მცირე პროზა

"დუბროვსკი" - პუშკინის პროზის ერთ-ერთი ნიმუშია, რომელიც ეფუძნება მართლმსაჯულებით განაწყენებული კადნიერი თავადის ნადმვილ ისტორიას. მოთხრობა დღემდე რჩება სალიტერატურო წრეების კამათის საგნად, ლინგვისტებისთვის კი "დუბროვსკი" რუსული სალიტერატურო ენის ერთ-ერთი პირველი ნიმუშია.

ბარონი მიხაელ ფონ რ. მდიდარი, საზოგადოებაში მიღებული, გამორჩეული პიროვნებაა, რომელსაც ყველაფერი მობეზრებია, მაგრამ ერთი ფანტასტიური ღამის განმავლობაში ბარონი ქურდად იქცევა, არ რცხვენია ამის და პირველად იღვიძებს სიცოცხლისთვის.

ამ წიგნში შესული ამბები მოთხრობილია ავტორის მიერ პირველ პირში და, როგორც წესი, ის პარიზელ მკითხველს მიმართავს. პარიზიდან პროვანსში გადაბარგებული ავტორი თავისი ახალი ცხოვრების შესახებ მოუთხრობს უცნობ მკითხველს, ისევე, როგორც თავის მოგზაურაზე კორისიკასა და ალჟირში.

"იავნანამ რა ჰქმნა?" არის მოთხრობა პატარა ქეთოს შესახებ, რომელსაც ბავშვობაში ლეკები გაიტაცებენ, თუმცა მრავალი წლის შემდეგ შინ ბრუნდება, მაგრამ მშობლებს ვეღარ ცნობს. მის საბოლოო დაბრუნებას დედის მიერ ნამღერი იავნანა უწყობს ხელს.

კრებულში შესულია რუსი კლასიკოსის ოთხი მოთხრობა, რომელთა მოქმედება სხვადასხვა ადგილასა და დროს ვითარდება, თუმცა ყველა მათგანს სიყვარულის თემა აერთიანებს.

1925 წელს შექმნილი მოთხრობით მიხეილ ჯავახიშვილმა მეფის რუსეთის პერიფერიაზე მიკარგული პატარა ქვეყნის მიმართ დამპყრობლის იმპერიალისტურ ზრახვებს ასახა ფარდა ერთობ კოლორიტული და შთამბეჭდავი პერსონაჟების მეშვეობით.

"იუდას სახარება" არის გნოსტიკური ტექსტი, რომელიც იესოსა და იუდა ისკარიოტელს შორის დიალოგისგან შედგება. მიჩნეულია, რომ ტექსტი შექმნილია მეორე საუკუნის გნოსტიკოსი ქრისტიანებისა და არა თვით იუდა ისკარიოტელის მიერ. ერთადერთი ორიგინალი კოპტურ ენაზეა შემონახული. წინამდებარე თარგმანი შესრულებულია ინგლისურიდან.

"რენე" - შატობრიანის ნოველაა, რომელმაც უზარაზარი გავლენა იქონია რომანტიზმის განვითარებაზე. მასში აღწერილია გრძნობითა და ვნებით აღსავსე ახალგაზრდა კაცის ისტორია, რომელიც წინააღმდეგობაშია თანამედროვე საზოგადოებასთან.

წინამდებარე კრებულში გაერთიანებულია სამი მოთხრობა, რომელიც ნიკო ლორთქიფანიძის თანამედროვე იმერეთის ჩვეულებრივ ადამიანთა ყოველდღიურობას აღწერს, მათი სიდუხჭირით, სიამაყით, სასოებითა თუ უიმედობით.

კრებულში წარმოდგენილია ქართველი კლასიკოსის სამი მოთხრობა, რომელთაგან არც ერთი არ არის ისეთი, მკითხველში რომ ღრმა ემოცია არ გამოიწვიოს.

ხევსურული ტრადიციები, ქალისა და მამაკაცის ურთიერთობა, ძმადნაფიცობის ინსტიტუტი, "სხვაური" - ამ ყოველივეს სიმბოლისტურ-მისტიკური ახსნის მცდელობაა გრიგოლ რობაქიძის მოთხრობა "ენგადი".

"ქრიზანთემები" - ესაა ჯონ სტეინბეკის ფემინისტურ-სიმბოლისტური მცირე პროზის ნიმუში, მოთხრობა, რომელშიც სულ რამდენიმე გვერდზე ღრმა ფსიქოლოგიური დრამა თამაშდება.

"სამი ქალი" რობერტ მუზილის 1924 წელს გამოქვეყნებულ ნოველათა ციკლია, რომლებიც სიყვარულის თემაზეა შექმნილი და რომლებშიც ავტორი ფსიქიკის შეუცნობელ სფეროებში შეღწევას ცდილობს.

კრებული მოიცავს ოლდოს ჰაქსლის 1920-იან წლებში დაწერილ სხვადასხვა ჟანრისა და თემატიკის მოთხრობებს.

წიგნში საუბარია ორი მეგობრის "თბილისურ" ამბებზე. ბესო აბაშიძე ობსესიურ-კომპულსიური აშლილობით იტანჯება. მის გვერდით მყოფი კოსტა არაბული კი, ცდილობს ქაოტური ამბები ერთმანეთთან შეაკავშიროს. სექსი, ნარკოტიკები, კუდში ადევნება, თვალთვალი, სოციუმის განუწყვეტელი მცდელობა შენი ბედი შენს გარეშე გადაწყვიტონ.

"ჯალათი" უკიდურესად ინტენსიური მოთხრობაა, რომელშიც ავტორი ადამიანის ბუნებას კიცხავს, მარადიულად რომაა ბოროტებას გადაწნული; ღმერთი გულგრილია ადამიათა ხვედრისადმი; მესიას არ ძალუძს ადამიანთა ხსნა. ჯალათია ერთადერთი, ვისაც ეს ძალუძს, სპობს რა მათი ბიწიერი ქმედებების შედეგს დედმიწაზე.