერებისა და რელიგიის მორიგებას ცდილობს, მეორეს მხრივ კი ამ უკანასკნელს მხოლოდ ზნეობრივი ნორმების მცველის ფუნქციას უტოვებს.

ნიკოლაი ბერდიაევი გამორჩეული ფილოსოფოსია, მისი შეხედულებები კი ხაზგასმით რელიგიური, თუმცა, მიუხედავად ამისა, ხშირად რადიკალურიც არის. ბერდიაევს ომისა და ანექსიის გამართლებაც შეუძლია, ადამიანის მსხვერპლად გაღებისაც, თუკი ეს ყველაფერი აღმატებული, ისტორიული, სამყაროული მიზნის მიღწევას ემსახურება. ტკივილისა და სისასტიკის მიღებაც უნდა შეეძლოს ადამიანს, რადგან სხვაგვარად, ავტორის აზრით, ისტორიული პროცესი არ წარიმართება. უაღრესად საინტერესო წიგნია, რომლის რამდენიმე ნაწილი ცალკე ტექსტად იყო გამოქვეყნებული.

ქლარენს დაროუ გაშმაგებით ესხმის თავს სულის, შესაბამისად კი, უკვდავების იდეას და, მიუხედავად გავრცელებული შეხედულების საწინააღმდეგო პესიმისტური დასკვნისა, აქაური, მიწიერი ბედნიერების ფორმულას გვთავაზობს.

„ვისრამიანი“ გახლავთ ანტიკური სპარსული სასიყვარულო ამბავი გალექსილი სპარსელი პოეტის ფახრადდინ გორგანის მიერ მეთერთმეტე საუკუნეში. ქართული პროზაული თარგმანი შესრულებულია XII საუკუნის I ნახევარში სარგის თმოგველის მიერ. დღემდე წარმოადგენს თარგმნითი ხელოვნების მწვერვალს.

თუ ერის ისტორიული მისიის აღსრულება შემოქმედებას და მოძრაობას გულისხმობს, ხოლო სტატიკა დამღუპველია ისტორიული შემოქმედებისთვის, მაშინ ომი და ანექსიაც შეიძლება გამართლებული იქნეს. ასეთია ბერდიაევის ამ არაერთმნიშვნელოვანი ესსეის ძირითადი აზრი, სადაც ასევე რუსეთის (და ნაკლებად - ინგლისის) მსოფლიო დომინირების იდეაც ხმამაღლაა გამოთქმული.

ალბერტ აინშტაინი ამ ესსეიში შიშისა და სოციალური რელიგიის ცნებებს უმატებს კოსმოსური რელიგიის ცნებას და ამ გზით რელიგიასა და მეცნიერებას შორის ურთიერთობის ერთგვარად ახალ კონცეფციას გვთავაზობს, რომელიც საბოლოოდ ბუნების საყოველთაო კანონების არსებობის რწმენამდე დაიყვანება.

სპარსულ იგავ-არაკთა კრებული, თარგმნილი საქართველოს მეფე თეიმურაზ II-ის მიერ.

დიდი შვედი მწერლის მცირე პროზის კრებულში შესულია სამი გამორჩეული მოთხრობა: მათ შორის ყველაზე ცნობილი ("ბარაბა"), რომელიც რწმენა-ურწმუნობის პრობლემას ეხება; ღმერთის გააზრების მცდელობა ქურუმი ქალის ცხოვრების ფონზე ("სიბილა"); და პირადი ტრაგედიის გამოძახილად შექმნილი უკიდურესად რომანტიული "მარიამნა".

სულის უკვდავება შეუძლებელია, თუკი ის საერთოდ არსებობს - ასეთია ბერტრან რასელის დამოკიდებულება ამ ოდინდელი საკითხისადმი, რასაც ის ამ მცირე ზომის შესანიშნავ ესსეიში აყალიბებს.

წინამდებარე ნაშრომი ბრბოზე მოქმედ იდეებს, მის მიერ შეხედულების ჩამოყალიბების მექანიზმს, მისი მრწამსის რელიგიურ შემადგენელსა და ზოგადად რელიგიურობის გავლენას ეხება. ბრბო რელიგიურია, რელიგია კი ბრბოზე მოქმედებს - ამიტომაც აღმოჩნდა ეს სიმბიოზი ესოდენ გრძლევადიანი.

მაქს შტირნერის ყველაზე ცნობილი ნაწარმოები, 1845 წელს შექმნილი „ერთადერთი და მისი საკუთრება“, არის შრომა, რომელმაც შეუქცევადი სახე მისცა ევროპული აზროვნების განვითარებას. დაასწრო რა ათწლეულობით ევროპულ კულტურაში ნიჰილიზმისა და ინდივიდუალიზმის წარმოქმნას, მან უდიდესი გავლენა მოახდინა მე-19 და მე-20 საუკუნის ფილოსოფიურ აზროვნებაზე. ამ წიგნმა ევროპული ცივილიზაციის იერსახე შეცვალა.

ქართველი მეფის პოემათა კრებულში შესულია ეროვნულ თემატიკაზე შექმნილი "ქეთევან დედოფლის წამება", სპარსულიდან გადმოქართულებულია "ვარდბულბულიანი" და "ლეილმაჯნუნიანი", და გაბაასების ჟანრში შესრულებული თხზულება "შედარება გაზაფხულისა და შემოდგომისა".

„სიტყვები“ ჟან-პოლ სარტრის ავტობიოგრაფიული რომანია, რომელშიც ავტორი ბავშვობის მოგონებებს, წიგნებთან და ლიტერატურულ პერსონაჟებთან პირველი ნაცნობობის, მწერლად ქცევის სურვილს აღწერს. მოთხრობილია ბავშვური ილუზიებისა და ფანტაზიების შესახებ, რომლებმაც დაღი დაასვეს მწერლის ცხოვრებას. რომანი ორი ნაწილისგან შედგება - „ვკითხულობ“ და „ვწერ“. ევროპის ლიტერატურულმა წრეებმა ეს ნაწარმოები ეგზისტენციალიზმისგან სარტრის გამოჯანმრთელებად მიიჩნიეს. პირველად გამოქვეყნებულია 1963 წელს.

შტირნერისთვის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი საკითხი ადამიანის განთავისუფლებაა, მის ერთ-ერთ ასპექტს კი იერარქიის დანგრევა შეადგენს. იერარქიის ერთ-ერთი ფორმა "აზრთა ბატონობა, გონების ბატონობაა!", რაც იმას ნიშნავს, რომ "მათ მიერ ვითრგუნებით, ვინც აზრებს ეყრდნობა". თანაც ეს ნებაყოფლობით ხდება. ამასთან, იერარქიის დამხობა მით უფრო მნიშვნელოვანია, რომ ცნებები გაორებულია, შინაარსს ჩამოშორებულია, რაც პრობლემას კიდევ უფრო ამწვავებს.

კრებულში შესულია არჩილ II-ის დიდაქტიკურ-ზნეობრივი ხასიათის ნაწარმოებები („საქართველოს ზნეობანი“, „ლექსნი ასნი ორმუხლნი“), აგრეთვე „გაბაასება კაცისა და სოფლისა“, და მცირე ზომის სატრფიალო ლექსთა კრებული „სამიჯნურონი ლექსნი აქა-იქ ნათქვამი“.

21-ე საუკუნის მიჯნაზე ფართოდ გავრცელდა აზრი ალბერტ აინშტაინის რელიგიურობის შესახებ. წინამდებარე ესსეი ნათლად გვიჩვენებს მის დამოკიდებულებას მეცნიერებისა და რელიგიისადმი, სადაც ამ უკანასკნელს მხოლოდ ზნეობრივი ნორმების მცველის ფუნქციას უტოვებს.