მცირე პროზა

საოკეანო ლაინერზე მოყვარულ მოჭადრაკეთა ჯგუფი დიდ ჩემპიონ ჩენტოვიჩს გამოიწვევს. თავიდან ისინი აგებენ, მაგრამ შემდეგ სიტუაცია იცვლება. ვინ არის ის ფერმკრთალი კაცი, რომელიც მათ ყველა ნაბიჯს ხელმძღვანელობს? "საჭადრაკო ნოველა" - ესაა ამბავი იდუმალებისა და ინტრიგების, ასევე მონათხრობი ადამიანის უძლეველ სულზე. პირველად გამოქვეყნდა 1941 წელს.

სტენდალის, რეალიზმის ერთ-ერთი პირველი პრაქტიკოსის, ისტორიები პერსონაჟთა ფსიქოლოგიის ღრმა ანალიზითაა ნიშნეული. "იტალიური ქრონიკები" წარმოადგენს რვა მოთხრობისგან შემდგარ კრებულს, რომლებიც 1829 და 1940 წლებს შორისაა დაწერილი და რომელთა ნაწილი მხოლოდ ავტორის გარდაცვალების შემდეგ გამოქვეყნდა. ავტორი დრამატულ სიუჟეტთან მუშაობს, რათა ცხოვრების ინტენსივობის ხედვა შექმნას.

ვოლტერი (ფრანსუა მარი არუე; 21.11.1694-30.05.1778) - განმანათლებლობის ეპოქის ფრანგი მწერალი, ფილოსოფოსი და ისტორიკოსი, ცნობილი, როგორც სიტყვისა და აღმსარებლობის თავისუფლების დამცველი.

მოხუცი ზალომონზონი ცოლსა და მშვენიერ ქალიშვილთან ერთად იტალიაში ისვენებს, სადაც ამ უკანასკნელის პატიოსნებაში შეიტანს ეჭვს, რის შემდეგ თანდათანობით ყველას მიმართ სრულ გულგრილობამდე მისული და, მიუხედავად წარმატებით გადატანილი ოპერაციისა, მშვიდად კვდება.

ეს მოცულობითი ნოველა ადამიანისა და საზოგადოების დაპირისპირებაზეა, რომლიდან ერთადერთი გამოსავალი... სიკვდილია.

მძაფრი და მხიარული, "კანდიდი" დღემდე სამყაროს ერთ-ერთ უდიდეს სატირად რჩება 1759 წელს მისი პირველი გამოქვეყნებიდან. ის მოგვითხრობს თავგადასავლებს ახალგაზრდა კანდიდისა, პანგლოსის მოწაფის, ვინც, თავის მხრივ, ლაიბნიცის მოწაფეა და სამყაროს სიკეთისა სწამს. მრავალი უბედურების ნახვის შემდეგ კანდიდი საწინააღდეგოში რწმუნდება.

სიზმრები, ფილოსოფია, ბიბლიოთეკა, სარკეები, გამოგონილი მწერლები, მითები, მათემატიკა, გეომეტრია - ჭეშმარიტად ღრმა და ლაბირინთულია ბორხესის მოთხრობები, დაწერილი უდახვეწილესი ენითა, და მეცნიერებისა და ხელოვნების მრავალი დარგის ფუნდამენტური ცოდნით.

"ზადიგი, ანუ ბედისწერა" 1747 წელს შექმნილი ფილოსოფიური ნოველაა, რომელიც ანტიკური ბაბილონის ფილოსოფოს ზადიგის ცხოვრება აღწერს. წიგნი არ აცხადებს ისტორიული აკურატულობის პრეტენზიას. ნაწარმოებში წამოჭრილი ზოგი პრობლემა ვოლტერის თანამედროვე სოციალურ-პოლიტიკურ საკითხს ეხება, თუმცა მთავარი ადამიანის ამქვეყნიური უძლურებაა ბედისწერის წინაშე.

ფრანგი რომანტიკოსის კრებულში შესულია მისი ხუთი გამორჩეული მოთხრობა: "სანგრის აღება", "ილელი ვენერა", "ლურჯი ოთახი", "არსენ გიიო" და "მატეო ფალკონე".

ღრმა ემოციურობით გამორჩეული მცირე ზომის მოთხრობები ომის საშინელებას მისი პირუკუ ფორმით გვიჩვენებს, ისე, რომ ომი ზოგჯერ ნაწარმოებში ნახსენებიც კი არ არის. ბორჰერტის მოთხრობები დღემდე რჩება მეორე მსოფლიო ომის ამსახველ ერთ-ერთ საუკეთესო მასალად.

ერთ-ერთი უდიდესი ფრანგი რომანისტი, ბალზაკი, იმავდროულად მცირე პროზის სრულყოფილი ოსტატიც გახლდათ. წინამდებარე კრებული რვა მოთხრობას მოიცავს, რომელიც სოციალური და ფსიქოლოგიური გამჭრიახობითაა გამორჩეული და სრულად ახდენს ბალზაკიის გენიის დემოსტრირებას.

მეოცე საუკუნის ერთ-ერთი უდიდესი მწერლის ესსეები და მოთხრობები, წარმოდგენილი წინამდებარე კრებულში, ეხება სოციალურ, ფილოსოფიურ და ფსიქოლოგიურ თემებს, რაც მარკესის მთელი შემოქმედების ქვაკუთხედია. ქართულ ენაზე ქვეყნდება პირველად.

„ოთახი“ სარტრის ადრეული ნოველაა (1939), რომელშიც ავტორი სვამს კითხვას იმის შესახებ, არის თუ არა დემენცია ნორმალური ეგზისტენციალური პოზიცია. ამასთანავე, სარტრი ირონიულად ახდენს ჯანმრთელი და შეშლილი სამყაროს პოლარიზებას და ასევე გაკვრით ეხება თემებს, რომლებსაც დეტალურად ოდნავ მოგვიანებით „ყოფიერებასა და არარაში“ განიხილავს.

„ქანთერვილის მოჩვენება“ - ესაა ნოველა ცნობილი ინგლისელი დიდებულის მოჩვენების შესახებ, რომელმაც ცოლი მოკლა, ხოლო ამ უკანასკნელის ძმებმა მას შიმშილით ამოხადეს სული. მოთხრობა არაერთხელ იქნება ეკრანიზებული და ადაპტირებული სცენისთვის. პირველად გამოქვეყნდა ჟურნალში The Court and Society Review, 1887 წელს.

ჯონ სტეინბეკის 1937 წელს გამოქვეყნებული ნოველა „ამბავი თაგვთა და კაცთა“, რომელიც არაერთხელ იქნა ეკრანიზებული და სცენაზე დადგმული, დიდი დეპრესიის პერიოდში ორი მეგობრის, ჯორჯისა და ლენის, თავგადასავლის შესახებ გვიამბობს. ამბავი რანჩოზე ხდება, სადაც ისინი მუშებად არიან ჩამოსულნი და საღამოობით ოცნებებს ეძლევიან საკუთარი საქმისა და მყუდრო გარემოს, კურდღლების მოშენებისა და წიწილების მოვლის შესახებ, ოცნებებისა, რომლებსაც ახდენა არ უწერია.

ჰაინრიხ ბიოლის მოთხრობათა კრებულში სხვადასხვა დროს შექმნილი თვრამეტი თხზულებაა შესული, რომლებიც ომის, მარტოობის, ომისშედმგომი თაობის პრობლემებს და იმ პერიოდის ადამიანთა ურთიერთობებს ეხება. კრებულის სათაურად გამოტანილია ბიოლის ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი მოთხრობის სახელწოდება.