წიგნები

ვარგას ლოსა ლიბერალია, მტკიცე რწმენის ლიბერალი. წინამდებარე ესსეიში იგი ლიბერალიზმის წინაშე არსებული საფრთხეებისა და გამოწვევების შესახებ საუბრობს - საუბრობს ობიექტურად, მიუკერძოებლად, და ბრძნულად!

1951 წელს ჩატარებულ კვლევაში დიდი ფილოსოფოსი სამყაროს სოციალურ-პოლიტიკური განვითარების სამ გზას აყალიბებს. მიუხედავად არაერთმნიშვნელოვანი პროგნოზისა, მკითხველი მრავალ ანალოგიას აღმოაჩენს დღეს არსებულ სინამდვილესთან.

წინამდებარე ესსეი ადამიანის არჩევანის შესახებაა, შესახებ იმისა, თუ რა შემთხვევაში  შეუძლია და უნდა აირჩიოს ადამიანმა სისასტიკე და ტკივილი, როგორც ისტორიული პროცესის აუცილებელი თანამდევი, კეთილდღეობის, როგორც პასიურობის საპირისპიროდ, ადამიანმა, რომელიც, ავტორისავე სიტყვებით "გარყვნილია ბურჟუაზიული კეთილდღეობითა და სიმშვიდით".

"იონი" პლატონის ერთ-ერთი ყველაზე მოკლე დიალოგია, რომელშიც სოკრატესა და პროფესიონალი რაფსოდის, იონის, საუბრის მთავარ თემას პოეზიის შესრულების ხელოვნების რაობა ანუ მისი ღვთიურობა თუ ცოდნისმიერობა წარმოადგენს. სოკრატე, იყენებს რა მაგნიტის მეტაფორას, დაასკვნის, რომ პოეზია ღმერთსა და ადამიანებს შორის კომუნიკაციის საშუალებაა.

ცოდვით დაცემის პრობლემის ახსნა ერთის მხრივ, ჰეგელის "სულის ფილოსოფიისა" და, მეორეს მხრივ, კირკეგორისა და დოსტოევსკის რელიგიური ეგზისტენციალიზმის, ცოდნისა და გაცხადების შედარებით ბრწყინვალე ესსეიში, რომელიც ავტორის მიერ ლექციის სახით იქნა წაკითხული 1935 წელს.

"პიროვნების ბიოლოგიური საფუძვლებით" დიმიტრი უზნაძე გვიჩვენებს, რომ მეცნიერების სხვადასხვა სფეროები ურთიერთკავშირის გარეშე რთულად თუ მიაღწევენ წარმატებას და რომ, შესაბამისად, წარმატებული ფსიქოლოგიური კვლევისთვის პიროვნების ბიოლოგიის ცოდნა აუცილებელია, რის საფუძვლებსაც წინამდებარე ნაშრომში გადმოგვცემს.

შესაძლებელია თუ არა შურისძიება სისხლის დაუღვრელად? თან ისე, რომ ადამიანის ღირსება არ შეილახოს? ისე, რომ შეურაცხმყოფელმა სამარცხვინო სასჯელი დაუწესოს საკუთარ თავს? შესაძლებელია. თუ როგორ, ეს იხილეთ ფოლკნერის მოთხრობაში "მოზვრიკუდას სურნელი", რომელიც რომანის "დაუმარცხებელი" ნაწილს წარმოადგენს.

წინამდებარე წიგნი, ასევე ცნობილი შემოკლებული სახელწოდებით "ხალხთა სიმდიდრე", წარმოადგენს პირველ მცდელობას ხალხთა სიმდიდრის წყაროების და მიზეზების აღწერისა და დღესდღეობით კლასიკური ეკონომიკის ფუნდამენტურ ნაშრომად არის აღიარებული.

წარმოდგენილ ორ მოთხრობაში ჰაინრიჰ მანი პიროვნების (ორივე შემთხვევაში, მდედრობითი სქესის) მერკანტილურ საზოგადოებასთან შეხების შესაძლო შედეგებს გვიჩვენებს, ერთგან - ზნეობრივად სავალალოს, მეორეგან კი კონფორმისტულს.

ბერტრან რასელის ყველაზე ცნობილი, ყველაზე პესიმისტური, ყველაზე პოეტური და, იმავდროულად, სიცოცხლის მამკვიდრებელი ესსეი, რომელიც ობიექტური აზრის არარსებობის პირობებში ჭეშმარიტებისა და სრულყოფილებისკენ სწრაფვის მოწოდებას წარმოადგენს.

არის თუ არა ომი ბოროტება? შედეგია ის თუ მიზეზი? როგორ უნდა მივუდგეთ მას ფილოსოფიურად? რა პასუხი გავცეთ? ამ უაღრესად რთულ კითხვებზე პასუხის გაცემას ცდილობს დიდი რუსი ფილოსოფოსი მხოლოდ მისთვის დამახასიათებელი გამჭრიახობით ესსეიში "ომის ბუნების შესახებ".

"დანაშაული უვადოა, სასჯელს ვერავინ ვერასოდეს დააღწევს თავს და ეს არის სწორედ სამართლიანი ყოფა". ალბათ ასე შეიძლება ჩამოყალიბდეს ფრიდრიხ დიურენმატის შესანიშნავი დეტექტივის დედააზრი, რომლის წაკითხვა უდიდეს სიამოვნებას მიანიჭებს მკითხველს.

დიდი ისტორიკოსი დოკუმენტურად ასაბუთებს რუსეთის ცბიერ და ვერაგულ პოლიტიკას საქართველოს მიმართ, რასაც ადგილი ჰქონდა, როგორც 1783 წლის შეთანხმებამდე, ისე მას შემდეგ. გამოკვლევა დაწერილია 1919 წელს.

"პატარა ლუის ეფშტაინი" გახლავთ 1903 წელს გამოქვეყნებული უაღრესად სევდიანი მოთხრობა, რომელიც დაროუმ ქრისტეშობის ტრადიციულად მხიარულ ისტორიებს დაუპირისპირა, როგორც მწარე რეალობა.

ნიკოლაი ბერდიაევი დემოკრატიის უპირობო ავტორიტეტს არასოდეს ცნობდა, ამხელდა მის სიღრმეში დაფარულ საფრთხეებს და ადამიანის სულიერ სამყაროსთან მის მორიგებას ცდილობდა. წინამდებარე შესანიშნავი ესსეი სწორედ ამის შესახებ გახლავთ.

"დაო დე ძინი" გახლავთ როგორც ფილოსოფიური, ასევე რელიგიური დაოიზმის ფუნდამენტური ტექსტი ორაზროვანი მნიშვნელობის შინაარსით, რომელიც საკითხთა ფართო წრეს ეხება - მბრძანებლებისათვის რჩევებიდან პრაქტიკულ რეკომენდაციებამდე უბრალო ადამიანთათვის. "დაო დე ძინმა" უდიდესი გავლენა მოახდინა სხვა სკოლებზე და დღესაც ყველაზე ხშირად თარგმნად ტექსტს წარმოადგენს მსოფლიო ლიტერატურაში.