მცირე პროზა

კრებულში შესულია ღრმა ფსიქოლოგიზმითა და ნოვატორული ლიტერატურული ხერხების გამოყენებით შექმნილი ხუთი გამორჩეული მოთხრობა: „უსიერ ტყეში“ (ეკრანიზებული აკირა კუროსავას მიერ), „რასიომონის კარიბჭე“, „აბლაბუდა“, „ჯოჯოხეთის სურათები“ და „ცხვირი“.

ბორის პასტერნაკი მეორე რუსი მწერალია ბუნინის შემდეგ, ვისაც ნობელის პრემია მიენიჭა. ავტობიოგრაფიულ თხზულებებში, მათ შორის, წინამდებარე ნაშრომში, ავტორი თითქოს პოეზიიდან პროზაში გადმოსული ფრაზებით გვესაუბრება, ესთეტურ შეხედულებებს აყალიბებს და წარმოგვიდგენს საკუთარ შეხედულებას ხელოვნების შესახებ. ასევე, საინტერესოა საქართველოსა და ქართველი მეგობრების, პაოლო იაშვილისა და ტიციან ტაბიძისადმი, მიძღვნილი თავები.

შესაძლებელია თუ არა შურისძიება სისხლის დაუღვრელად? თან ისე, რომ ადამიანის ღირსება არ შეილახოს? ისე, რომ შეურაცხმყოფელმა სამარცხვინო სასჯელი დაუწესოს საკუთარ თავს? შესაძლებელია. თუ როგორ, ეს იხილეთ ფოლკნერის მოთხრობაში "მოზვრიკუდას სურნელი", რომელიც რომანის "დაუმარცხებელი" ნაწილს წარმოადგენს.

წარმოდგენილ ორ მოთხრობაში ჰაინრიჰ მანი პიროვნების (ორივე შემთხვევაში, მდედრობითი სქესის) მერკანტილურ საზოგადოებასთან შეხების შესაძლო შედეგებს გვიჩვენებს, ერთგან - ზნეობრივად სავალალოს, მეორეგან კი კონფორმისტულს.

"პატარა ლუის ეფშტაინი" გახლავთ 1903 წელს გამოქვეყნებული უაღრესად სევდიანი მოთხრობა, რომელიც დაროუმ ქრისტეშობის ტრადიციულად მხიარულ ისტორიებს დაუპირისპირა, როგორც მწარე რეალობა.

მკითხველთა მცირე ნაწილმა თუ იცის, რომ ტომ სოიერისა და ჰეკლბერი ფინის თავაგდასავლებთან ერთად მარქ ტვენი გახლავთ ავტორი მრავალი ნაწარმოებისა, რომლებიც რელიგიურ თემებს ეხება. მათ შორისაა "წერილები დედამიწიდან" - სარკასტულ სტილში შექმნილი თხზულება, რომელშიც ავტორი აბუჩად იგდებს ქრისტიანობას და ქრისტიანულ მორალს, როგორც თეოლოგიური, ისე ცხოვრებისეული პოზიციებიდან. ნაწარმოების შინაარსიდან გამომდინარე, მისი გამოქვეყნება მწერლის სამშობლოში პირველად 1962 წელს მოხერხდა. ამჯერად გთავაზობთ ამ წიგნის ინგლისურ ვერსიას.

"დაბლინელები" - ეს არის მოთხრობათა ციკლი, რომელიც იმ დროს ჯერ კიდევ პროვინციულ ქალაქ დაბლინის ცხოვრებას ასახავს, რომელშიც თითქოს რაღაც ხდება, მაგრამ ისეთი შთაბეჭდილება იქმნება, რომ ეს ყოველივე უმნიშვნელოა, არანაირი გავლენა არ აქვს ადამიანებზე და თითქოს არც ხდება.

ეს სქელტანიანი მოთხრობა 1890 წელს გამოქვეყნდა და მყისვე მეფის ხელისუფლების ცენზურას დაექვემდებარა. იგი, ერთის მხრივ, თავშეკავების იდეალს ქადაგებს, მეორეს მხრივ კი ეჭვიანობით გამოწვეულ რისხვას აღწერს. თანამედროვე კრიტიკოსთა შეფასება არაერთგვაროვანი იყო, უკიდურესად უარყოფითიდან უაღრესად პოზიტიურამდე.

ლაგერკვისტის ყველაზე ცნობილი მოთხრობა, რომელშიც რწმენის არარელიგიურობა, ურწმუნოს რწმენა, სიკვდილ-სიცოცხლის ბრძოლა, და ამასთან დაკავშირებული უამრავი კითხვა ქრისტეს ნაცვლად შენდობილი ბოროტმოქმედის, ბარაბას ცხოვრებისა და ტანჯვის ფონზეა შემოთავაზებული.

ღმერთი. სამართლიანია? თუ შურისმაძიებელი? კეთილია? უნდა გვიყვარდეს? ვენდობოდეთ თუ არა? არის ადამიანების გულშემატკივარი? საერთოდ არის? ეს მოთხრობა ამ კითხვებზე პასუხს არ იძლევა, მაგრამ მოგნუსხავთ პერსონაჟთა სახეებით, საოცარი გარემოთი და ამ კითხვებზე პასუხთა ძიების უაღრესად ექსპრესიული გზით.

"ამოკ" - ეს არის ნოველა უკიდურესი ვნებით შეპყრობილი ადამიანის შესახებ, რომელიც მზად არის მთელი კარიერა და პირადი ცხოვრება გაწიროს და საბედისწერო ნაბიჯიც კი გადადგას. ნაწარმოებში ცხადად იკითხება ფროიდის ფსიქოანაილიზის ელემენტები. ეკრანიზებულია ორჯერ.

კრებულში შედის ბულგაკოვის სამი მოთხრობა: "მამლიანი პირსახოცი", "მორფი" და "მფრინავი ჰოლანდიელი".

კრებულში შესულია დოსტოევსკის ადრეული პერიოდის მოთხრობები, როგორიც არის "თეთრი ღამეები", "ბიჭი ქრისტესთან ნაძვის ხეზე", "ბატონი პროხარჩინი", "თვინიერი" და "უგვანო ანეკდოტი".

ჰემინგუეის ერთ-ერთი ყველაზე კარგად ცნობილი მოთხრობა, რომელშიც სიკვდილის გარდუვალობა მარტივი და ბანალური სცენების მეშვეობით არის დემონსტრირებული.

მკითხველთა მცირე ნაწილმა თუ იცის, რომ ტომ სოიერისა და ჰეკლბერი ფინის თავგადასავლებთან ერთად მარქ ტვენი გახლავთ ავტორი მრავალი ნაწარმოებისა, რომლებიც რელიგიურ თემებს ეხება. მათ შორისაა "წერილები დედამიწიდან" - სარკასტულ სტილში შექმნილი თხზულება, რომელშიც ავტორი აბუჩად იგდებს ქრისტიანობას და ქრისტიანულ მორალს, როგორც თეოლოგიური, ისე ცხოვრებისეული პოზიციებიდან. ნაწარმოების შინაარსიდან გამომდინარე, მისი გამოქვეყნება მწერლის სამშობლოში პირველად 1962 წელს მოხერხდა.

მოთხრობაში აღწერილია სამყაროს პირველი ქრისტიანი იმპერატორის - კონსტანტინე დიდის ცხოვრება, მისი მოქცევა ქრისტეს რჯულზე, ამ მოვლენის მიზეზები და აქედან გამომდინარე ფსიქოლოგიური შედეგი გარშემომყოფთათვის.