რომანი

ეს სანახევროდ ავტობიოგრაფიული თხზულება ადამიანის დანაწევრების, გაორების თემას ეხება და იმ შედეგებს, რაც ამ გაორებას მოყვება ინდივიდისთვის - მარტოობას, თვითგვემასა და შესაძლო თვითმკვლელობას. რომანი მთავარი პერსონაჟის, ჰარი ჰალერის (იგივე ტრამალის მგელი) დღიურის ფორმითაა კონსტრუირებული. პირველად გამოქვეყნდა 1929 წელს გერმანიაში.

რომანი ლეიტენანტ ფრედერიკ ჰენრისა და მედდა ქეთრინ ბარკლის უაღრესად ამაღელვებელი და ტრაგიკული სიყვარულის ისტორიას მოგვითხრობს პირველი მსოფლიო ომის მოქმედებათა ფონზე. ომი ვერაფერს აკლებს მათ სიყვარულს, მაგრამ იარაღთან გამოთხოვება სიმშვიდეს როდი ნიშნავს. არსებობს კიდევ რაღაც, რაც ომზე უარესია, რაც ყველაფერს ანადგურებს - ეს სიკვდილია!

გასული საუკუნის 20-იანი წლები, ე.წ. „ჯაზის ხანა“ ამერიკაში ანუ დიდი დეპრესიის ეპოქა, სადაც და როდესაც კანონიდან გადახვევა წარმატების მიღწევის ლამის ერთადერთი გზაა, ერთი სიტყვით, ფულის ბატონობა. ასეთ გზით, ბუტლეგერობითაა გამდიდრებული ჯეი გეთსბი, გამდიდრებული კი იმისათვის, რომ შეყვარებულის თანაგრძნობა მოიპოვოს. მაგრამ, როგორც ავტორი ამბობს, თუმცა „აღმა მიგვყავს ჩვენი ხომალდი, მაგრამ ცხოვრება მიწყივ უკანვე გვრიყავს, წარსულისაკენ.“

ეს წიგნი კათოლიციზმის ულმობელი გმობაა, იმ კათოლიციზმისა, რომელმაც მეორე მსოფლიო ომის შემდგომ ევროპაში გავრცელდა, და საკუთარი დოგმებითა და აბსურდული კანონებით ადამიანების ყოველდღიურ ცხოვრებაშიც კი ერეოდა. რომანი სხვა სოციალურ თემებსაც ეხება, როგორიც არის რელიგიური და პოლიტიკური შეხედულებები, ქორწინების საკითხი და ხელოვანის ადგილი იდეოლოგიზებულ საზოგადოებაში.

ჰაინრიხ ბიოლის შედევრი - „უკაცო სახლი“ - ეს არის უაღრესად დრამატული ისტორია ორი ოჯახისა, რომელიც მეორე მსოფლიო ომის შემდგომ გერმანიაში ცდილობს სულიერი და ფიზიკური ტკივილების მოშუშებას, ყოველდღიური პრობლემების გადალახვას, რაც ხშირად შეურაცხყოფასა და დამცირებასთან არის დაკავშირებული

"პროცესი" კაფკას ერთ–ერთი უმნიშვნელოვანესი ნაწარმოებია. იგი მნიშვნელოვანწილად გადმოგვცემს ადამიანის უმწეობისა და, უხილავ და იდუმალ ძალთა წინაშე უძლურების მწერლისეულ მსოფლაღქმას, რაც კიდევ უფრო მძაფრდება აბსტრაქტული და აბსურდული გარემოთი, რომელშიც მოვლენები მიმდინარეობს. გასათვალისწინებელია ისიც, რომ ნაწარმოებზე დიდია დოსტოევსკის „დანაშაულისა და სასჯელის“ გავლენა. „პროცესი“ მხოლოდ მწერლის სიკვდილის შემდეგ, 1925 წელს, გამოქვეყნდა.

"ვიკინგები" (1909) ზიგრიდ უნსეტის პირველი ისტორიული რომანია, რომელში განვითარებული მოვლენები მე-11 საუკუნის ნორვეგიასა და ისლანდიაში მიმდინარეობს. რომანი ნორვეგიელი ვიგდისისა და ისლანდიელი ვიგა-ლიოტის სიყვარულს ამბის გადმოცემაა, სადაც სიყვარულთან ერთად განსაკუთრებული ადგილი შურისძიებისა და შვილებზე მშობლების ქმედებათა შედეგებს ეთმობა.

პროვინციელი ახალგაზრდა კაცი დიდ ქალაქში ჩადის და სავაჭრო ფირმაში იწყებს მუშაობას. თითქოს ყველაფერი კარგად მიდის, მაგრამ თანდათან მთავარი გმირი (რომლის სახელი უცნობი რჩება) აღმოაჩენს, რომ სრულად ხდება დამოკიდებული ფირმასა და მის ხელმძღვანელზე - პატრონზე, იმდენად, რომ ოჯახსაც მისივე კარნახით ქმნის. ეს რომანი თანამედროვე კომერციალიზებული სამყაროს გმობაა. პირველად გამოქვეყნდა 1965 წელს.

დეპრესიულ პარიზელ ჟურანლისტ ჟილ ლანტიეს ცხოვრების გემოს უბრუნებს ლიმუზენელი ნატალი სილვენერის ბობოქარი სიყვარული, მაგრამ ნეტარება დიდხანს არ გრძელდება. პირდაპირი და მოსიყვარულე ნატალი ვერ იზიარებს „გარყვნილი“ ჟილის პარიზული ცხოვრების წესს, ჟილი კვლავ მარტოობისკენ ისწრაფვის, ნატალი კი საძილე საშუალების დიდი ულუფის მიღების შემდეგ კვდება, უტოვებს რა ჟილს წერილს სიყვარულის დასტურით.

ფრანკოსდროინდელი ესპანეთის სოფლის სასტიკი სინამდვილის აღწერა, შეზავებული რეალისტური, ეგზისტენციალური და რელიგიური ელემენტებით - ეს არის „პასკუალ დუარტეს ოჯახი“ - წიგნი, რომელსაც ყველაზე დიდი აუდიტორია ჰყავს ესპანეთში „დონ კიხოტის“ შემდეგ.

ხოაკინ მონეგრო ბავშვობიდან ვნებით არის შეპყრობილი, შურის ვნებით უახლოესი მეგობრისადმი და მთელი მისი ცხოვრება ამ შურით განისაზღვრება. "აბელ სანჩესი" (1917) იმის შესახებაა, თუ სადამდე შეიძლება მიიყვანოს ასეთმა ვნებამ ადამიანი და მისი გარშემომყოფები.

ეს წიგნი, გამოქვეყნებული 1926 წელს, პირველი მსოფლიო ომის მიერ დასახიჩრებული ახალგაზრდობის, დაკარგული, უპერსპექტივო თაობის შესახებაა, რომელსაც ლოთობისა და გართობის გარდა აღარაფერი დარჩენია; მათთვის სიყვარულიც კი პრობლემური და მიუწვდომელია. ზოგი კრიტიკოსის აზრით, ეს ჰემინგუეის ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწარმოებია.

„ძალიან ადვილი სიკვდილი“ (1964) სიკვდილთან მთხრობელის დედის გარდუვალ შეხვედრას აღწერს. რთული საკითხავია, რამდენადაც სიკვდილთან ჭიდილი დეტალურად არის აღწერილი, თუმცა მის უკან ვხედავთ ზოგადად ადამიანის ტრაგედიას, ყველა ადამიანის საერთო ბედს კონკრეტული შემთხვევის მაგალითზე. მიჩნეულია ავტორის შედევრად.

„კუნძული“ 1961 წელს შექმნილი რომანია, რომელშიც ავტორი არისტოკრატთა უაზრობამდე მისულ, უდარდელ და უზნეო ცხოვრებას გვიჩვენებს ესპანეთის ერთ საკურორტო ქალაქში, რაც იმ დროის ესპანეთის რეალურ სახეს წარმოადგენს. გმირები ისე არიან ხალხსა და რეალობას დაშორებულები, თითქოს კუნძულზე ცხოვრობენო. ფრანკისტულ რეჟიმთან ავტორის დაპირისპირების გამო რომანი პირველად საფრანგეთში გამოქვეყნდა.

„ვისრამიანი“ გახლავთ ანტიკური სპარსული სასიყვარულო ამბავი გალექსილი სპარსელი პოეტის ფახრადდინ გორგანის მიერ მეთერთმეტე საუკუნეში. ქართული პროზაული თარგმანი შესრულებულია XII საუკუნის I ნახევარში სარგის თმოგველის მიერ. დღემდე წარმოადგენს თარგმნითი ხელოვნების მწვერვალს.

იაპონიის ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი მწერლის ბრწყინვალე რომანი „ქალი ქვიშაში“ ერთდროულად გაშინებთ და გაფიქრებთ. ეს არის ამბავი მოყვარული ენტომოლოგისა, რომელიც სოფელში მიემართება იშვიათი ხოჭოს საძიებლად. მაგრამ სოფლელები მას აპატიმერებენ და ორმოში ათავსებენ ახალგაზრდა ქვრივთან, სადაც ეს უკანასკნელი მსჯავრდებულია ზურგში მოხრილმა ხვეტოს ულევი ქვიშა. ფილმი ეკრანიზებულია ჰიროში ტეშიჰაგარას მიერ (1964).