„შემეცნების ფილოსოფია და თეორია“ შესტოვის ღრმა და შეუდარებლად ორიგინალური ექსკურსია წარსულში, როგორც ყოველთვის, სხვა ფილოსოფიურ სისტემათა მიუკერძოებელი და განყენებული კვლევა-შესწავლის ფონზე, შექმნილი 1912 წელს.
სგანარელი გახლავთ მოლიერის ერთაქტიანი პიესა, რომელშიც იგი თავად იღებდა მონაწილეობას კარიერის განმავლობაში. ნაწარმოები აგებულია ეჭვიან და დაუფიქრებელ ვარაუდებზე, რომლებიც გაუგებრობისა და უთანხმოების შედეგს წარმოადგენს. წინამდებარე ტექსტი 1871 წელს ქ-ნ ელენე ყიფიანის მიერ შესრულებული თარგმანის გათანამედროვებული ვერსიაა.
"ქრისტე" არის ჯონ რემსბერგის ერთ-ერთი ყველაზე კარგად ცნობილი ნაშრომი, რომელიც სახარების ფუნდამენტურ კრიტიკას გვთავაზობს. ნაშრომში პუნქტობრივად არის განხილული ახალი აღთქმის მთავარი პერსონაჟის ცხოვრება და ჩამოყალიბებულია მისი ისტორიული არარსებობის დოქტრინა. წინამდებარე ტექსტი ამ წიგნის პირველი თარგმანია პოსტსაბჭოთა სივრცეში.
"საქართველოს საზღვრები" არის 1919 წლის კონსტანტინეპოლის კონფერენციისთვის მომზადებული კვლევა, რომელიც ისტორიულ ჭრილში განიხილავს საქართველოს საზღვრებს, მათ წინაშე არსებულ საფრთხეებს და სამომავლო პერსპექტივას. ხაზგასმულია კონკრეტული ჯგუფების მიერ საზღვრის და, შესაბამისად, საქართველოს სუვერენიტეტის ხელყოფის გამჟღავნებული სურვილი და მათი დამადასტურებელი ფაქტები.
წინამდებარე კრებულში შესულია ილიას მოსაზრებები საბანკო ბიზნესის მოწყობასა და ბანკის სტრუქტურასთან დაკავშირებით, მისი შეხედულებები სხვადასხვა სახის საბანკო-შემნახველი საზოგადოებების შესახებ, საგლეხო ბანკის საკითხი და ამასთან დაკავშირებული კამათი ისეთ საზოგადო მოღვაწეებთან, როგორებიც იყვნენ ნიკო ნიკოლაძე და აკაკი წერეთელი. ბონუსის სასხით გთავაზობთ ილიას პოლემიკას ნოე ჟორდანიასთან საბანკო და სხვა საზოგადოებრივ საკითხებზე.
მკითხველთა მცირე ნაწილმა თუ იცის, რომ ტომ სოიერისა და ჰეკლბერი ფინის თავგადასავლებთან ერთად მარქ ტვენი გახლავთ ავტორი მრავალი ნაწარმოებისა, რომლებიც რელიგიურ თემებს ეხება. მათ შორისაა "წერილები დედამიწიდან" - სარკასტულ სტილში შექმნილი თხზულება, რომელშიც ავტორი აბუჩად იგდებს ქრისტიანობას და ქრისტიანულ მორალს, როგორც თეოლოგიური, ისე ცხოვრებისეული პოზიციებიდან. ნაწარმოების შინაარსიდან გამომდინარე, მისი გამოქვეყნება მწერლის სამშობლოში პირველად 1962 წელს მოხერხდა.