წიგნები

XX საუკუნის დიდი რუსი ფილოსოფოსი წინამდებარე ესსეიში ცდილობს ახლებურად შეაფასოს დოსტოევსკის შემოქმედების მხატვრული ღირებულება ადამიანთან მიმართებით მისი დამოკიდებულების წარმოჩენით. ფრიად საინტერესო საკითხავია.

"დაბლინელები" - ეს არის მოთხრობათა ციკლი, რომელიც იმ დროს ჯერ კიდევ პროვინციულ ქალაქ დაბლინის ცხოვრებას ასახავს, რომელშიც თითქოს რაღაც ხდება, მაგრამ ისეთი შთაბეჭდილება იქმნება, რომ ეს ყოველივე უმნიშვნელოა, არანაირი გავლენა არ აქვს ადამიანებზე და თითქოს არც ხდება.

ალტერნატული შეხედულება იესოს, როგორც ადამიანისა და არა ღმერთის ცხოვრებაზე, რასაც საფუძვლად უმეტესწილად იოანეს სახარება უდევს, იესოსი, რომელმაც უარყო იუდაიზმი და ქრისტიანობა მიიღო - ეს გახლავთ მთავარი ვექტორი რენანის "იესოს ცხოვრებისა" (1863), რომელიც აგერ უკვე 150 წელიწადია არ კარგავს პოპულარობას.

დიდი ინგლისელი ფილოსოფოსი თავისუფალ აზროვნებაზე განათლების, პროპაგანდისა და ეკონომიკის გავლენის შედეგებს განიხილავს. მე-20 საუკუნის დასაწყისში დაწერილი ლექცია დღესაც აქტუალურია თავისი მნიშვნელობით.

დიმიტრი უზნაძის კიდევ ერთი უმნიშვნელოვანესი ნაშრომი, რომელშიც ავტორი მისთვის დამახასიათებელი საფუძვლიანობით იკვლევს ადამიანის ქცევის ფორმებს და საკუთარ ავტორიტეტულ შეხედულებას აყალიბებს.

დიდი ესპანელი ფილოსოფოსი კიდევ ერთი მათგანია, ვინც ვერ შეგუებია ყოფის არსებულ წესს და ცდილობს მთავარს - უკვდავებას მიაგნოს, უკვდავებას, რაც ყველაზე სანუკვარი მიზანი და იდეაა ადამიანის. უნამუნო პრობლემის გადაჭრას 1911 წელს შექმნილი ესსეით რელიგიურ ჭრილში ცდილობს.

"ქრისტიანობა არაა დამნაშავე იმაში, რომ ადამიანებმა ამ სოფლად მისი ტრიუმფით გამოწვეულ სიხარულს ვერ გაუძლეს და ეს ზეიმი ქრისტიანობის სახის დამახინჯებად აქციეს" - ეს გახლავთ მთავარი აზრი ამ ესსეისა, რომლითაც დიდი რელიგიური ფილოსოფოსი ცდილობს ქრისტიანობა იხსნას, თუნდაც ქრისტიანთა ისტორიული უმსგავსობის მხილების გზით. 

მკითხველთა მცირე ნაწილმა თუ იცის, რომ ტომ სოიერისა და ჰეკლბერი ფინის თავაგდასავლებთან ერთად მარქ ტვენი გახლავთ ავტორი მრავალი ნაწარმოებისა, რომლებიც რელიგიურ თემებს ეხება. მათ შორისაა "წერილები დედამიწიდან" - სარკასტულ სტილში შექმნილი თხზულება, რომელშიც ავტორი აბუჩად იგდებს ქრისტიანობას და ქრისტიანულ მორალს, როგორც თეოლოგიური, ისე ცხოვრებისეული პოზიციებიდან. ნაწარმოების შინაარსიდან გამომდინარე, მისი გამოქვეყნება მწერლის სამშობლოში პირველად 1962 წელს მოხერხდა. ამჯერად გთავაზობთ ამ წიგნის ინგლისურ ვერსიას.

რა საზღვრებამდე უნდა ეხმარებოდეს ფსიქოლოგია აღზრდის საქმეს? როდის იწყებს იგი პედაგოგიკაში უხეშ ჩარევას? აუცილებელია თუ არა საერთოდ ასეთი დახმარება? რა სარგებელი ან ზიანი შეიძლება მოიტანოს ხსენებულმა კავშირმა? პასუხები ამ კითხვებზე დიმიტრი უზნაძის ესსეიში "ფსიქოლოგია და პედაგოგიკა".

"ფედონი" - პლატონის დიალექტიკური აზროვნებისა და მხატვრული ოსტატობის ბრწყინვალე ნიმუშია, რომელიც უპირველესად სულის უკვდავების მტკიცების (თუმცა არასაკმარისი) გამოისობით იპყრობს ჩვენს ყურადღებას, თუმცა მასში ასევე განხილულია იდეათა თეორია, დაპირისპირებულთა თეორია და სხვ.

XIX საუკუნის ცნობილი ქართველი ღვთისმეტყეველი და დიდი პატრიოტი, მიხეილ თამარაშვილი წლების განმავლობაში ვატიკანის, საფრანგეთის, იტალიის, თურქეთის, ალექსანდრიის, მოსკოვისა და ლონდონის არქივებს ეცნობოდა, სადაც ფასდაუდებელი მასალა შეაგროვა საქართველოში კათოლიკობის არსებობისა და მეტიც, მისი ნაკლებადცნობილი და გარკვეულწილად მიჩუმათებული პოპულარობის შესახებ. შედეგს წინამდებარე წიგნი წარმოადგენს, პირველად გამოცემული 1902 წელს.

ვინ ვიყავით ქართველები ქრისტიანობამდე? არსებობს თუ არა სრულიად საქართველოს წარმართულ ღვთაებათა პანთეონი? რა წარმართული ადათებია დაცული ქრისტიანობაში? რას ეთაყვანებოდნენ ძველი ქართველები? ამ და მრავალ სხვა კითხვაზე პასუხის გაცემას დიდი ივანე ჯავახიშვილი ცდილობს ვრცელ მონოგრაფიაში "ქართველების წარმართობა".

ლორენცო ვალა პირველი იყო მათ შორის, ვინც მეცნიერული არგუმენტებით ამხილა ე.წ. "კონსტანტინეს ნაბოძვარის" სიყალბე, დოკუმენტისა, რომლის საფუძველზე პაპები საუკუნეთა განმავლობაში აცხადებდნენ პრეტენზიას ევროპის დიდ ნაწილზე. ტექსტი შეიცავს თავად "კონსტანტინეს ნაბოძვარს", ვალას მსჯელობასა და შენიშვნებს. ქართულ ენაზე ქვეყნდება პირველად.

გიორგი კვინიტაძის "ВОСПОМИНАНИЯ 1917-1921" იმ მცირერიცხოვან ქმნილებათა რიცხვს ეკუთვნის, რომლებიც ახალგაზრდა ქართულ სახელმწიფოში (1918-1921) მიმდინარე სამხედრო და პოლიტიკურ ცხოვრებას აღწერს, იკვლევს ომისა და დემოკრატიული ხელისუფლების დაცემის ობიექტურ და სუბიექტურ მიზეზებს, და გარკვეულწილად ქართულ ემიგრაციაში არსებულ დაპირისპირებებს ჰფენს ნათელს.

კრებულში შესულია რეი ბრედბერის მიერ 1950-იან წლებში შექმნილი ოთხი ბრწყინვალე მოთხრობა, რომელიც დაგაფიქრებთ, მოგგვრით ღიმილსა და სევდას და, იმავდროულად, ოპტიმისტური განწყობის შექმნაში დაგეხმარებათ.

"დაო დე ძინი" გახლავთ როგორც ფილოსოფიური, ასევე რელიგიური დაოიზმის ფუნდამენტური ტექსტი ორაზროვანი მნიშვნელობის შინაარსით, რომელიც საკითხთა ფართო წრეს ეხება - მბრძანებლებისათვის რჩევებიდან პრაქტიკულ რეკომენდაციებამდე უბრალო ადამიანთათვის. "დაო დე ძინმა" უდიდესი გავლენა მოახდინა სხვა სკოლებზე და დღესაც ყველაზე ხშირად თარგმნად ტექსტს წარმოადგენს მსოფლიო ლიტერატურაში.